فهرست

عنوان                                                                                                            صفحه

مقدمه. 9

بخش اول. 19

کلیات.. 19

فصـل اول. 21

تعریف دعا و هدف آن. 21

تعریف دعا 21

هدف از دعا 25

فصـل دوم. 29

اهمیت و فضیلت دعا در اسلام. 29

اهمیت دعا از منظر خداوند تبارک و تعالی.. 30

در قرآن کریم. 30

در حدیث قدسی. 33

اهمیت دعا در کلام معصومان (علیه السلام ) 33

دعا، کلید خزائن الهی. 33

دعا، برترین عبادت.. 34

دعا، برتر از تلاوت قرآن. 35

دعا، مقام بالاتر بهشتی. 35

دعا، مخ عبادت.. 36

دعا،کلید رستگاری.. 36

دعا، کلید رحمت و چراغ تاریکی ها 37

دعا، اسلحه انبیاء و مؤمنان. 37

دعا، محبوبترین عمل روی زمین. 37

دعا، برنده تر از نوک نیزه 38

دعا، برگرداننده ی قضای حتمی. 38

دعا، درمان هر درد. 39

دعا، وسیله دفع بلاها و اندوه 39

دعا، وسیله ی تقرب به خدا و بالاترین مقام ها 40

دعا و رضایت خدا 40

فصـل سوم. 41

تاریخچه دعای انبیاء 41

دعای حضرت آدم (علیه السلام) 42

دعای حضرت نوح (علیه السلام) 42

دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام ) 43

دعای حضرت سلیمان (علیه السلام) 44

دعای حضرت یونس (علیه السلام) 45

دعای حضرت یوسف (علیه السلام) 46

دعای حضرت موسی (علیه السلام) 46

دعای حضرت ذکریا (علیه السلام) 48

دعای حضرت لوط (علیه السلام) 48

بخش دوم. 51

دعا در سیره ی اهل بیت (علیهم السلام ) 51

فصـل اول. 53

دعا در سیره ی اهل بیت (علیهم السلام) 53

دعا در سیره ی پیامبر عظیم الشأن اسلام. 54

دعا در سیره ی حضرت زهرا (سلام الله علیها) 55

دعا در سیره ی امیرالمومنین (علیه السلام) 57

دعا در سیره ی امام حسن مجتبی (علیه السلام) 59

دعا در سیره ی امام حسین (علیه السلام) 61

دعا در سیره ی امام سجاد (علیه السلام) 62

دعا در سیره ی حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف ) 64

فصـل دوم. 67

آداب دعا در اسلام و موانع استجابت آن. 67

آداب ظاهری دعا 68

آغاز دعا با نام خدا و پایانش با ذکر صلوات.. 68

توصیف خداوند به اوصاف کمال و ثنا و تمجید. 69

صلوات بر محمّد و آل محمّد و توسل جستن به معصومین (علیهم السلام) 69

اقرار به گناه و پرهیز از آن و استغفار و توبه. 71

بازگو کردن و بر شمردن حاجات و دعاها 71

تضرع و زاری کردن و در حالت پنهانی. 72

اصرار و پافشاری در دعا 73

بالا بردن دستها به هنگام دعا 74

دعای دسته جمعی و عمومیت در دعا 75

پاکیزگی کسب و خوراک.. 76

اوقات و اماکن مناسب.. 76

طهارت و خواندن دو رکعت نماز 77

آداب باطنی دعا 78

شناخت خدا 78

اخلاص… 79

امیدواری به خدا و حسن ظن به اجابت.. 79

نا امیدی از سایر اسباب.. 80

حضور قلب.. 80

در خواست های منطقی و معقول. 81

عمل همراه دعا 81

