کتاب جهش ‏های ‏کمپلکس ‏زنجیره ‏تنفسی ‏در ‏بیماران ‏ام ‏اس

فهرست
عنوان صفحه
تقدیم به: 5
مقدمه 7
فصـل اول 13
بيماري مولتيپل اسكلروزيس و اندامك ميتوكندري 13
سيستم عصبی و وظایف آن 14
تاریخچه بيماري مولتيپل اسكلروزیس 15
محل درگيري و بروز بيماري مولتيپل اسكلروزیس 16
اتيولوژي 17
پاتولوژي 20
پاتوفيزیولوژي 20
نقش سيستم ایمنی در مولتيپل اسكلروزیس 21
رده بندي بيماري مولتيپل اسكلروزیس 24
نوع عود کننده- فروکش کننده 24
نوع پيشرونده ثانویه 25
نوع پيشرونده اوليه 26
نوع پيشرونده-عود کننده 26
معيارهاي تشخيص مولتيپل اسكلروزیس 27
تشخيص افتراقی مولتيپل اسكلروزیس 28
تشخيص بيماري مولتيپل اسكلروزیس 29
رادیو گرافی جمجمه با اشعه ایكس 30
آنژیو گرافی 30
C.T Scan 30
MRI 30
آناليز CSF 31
آزمون الكترو فيزیولوژیک 33
آزمایش کردن دو بينی 33
ميلوگرافی 34
پروتئين اساسی ميلين MBP 34
تشخيص زود هنگام بيماري مولتيپل اسكلروزیس از طریق Microarray 34
درمان بيماري مولتيپل اسكلروزیس 35
ميتوكندري 36
كمپلكس I 37
كمپلكس II 37
كمپلكس III 37
كمپلكس IV 37
كمپلكس V 37
ژنوم ميتوكندري 38
فصل دوم 41
جهش‌های کمپلکس 41
جهش در mtDNA 43
LHON 44
نقص در ژن هاي هسته اي 46
مشكلات بيماري زايي مربوط به اختلالات ميتوكندريايي 47
دوشن 48
ناحيه ND5B 64
فصل سوم 70
تاثیر جهش های کمپلکس زنجیره تنفسی در بیماران ام اس 70
تعدادي از بيماري هاي كمپلكس I ميتوكندري 72
منـابع و مآخـذ 79

مولتیپل اسکلروزيس يک بیماری التهابی سیستم عصبی مرکزی است که ناشی از آسیب به بافت میلین می باشد. اين بیماری ماهیت خود ايمن داشته و هنوز عامل ايجاد کننده آن دقیقا مشخص نیست و از عواملی چون ژنتیک، منطقه جغرافیايی و ويروس نام برده می شود. از جمله عوامل ويروسی که شايد در ايجاد اين بیماری نقش داشته باشد، ويروس هرپس سیمپلکس است. هدف اين کتاب، استفاده از تکنیک جديد تکثیر هم دما بواسطه حلقه جهت تشخیص ويروس هرپس سیمپلکس تیپ 1و2 در نمونه سرم بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزيس و شاهدهای سالم است.
سيستم عصبی و وظایف آن
دستگاه اعصاب باعث ايجاد هماهنگی شخص با محیط خارج و نیز ايجاد هماهنگی بین دستگاه های مختلف بدن انسان می شود .سیستم اعصاب مرکزی ( CNS) از مغز و نخاع تشکیل شده و به عنوان مرکز فرماندهی بدن، کنترل کننده حرکات عضلات، دريافت کننده پیام های حسی از سیستم اعصاب محیطی ( PNS) و تفسیر کننده آنها می باشد. پیام های الکتريکی در طول اعصاب انتقال يافته و باعث ارتباط مغز با مناطق مختلف بدن می شود (ابراهیمی، 1982: 41).

اتيولوژي
علت يا علل اين بیماری کاملا شناخته شده نیست، ولی پاتوژنز آن شامل میلین زدايی التهابی به واسطه مکانیسم های خود ايمنی و آسیب آکسونی می باشد. هیچ عامل عفونی که سبب ايجاد مولتیپل اسکلروزيس گردد، تاکنون پیدا نشده است، ولی احتمال می رود که يک يا چند نوع ويروس ممکن است در افراد مستعد موجب شروع يک روند اتو ايمون شوند.
زودرس ترين واقعه در ضايعه ام اس، شکست سد خونی- مغزی و بدنبال آن ارتشاح سلولهای مونو نوکلوئر اطراف وريدی و سپس بوجود آمدن نواحی محدود شکست میلین می باشند. وجود ماکروفاژها برای تخريب میلین لازم می باشد و لنفوسیت های B و پلاسما سل ها عروق خونی کوچک CNS را احاطه می کنند و همچنین لنفوسیت های T و منوسیت ها به پارانشیم CNS ارتشاح می يابند (شاکری، 1391: 8).