عوامل و موانع استجابت دعا 82

گناه 82

دوستی دعای بنده 83

وجود مصلحت برتر. 83

ریا، خودنمایی و خود آرایی در دعا 84

عاق والدین؛ مطرود و مغضوب پدر ومادر 84

بخش سوم. 87

آثار تربیتی دعا و نقش این آثار در اصلاح رفتار. 87

فصـل اول. 89

آثار تربیتی دعا و نقش این آثار در اصلاح رفتار. 89

آثار تربیتی دعا در برابر خداوند متعال. 91

دست یابی به معرفت وهدایت خداوند. 91

خداترسی. 91

توجه به شایستگی بیشتر برای کسب فیض… 91

کوشش برای تکامل وکسب شایستگی. 92

احساس نیاز وپاسخگویی به نیاز فطری درونی. 92

احساس عزت.. 93

توبه به درگاه خداوند وکلید بخشش گناه 93

ادای دین از طرف خدا 94

آثار تربیتی دعا در دنیا 94

تلقین امید. 94

نجات ورهایی از مشکلات فردی،اجتماعی. 95

برآورده شدن خواسته ها 95

کلید نجات اندوه وآرامش درونی. 95

برگرداندن قضای الهی ودفع بلاها 96

شفای درد وبیماری.. 97

تحصیل نعمت ها  و افزایش روزی.. 97

آثار اخروی دعا 98

آسایش قبر و انیس در قبر. 98

کسب منزلت نزد پروردگار 99

ایمنی در محشر وآمرزش ورحمت الهی. 99

عاقبت به خیری وورود به بهشت.. 100

نتیجه گیری.. 101

منـابع و مآخـذ. 103

کتب فارسی.. 103

اینترنت.. 107

 

 

اهمیت و فضیلت دعا در اسلام

 

پس از شناخت حقیقت دعا و مفهوم آن و قبل از پیگیری هر نوع مبحثی از مباحث دعا، مسئله اهمیت و فضیلت دعا جلوه گر است و سئوالات از قبیل اینکه، آیا اصلاً در اسلام در باب دعا اهمیت و فضیلتی یاد شده یا نه؟ آیا دعا کردن فقط یک طلب ساده و کم ارزشی است و تأکیدی به آن نشده است؟ یا اینکه از ارزش و اهمیت والایی برخوردار است. ما برای درک اهمیت دعا از خود انسان شروع می کنیم که اصلاً چه نیازی به دعا کردن دارد. در حالیکه می بینیم این انسان که اشرف مخلوقات و با استعدادترین موجود روی زمین و دارای روح و روان عقل و خلاقیت است در طول زندگی برای کسب توفیق، نجات از تنگناها، غلبه بر مشکلات، دوری از نگرانیها و امیدواری به آینده و … نیاز به اتکا به قدرتی مافوق قدرتها دارد که چنین نقطه ی قابل اعتماد و قادر مطلق غیر از واجب الوجود نمی تواند باشد و راه ارتباط با این مبدأ قدرت دعا و نیایش است^[1].  این دعا و نیایش که نوعی خواستن از سر عجز است به این دلیل است که انسان موجودی نیازمند با نیاز دائمی است و دعا وسیله ای جهت ارتباط یک موجود نیاز مطلق با وجودی که بی نیاز مطلق است^[2].

دعا در مکتب انسان ساز اسلام به منظور رسیدن به مقام قرب و حضور و تلطیف روح و طمأنینه نفسی و زدودن تیرگی های قلب و تنظیم افعال و اعمالی است که در تأدب به آداب و اخلاق حسنه و حسن معاشرت با مردم تأثیر عمیقی دارد^[3]. با اوصافی که برای انسان و نیازمندیش و راه رسیدن به قرب پروردگار از طریق دعا وصف کردیم حال می توان ارزش و اهمیت دعا را از چند دیدگاه مورد بررسی قرار داد:

اهمیت دعا از منظر خداوند تبارک و تعالی

در قرآن کریم

در قرآن کریم به اهمیت و مطلوبیت دعا توجه ویژه ای شده است که در این مورد حدوداً 100 آیه قرآن به قلب مبارک حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم)  نازل شده و این خود گواه صادقی برای شدت درجه ی اهمیت دعاست. آیاتی که در قرآن کریم درباره دعا سخنی گفته اند یک سری از آن آیات در ماهیت دعا و اهمیت آن سخن گفته؛ برخی آیات، آداب و شرایط و چگونگی دعا کردن را به ما آموزش می دهد، برخی از آن آیات از دعاهای انبیاء در شرایط حساس زندگی خود سخن گفته و برخی دیگر نمونه های از نوع دعا کردن را برای ما آموزش می دهد و اما آیاتی که درباره ی اهمیت دعا و کسب شناخت از آن وجود دارد به ذکر 2 مورد از آنها اشاره می کنیم:

آیه اول: دعا کردن، همراه و همرنگ شدن با کلّ هستی است. طبق آیات قرآن، تمامی هستی در تسبیح و قنوتند: «کل له قانتون» و تمام موجودات به درگاه او اظهار نیاز دارند: … من فی السماوات و الارض» پس ما نیز از او درخواست کنیم تا وصله و ناهمگون هستی نباشیم.

دعا کننده، آن چنان مورد محبت پروردگار قرار دارد که در آیه ی «وإذا سألك عبادي عني فإني قريب أجيب دعوة الداع إذا دعان فليستجيبوا لي وليؤمنوا بي لعلهم يرشدون ^[4]؛  در این آیه خداوند هفت مرتبه تعبیر خودم را بری لطف به او بکار برده است؛ اگر بندگان خودم درباره ی خودم پرسیدند، به آنان بگو: من خودم به آنان نزدیک هستم و هرگاه خودم را بخوانند، خودم دعاهای آنها را مستجاب می کنم، پس به خودم ایمان بیاورند و دعوت خودم را اجابت کنند. این ارتباط محبت آمیز در صورتی است که انسان بخواهد با خداوند مناجات کند»^[5].

و نکاتی را که برای این آیه می توان آورد در باب اهمیت دعا این گونه اند:

1. از آنجا که این مقدار در باب دعا سفارش شده، پس زمانیکه پروردگار می فرماید: «فانّی قریبٌ» مشخص می شود که دعا در هر جا و در هر وقت که باشد مفید و قابل استجابت است و اما آنچه از آداب و شرایط و یا امکان مقدسه برای دعا مطرح می شود برای فضیلت دعا است.
2. با توجه «لعلهم یرشدون» دعا وسیله رشد و هدایت همه جانبه است.
3. با آنکه خداوند همه چیز را می داند امّا طبق «فلیستجیبوا لی» دعا کردن وظیفه ماست.
4. استجابت خداوند دائمی است نه موسمی که اجیب نشانه ی دوام است.

آیه ی دوم: «و قال ربکم ادعونی استجب لکم ان الذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنم داخرین ^[6]؛  و خدای شما فرمود مرا بخوانید تا دعای شما را مستجاب کنم، آنان که از دعا و عبادت من اعراض و سرکشی کنند زود با ذلت و خواری در دوزخ شوند».

و از بررسی این آیه ی قرآن و تفحص موشکافانه در آن به اهمیت دعا با توجه به نکات زیر پی می بریم:

1-وقتی می گوید: «قال ربکم ادعونی» یعنی کلید رشد و تربت انسان، گفتگو با خداوند است که خدا خودش به ما می فرماید: «مرا بخوانید و دعا کنید به سوی من» و علاوه بر آن میان دعای ما و ربوبیت پروردگار رابطه ای تنگاتنگ آمده چرا که در اکثر آیات قرآنی می بینیم دعا ما همراه با «رَبّنا» آمده است و علاوه بر آن ما همه قبول داریم که خداوند دعاهای ما را می داند ولی وقتی از ما می خواهد او را بخوانیم نشان می دهد که درخواست ما از او آثاری به همراه دارد.