از جمله عوامل مطرح شده در بيماري MS می توان به عوامل زیر اشاره کرد:
ژنتيک: به نظر می رسد بعضی از افراد از نظر ژنتیک نسبت به بیماری مولتیپل اسکلروزيس آسیب پذيرترند. به احتمال قوی اين بیماری به خودی خود ارثی نیست، بلکه استعداد ابتلا به بیماری، جنبه ژنتیکی دارد و اگر فرد مستعد از نظر ژنتیکی با عوامل محیطی خاص مواجه شود، ممکن است بیماری مولتیپل اسکلروزيس بروز کند. مطالعات انجام شده روی دو قلوها نیز فرضیه وجود عوامل تحريک کننده محیطی در ايجاد مولتیپل اسکلروزيس را تائید می کند. امروزه روش های درمانی متعددی از جمله تجويز اينترفرون بتا، درمان با استفاده از سلولهای بنیادی، ژن درمانی و … در جهت بهبود افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزيس انجام می شود، اما متاسفانه با توجه به تاثیر حضور پلی مورفیسم ها و گوناگونی ژنتیکی در افراد مختلف روش درمانی تنها در برخی از بیماران کارآيی لازم را داشته و برخی از روش ها اثرات جزئی و کوتاه مدتی دارند.
نژاد: نژاد نیز در استعداد ابتلا به اين بیماری موثر است .برای مثال ساکنان اروپای شمالی بیشتر از سیاه پوستان آفريقا به اين بیماری مبتلا می شوند. به علاوه میزان بروز بیماری در مردان آفريقايی- آمريکايی ساکن ايالات متحده بیشتر از مردان سیاه پوست ساکن آفريقا و کمتر از مردان سفید پوست ايالات متحده است.
سن شيوع بيماري: بیماری مولتیپل اسکلروزيس معمولا در افراد 29 تا 49 ساله ديده می شود. اگر چه ممکن است در سنین پايین تر يا بالاتر نیز آغاز شود. متوسط سن شروع بیماری 99 سالگی است و به نظر می رسد سن وقوع بیماری در سراسر دنیا يکسان باشد.
نسبت جنسيتی: بسیاری از بیماری های خود ايمنی از جمله ام اس، جنس مونث را بیشتر از جنس مذکر مبتلا می کنند به طوريکه میزان ابتلای خانم ها، تقريبا 2 برابر آقايان است.
پراکندگی جغرافيایی: مولتیپل اسکلروزيس بیش از 499 هزار نفر را در آمريکای شمالی مبتلا کرده است، به علاوه تقريبا 099 هزار نفر در اروپا و در کل 2/0 میلیون نفر در سراسر دنیا به اين بیماری مبتلا هستند.
میزان شیوع بیماری در مناطق مختلف جهان متفاوت است به طوريکه اين بیماری در مناطقی که از نظر اقتصادی پیشرفته تر هستند، بیشتر مشاهده می شود. بیشترين میزان شیوع مولتیپل اسکلروزيس در مناطق آب و هوايی معتدل و کمترين میزان آن در مناطق دارای آب و هوای گرم است.
در مطالعه ای که توسط MRI برای رديابی ضايعات مرتبط با بیماری مولتیپل اسکلروزيس در مغز انجام گرفت، محققان به اين نتیجه رسیدند که بروز ضايعات جديد در فصل بهار و تابستان 9-2 برابر بیشتر از فصل های سرد سال می باشد. بسیاری از مطالعات حاکی از آن هستند که میزان شیوع بیماری ام اس با دور شدن از خط استوا در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی افزايش می يابد. استانداردهای جهانی میزان 9 مبتلا در هر يکصد هزار نفر است که در ايران میزان افراد مبتلا 09 هزار نفر برآورد شده است که بیشترين آمار در تهران و سپس اصفهان است.
ویروس ها: تحقیق در مورد فرضیه ويروس ايجاد کننده مولتیپل اسکلروزيس همچنان ادامه دارد. ويروس هرپس تیپ 1 دقیقا بررسی شده است و ارتباط آن با شعله وری بیماری شناخته شده است ( نبوی-1385: 15).