2-«ادعونی استجب لکم» در این آیه می خواهد به ما بگوید که «در دعا و استجابت واسطه ای درکار نبود و هیچ فاصله ای نیست چرا که بعد از بخواند بلافاصله «استجب» می آید و آن دعای مستجاب می شود که به سود ما باشد که این استجابت وعده ی الهی است.

3-دعا نکردن نشانه ی تکبراست و خود دعا کردن درمان تکبر و عبادت است «یستکبرون عن عبادتی».

بنابراین خداوند با صفت رب که حاکی از مهربانی و علاقه و محبت است هم دعوت به دعا می کند وهم وعده ی اجابت می دهم و هم دعا را عبادت می خواند و اینکه به جای اینکه بگوید از دعا به درگاه من سرکشی می کنند می فرماید کسانیکه از عبادت من سرکشی می کنند در حقیقت خدای سبحان با این بیان همه ی عبادات را دعا خوانده است^[7]؛ و با این نوع گفتار اهمیت دعا برای ما تبیین می شود.

آیه ی سوم: «قل ما يعبأ بكم ربي لولا دعاؤكم^[8]؛  بگو اگر دعای شما و ناله و زاری و توبه شما نبود خدا به شما چه توجه و اعتنایی داشت».

معنای این آیه در تفسیر جامع این است که خداوند می فرماید: من شما بندگان را برای آن خلق نکرده ام که حاجتی به شما داشته باشم، بلکه برای آن شما را خلق کرده ام تا از من چیزی بخواهید و دعا کنید تا حاجات شما را برآورم و شما را بیامرزم^[9].

شیخ طوسی در امالی، ذیل تفسیر این آیه از امیرالمومنین (علیه السلام) روایت کرده که فرمود: «چهار چیز برای مؤمن مفید است، نفع بسیار بخشند و زیان او را جبران کند: اول – ایمان، دوم – شکر، سوم – استغفار، چهارم- دعا) و آیه ی بالا را در تأیید فرمایش خود قرائت فرمودند^[10]. پس آیه بیانگر این است که هستی ما به دعای ما وابسته است یعنی اگر در زندگی دعایی کردیم مورد عنایت حضرت واقع شده ایم وگرنه اصلاً هستی در کار نخواهد بود پس اهمیت دعا به چه اندازه می باشد که هستی ما گره خورده در دعاهای ما که این ها خود در بطن شأن از اهمیت و ارزش آن سخن می گوید و تمامی آیاتی که امر به دعا می کند نشان از اهمیت دعا دارد و گرنه چه لزومی دارد در صورت کم ارزش بودن دعا این همه تأکید و امر به دعا شده باشد.

در حدیث قدسی

در حدیثی از خداوند تبارک و تعالی آمده که فرمود:«یا موسی,سلنی کلما تحتاج الیه حتی علف شاتک و ملح عحینک^[11]؛ ای موسی! هر چه احتیاج داری و نیاز داری از ما بخواه حتی علف گوسفند و نمک خمیرت را».

خواستن علف گوسفند و نمک خمیر از خداوند تبارک و تعالی از دیدها امری بسیار ساده، کوچک و غیر قابل تأمل و توجه است اما پروردگار متعال در قالب این حدیث قدسی و این روش دعا کردن به موسی می خواهد به ما بفهماند که ارزش دعا به قدری است که حتی نباید از دعا کردن در مورد مسائل کوچک زندگی ات هم غافل شوی چه برسد به مسائل بزرگی همچون قرب الی الله که هدف آفرینش می باشد.

اهمیت دعا در کلام معصومان (علیه السلام )

در روایات و کلام معصومان نیز به اهمیت و فضیلت دعا توجه ویژه شده است که گسترده ترین مباحث مربوط به دعا را می توان در کلام رسول الله (صل الله علیه و آله و سلم ) و امامان معصوم (علیه السلام ) دید که این بزرگواران در این باب خصوصیات ذیل را ذکر کرده اند:

دعا، کلید خزائن الهی

حضرت علی (علیه السلام) برای فرزندش امام حسین (علیه السلام) فضل و ارزش دعا را تبیین می نماید که بر معنای والا و سود درست آن دلالت می کند و این سخنان در حکم وصیتی بوده که حضرت به ایشان فرموده و چه زیباست آن سخن که سخن امام معصوم باشد^[12].

که می فرماید: «بدان آن خدایی که خزانه های آسمان ها و زمین در دست اوست و به تو اجازه ی دعا کردن داد و ضامن پذیرفته شدن آن گشته است و فرموده که از او بخواهی تا ببخشد و رحمت و مهربانی بطلبی تا مهربانی کند و بین تو و خود کسی را نگذاشته که او را از تو بپوشاند و تو را ناچار نگردانیده که نزد او شفیع و میانجی سپری و کلید خزانه هایش را در دست تو نهاده با آنچه که به تو اجازه داد تا از او بخواهی پس هرگاه بخواهی با دعا درهای نعمتش را بگشایی»^[13].

دعا، برترین عبادت

زراره از حضرت باقر (علیه السلام) روایت می کند که فرمود: «خدای عزوجل می فرماید: هماناآنان که از پرستش من روی بر می گردانند زود است سرافکنده به دوزخ در آیند» مقصود از عبادت و پرستش دعاست و بهترین عبادت دعاست. عرض کردم مقصود از اوّاه در این آیه چیست که خداوند می فرماید: «همانا ابراهیم اواه و شکیبا بود» حضرت فرمود: اواه، یعنی بسیار دعا کننده به درگاه خداوند»^[14].

سئوال: دعا کردن یعنی خواندن چند جمله ی دعا چگونه برترین عبادت است مثلاً خواندن دعا عرفه از حج واجب برتر است، این غیر قابل باوراست و اگر چنین است پس چرا دعا کردن واجب نشده است؟

برای پی بردن به مفاهیم کلمات معصومین در حد توان باید توجه کرد که افضل بودن به معنای ارزش بیش تر داشتن و ترجیح داشتن بر بقیه است لکن این افضلیت قطعاً از همه ی جهات نیست بلکه افضل بودن دعا از حیث تحریک کردن و منشأ بودن و از جهت اعتقاد توحیدی است؛ زیرا مراد از دعا خواستن و خواستن از خداوند منشأ همه عبادتهاست و هنگامیکه انسان سعادت اخروی و بهشت و نعم جاودانی و دیدار پروردگار را از خدا بخواهد حتماً به دنبال امتنال و اطاعت از فرمان های خداوند می رود و واجبات و مستحبات را انجام می دهد و از جمله ی آنها خواندن خود ادعیه است که متضمن خواسته های معنوی و مادی و حتی توفیق در اطاعت و عبادت است پس دعا نه تنها عامل محرک برای عبادت الهی بلکه عامل ترک گناه و معصیت است زیرا وقتی انسان می خواهد دچار عذاب شود گناه نمی کند همچنین دعا عامل انجام عوامل سعادت دنیوی هم هست چون وقتی کسی از خداوند سعادت می خواهد هم دعا می کند و هم دنبال علل و عوامل می رود پس دعا افضل همه ی عبادت هاست؛ یعنی ارزشش در تحریک از همه ی عبادتها زیادتر است^[15].

دعا، برتر از تلاوت قرآن

مرحوم شیخ حر عاملی در جلد چهارم کتاب شریف وسائل الشیعه از معاویه بن عمار روایت کرده است، «که به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: دو نفر هم زمان شروع به نماز کردند و با هم نماز را به پایان رساندند یکی از آنها بیش تر از دیگری در نمازش قرآن تلاوت کرد و دیگری بیش تر دعا خواند. کدام یک از دو نماز برتر و با فضیلت تر است؟ حضرت فرمود: هر دو فضیلت دارند و نیک اند به حضرت عرض کردم که می دانم که هر دو فضیلت دارند  و خوب اند کدامیک با فضیلت تر است: حضرت فرمودند الدُّعا افضل «دعا فضیلتش بیشتر است» مگر نشنیده ای فرموده ی خدا را و پس آیه ی وقال ربکم ادعونی را تلاوت فرمود و فرمود به خدا قسم آن نماز که دعایش بیش تر است عبادت است! به خدا قسم دعا برتر است! به خدا قسم دعا عبادت و شدید ترین عبادت است^[16].  شمس تبریزی می گوید:

ای بود تو سرمایه و سود همه کس                                و ای ظل وجود تو وجود همه کس

گر فیض تو یک لحظه زعالم خیزد                                   معلوم شود بود و نبود همه کس

دعا، مقام بالاتر بهشتی

از پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله ) نقل شده که حضرت فرمود: دو شخص وارد بهشت می شوند که هر دو کردار و عملشان یکی بود. یکی از آنها رفیق خود را بالاتر از مقام خود می بیند و عرض می کند: پروردگارا! به چه علت آن مقام را به رفیقم داده ای؟ در حالی که با هم بودیم و عبادت می کردیم؟ در جواب خداوند متعال می فرماید: رفیقت از من درخواست می کرد ولی تو از من چیزی نخواستی. سپس پیامبر فرمود: از خدا بخواهید تا بیشتر بدهد همانا هیچ چیز نمی تواند به خداوند درشتی نماید یعنی همه چیز تحت سیطره و ید قدرت اوست^[17].

دعا، مخ عبادت

پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) می فرماید:«الدعا مُخُ العباده و لا یهلک مع الدعا احد^[18]؛  دعا مقر عبادت است و با دعا کسی هلاک نمی شود».

سئوال: چگونه دعا خواندن که ذکر زبانی است، لُبّ و مغز عبادتی مثلاً روزه است؟

دعا علت است و عبادت معلول آن و از اینجا معنای لُب و مغز عبادت هم روشن می شود؛ زیرا مغز همه ی عبادت ها خواستن از خداست که منشأ قصد قربت است. پس عبادت به منزله ی پوست و خواستن به منزله ی مغز و لُبّ و مخ عبادت و خط دهنده ی آن است^[19]؛ بنابراین با دعا کردن و اظهار نیاز به طرف پروردگار بی نیاز است که انسان به عجز و ناتوانی و خُردی خود پی برده و از اعماق وجود بندگی را احساس کرده و سپس تن به عبادت داده و چه در فکر و نظر و چه در عمل خداوند را عبادت می کند.

دعا،کلید رستگاری

حضرت علی (علیه السلام) می فرماید:«الدعا مفاتیح النّجاح و مقالید الفلاح^[20]؛ دعا کلید پیروزی و گنجینه ی رستگاری است».

دعا، کلید رحمت و چراغ تاریکی ها

حضرت علی (علیه السلام) می فرماید:«الدعا مفتاح الرحمه و مصباح الظلحه^[21]؛ دعا کلید رحمت و چراغ تاریکی هاست».

دعا، اسلحه انبیاء و مؤمنان

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:«الدعا سلاح المومن و عمود الدین و نور السماوات و الارضین^[22]؛ دعا اسلحه مومن و ستون دین و نور آسمان ها و زمین است».

و همچنین در این باره حضرت رضا (علیه السلام) همواره به اصحاب خود می فرمود: «بر شما باد به اسلحه پیامبران، به ایشان عرض شد اسلحه ی پیامبر چیست؟

فرمودند: «دعا»^[23]

دعا، محبوبترین عمل روی زمین

حضرت علی (علیه السلام) می فرماید:«احب الاعمال الی الله عزوجل فی الارض فی الدعا^[24]؛ محبوبترین کارها در روی زمین برای خدای عزوجل دعاست».

و همچنین در حدیثی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده که فرمودند:«ما من شی اکرم علی الله تعالی من الدعا^[25]؛ هیچ چیز نزد خدای متعال گرامی تراز دعا نیست».