از طريق مطالعه وسیع واکنش ايمنوگلوبولین، همراه توجه ويژه به ويروس ها و عناصر مغز بعنوان هدفهای جمع بندی شده برای پاسخ ايمنی هورمونی، سعی در توجیه سوالات فوق شده است .تعدادی از ويروسها، قادرند در حیوانات آزمايشگاهی، بیماريهای شبیه بیماری مولتیپل اسکلروزيس پديد آورند. وانگهی، برخی از ويروسها ضمن آلوده کردن CNS سبب آزردگی میلین می شوند. در هر دو نوع بیماری، مدل حیوانی و بیماری انسان وابسته به ويروس، اختلالاتی در IgG وجود دارند که مشابه مولتیپل اسکلروزيس هستند. در نتیجه، احتمال عفونت ويروسی مورد توجه زياد است. مطالعات اولیه نشان دادند که در بیماری مولتیپل اسکلروزيس عیار آنتی بادی بر علیه ويروس سرخک بالاست و مطالعات اخیر نشان می دهند که در اين بیماران ممکن است آنتی بادی های IgG هم بالا باشند که با ويروس های اوريون، سرخچه، HSV، واريسلا زوستر، سیتومگالو ويروس و ويروس های ديگر واکنش نشان می دهند ( آدی بیک، 1372: 76).

پاتولوژي
مولتیپل اسکلروزيس يک بیماری مربوط به دستگاه عصبی مرکزی است که موجب آسیب غلاف میلین اطراف فیبرهای عصبی مرکزی می شود و باعث قطع يا گسیختگی جريان های عصبی می گردد. ضايعاتی بنام پلاك به رنگ خاکستری يا صورتی در سیستم عصبی مرکزی ايجاد می شود. لزيونها هم در ماده سفید و هم ماده خاکستری هر دو يافت می شوند ولی لزيونهای ماده خاکستری به علت کمی میلین آن، چندان مشهود نیست، ولی به راحتی که ماده سفید اطراف قابل تشخیص اند. اندازه اين پلاك ها ممکن است از يک میلی متر تا چند سانتی متر متغیر باشد. تخريب میلین ممکن است نسبی يا کامل باشد و رابطه ای بین تعداد و اندازه اين پلاك ها با علايم بالینی وجود ندارد. بطور معمول19% از بیماران تا دو سال پس از حمله از کارآيی کامل برخوردارند و 99-20% تا سه سال پس از شروع اين وضع را حفظ می کنند.
فرآيند پاتولوژيکی، با تخريب يا انهدام میلین آغاز می شود که در نتیجه آن ممکن است جريان عصبی کنُد يا قطع شود. اشکال نامنظم ماکروسکوپیک که در نتیجه تخريب غلاف میلین ظاهر می شود، در سراسر دستگاه عصبی مرکزی ديده می شود. اين ضايعات يا پلاك ها در ماده سفید يافت می شوند و تمايل به تخريب سلولهای اعصاب بینايی و ماده سفید نخاع شوکی، ساقه مغز، مخچه، مخ خصوصا ناحیه اطراف بطن ها را دارند. صدمات آکسونی در هر دو نوع حاد و مزمن مولتیپل اسکلروزيس ديده می شود( آدی بیک1372: 68).
پاتوفيزیولوژي
از بین رفتن غشا سلول عصبی سبب کاهش هدايت جريان الکتريکی يا مسدود شدن آن می شود که بصورت کامل و يا نسبی در انتقال جريانات عصبی وقفه ايجاد می کند. هنوز مشخص نیست در چه مرحله- ای از بیماری اين حالت اتفاق می افتد و اين اختلالات ايجاد می شود. از بین رفتن غشا هدايتی سلولهای عصبی ممکن است سبب تغییر عملکرد فرد از ساعتی به ساعت ديگر و يا به دنبال افزايش دمای بدن شود که منجر به بروز علايم ناگهانی و بی حسی در قسمت های مختلف بدن خواهد شد. علايم حاصل از بیماری مولتیپل اسکلروزيس به علت پیدايش يک کانون التهابی در ماده سفید مغز و نخاع شوکی می باشد که موجب از دست رفتن میلین می شود و انتقال پیام عصبی را مسدود يا آهسته می کند. در نتیجه اختلال در عملکرد عصب را موجب می گردد. علائم معمولا بدون درد بوده و برای چند روز يا چند ماه باقی می مانند .مناطقی که بیشتر در معرض اين عارضه قرار می گیرند عبارتند از: اعصاب بینايی، راههای بینايی، مخ، ساقه مغز و نخاع. نهايتا خود آکسون ها تحلیل رفته و آسیبهای دائمی و غیر برگشتی را ايجاد می کنند( نبوی، 1385: 14).
نقش سيستم ایمنی در مولتيپل اسكلروزیس
به طور معمول، مکانیسم های دفاعی بدن ما را در برابر انواع عفونت ها محافظت می کند اما در شرايط نادر مانند بیماری های خود ايمنی، سلولهای بدن به اشتباه برای سیستم ايمنی به عنوان عوامل بیگانه تلقی می شوند و سیستم ايمنی علیه اجزا بدن واکنش نشان می دهد. در بیماری ام اس، T-Cell ها به دلايل ناشناخته، سلولهای عصبی خود بدن را مورد هدف قرار می دهند.
در واقع بیماری ام اس يک بیماری اتو ايمیون به شمار می رود (همان:13).