دعا، برنده تر از نوک نیزه

امام صادق (علیه السلام) می فرماید:«ان الدعا ایقذ من السلاح الحدید؛ دعا نافذتر از اسلحه ی برنده است»^[26]؛ و همچنین ایشان می فرمایند:«الدعا ایقذ من الناس الحدید^[27]؛  دعا از نیزه ی تیز نافذتر است».

دعا، برگرداننده ی قضای حتمی

زراره می گوید: حضرت باقر (علیه السلام) به من فرمود:«آیا تو را به چیزی راهنمای کنم که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در آن مورد استثناء نشد؟ عرض کردم: بلی، فرمود: دعاست که قضای مبرم را که به سختی محکم شده بر می گرداند؛ و برای تشبیه و بیان مطلب انگشتانش را به هم چسبانیدیعنی اگر شدت آن مانند این انگشتان چسبیده به هم باشد»^[28].

امام موسی کاظم (علیه السلام) نیز در این باره می فرماید: «علیکم بالدعا عافان الدعا لله و الطلب الی الله^[29] …؛ بر شما باد (ملازمت کنید به ) دعا زیرا دعا به درگاه خدا و خواستن از او بلایی را که مقدر شده و بدان حکم شده و جز اجرای آن چیزی نمانده بر می گرداند پس  چون خدای عزوجل خوانده شود و از او درخواست شود یکباره بلا را برگرداند».

و همچنین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:«لایرد القضاء الا الدعاء^[30]؛ چیزی جز دعا قضای الهی را بر نمی گرداند».

 

 

 

 

دعا، درمان هر درد

امام صادق (علیه السلام) می فرماید:«علیک بالدعا فان فیه شفاء من کل داء^[31]؛ بر شما باد دعا کردن که دعا شفای هر دردی است؛ و در این باب محمد بن مسلم از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرموند: آیا در این سیاه رنگ درمان همه دردها به جز مرگ است. گفت: آری پس فرمودند می خواهی تو را از چیزی خبر دهم که در آن درمان همه ی دردها حتی مرگ است؟ گفتم بله فرمود آن دعا کردن است»^[32].

دعا، وسیله دفع بلاها و اندوه

امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «من تخوف بلاء یصیبه فتقدم فی الدعا لم یره الله عزوجل ذلک البلاء ابداً^[33]؛ کسی که از پیشامد ناگواری نگران و ترسان است قبل از آن به دعا بپردازد خداوند هرگز چنین بلایی را به وی ننماید».

و همچنین پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: به درستی که خدای تبارک و تعالی هر پیامبری را که برانگیخت به او فرمود زمانی که در یک امری حزن و اندوه بر تو عارض شد پس  مرا بخوان تا اجابت کنم و به درستی که خدای متعال آن نعمت را به امت من بخشیده است چون در آیه ی شریفه می فرماید: بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را ^[34].

 

 

 

 

 

 

دعا، وسیله ی تقرب به خدا و بالاترین مقام ها

امام صادق (علیه السلام) می فرماید:«بر شما باد به دعا کردن زیرا به چیز دیگری مثل دعا مقرب نمی شوید و دعای کوچک را به جهت کوچکی اش رها نکنید. چون همان خدایی که دعاهای کوچک را مستجاب می کند هم اوست که دعاهای بزرگ شما را مستجاب می کند»^[35].

و همچنین این امام معصوم در این باب می فرمایند:«همانا نزد خداوند مقامی است که جز با دعا و تقاضا نمی توان به آن رسید و اگر بنده ای دهان خود را از دعا فرو بندد و چیزی تقاضا نکند به او داده نمی شود»^[36].

دعا و رضایت خدا

حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:«قال الله تعالی من لاید عونی اغضب علیه: خدای والا می فرماید هر که مرا نخواند از او خشمگین می شوم»^[37].