کتاب تأثیر محلول‌پاشی و رویش انگور

فصـل اول 11
انگور 11
ارزش اقتصادی انگور 12
ارزش غذایی انگور 16
گیاه شناسی و فیزیولوژی انگور 18
جوانه 19
برگ و پیچک 20
گل 21
میوه 23
چشم انداز 28
فصـل دوم 31
تغذیه 31
عنصر بور 36
نقش فیزیولوژیکی بور در گیاه 37
عنصر روی 46
نقش فیزیولوژیکی روی در گیاه 48
علائم کمبود عناصر بور و روی در انگور 53
اهمیت محلول‌پاشی عناصر غذایی 55
مکانیسم جذب عناصر غذایی از طریق اندام های هوایی 58
ساختمان و عمل لایه پوستک 59
نحوه نفوذ مواد غذایی به داخل سلول های برگ 60
عوامل موثر در جذب مواد غذایی از طریق اندام های هوایی 62
تأثیر محلول‌پاشی عناصر غذایی بر روی برخی صفات محصول 66
منـابع و مآخـذ 75
منابع فارسی 75
منابع غیر فارسی 81

انگور یکی از مهمترین میوه¬هایی است که قدمتی بسیار طولانی دارد. گونه های وحشی تاک در تمام مناطق بین نواحی معتدل و گرمسیر دیده میشوند. از انگور در زمان های قبل از میلاد مسیح استفاده می شده و کاشت آن همزمان با پیشرفت بشر توسعه یافته است. کشف سنگواره های برگ و بذر انگور در آمریکای شمالی، متعلق به دوران سوم زمین شناسی، شاهدی بر قدمت بسیار زیاد آن میباشد. عده ای از آگاهان معتقدند که انگور حتی پیش از پیدایش غلات، مورد استفاده بشر قرار گرفته است.
پرورش انگور در آسیای صغیر از حدود 2000 تا 2500 سال پیش از میلاد مسیح شروع شده و از طریق مسیر تجاری فنیقی¬ها از دریای مدیترانه به کشورهای بالکان، آسیا و شمال آفریقا گسترش یافته است. ویتیس وینیفرا ، گونه دنیای قدیم از نواحی بین جنوب دریای مازندران و دریای سیاه در آسیای صغیر منشأ گرفته است. امروزه انگور در بسیاری از مناطق معتدله و گرمسیری در نواحی بین عرض های جغرافیایی 20 تا 15 درجه شمالی و 20 تا 40 درجه جنوبی به صورت تجاری کشت می شود. از آنجایی که مبدأ تاریخی کاشت انگور در ایران به طور دقیق معلوم نیست، اما طبق نظر متخصصان، کاشت تاک حداقل از 2 هزار سال پیش از میلاد در ایران متداول بوده است.
ارزش اقتصادی انگور
انگور یکی از محصولات مهم باغی است که به صورت گسترده در دنیا و ایران کشت میشود و طی سالهای اخیر ایران در بین ده کشور مهم تولید کننده انگور دنیا قرار داشته است. بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد در سال 2011، سطح برداشت انگور در جهان بیش از 7 میلیون هکتار با تولید سالیانه حدود 70 میلیون تن و عملکرد تقریبا 100 هزار تن در هکتار میباشد. در میان کشورهای تولیدکننده انگور، چین از نظر سطح زیر کشت و تولید محصول در مقام اول دنیا قرار دارد. بر اساس این آمار ایران با تولید سالیانه 2.241.300 تن در رتبه نهم دنیا جای دارد.

سطح زیر کشت تاکستان های کشور در سال 1390، با احتساب درختان پراکنده انگور حدود 328 هزار هکتار بوده که حدود 224 هزار هکتار سطح بارور تاکستان های کشور آبیاری میشوند. مطابق شکل 1-1 استان فارس از نظر سطح زیر کشت تاکستان (با 4331 هکتار سطح زیر کشت انگورهای غیر بارور و 71559 هکتار انگورهای انگورهای آبی بارور) در کشور در جایگاه نخست قرار دارد. استان های قزوین، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، همدان و خراسان شمالی به ترتیب از نظر سطح بارور انگور کشور در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. در مجموع حدود 312 هزار هکتار سطح بارور انگور کشور در این هفت استان می باشد و سایر استان ها حدود 39 هزار هکتار سطح بارور انگور کشور را شامل می شوند.
تولید انگور کشور حدود 1/3 میلیون تن بوده که 332204 تن آن از کشت آبی حاصل شده است. استان آذربایجان شرقی با وجود رتبه چهارم در سطح بارور، با تولید 141783 تن انگور کشور، در جایگاه نخست تولید کنندگان این محصول قرار دارد و استان کهکیلویه و بویراحمد از نظر تولید با سهم 26919 تن در جایگاه دوم تولید کنندگان انگور قرار گرفته است.
استان های سمنان و همدان به ترتیب با تولید 23150 و 20137 تن در جایگاه سوم و چهارم تولید انگور قرار گرفته اند. استان فارس تولید آبی 311597 تن، تولید دیم 238369 تن و جمع تولید 549966 تن هم چنین عملکرد آبی 15163 تن در هکتار و عملکرد دیم 4676 تن در هکتار، در مقام پنجم قرار دارد.

گیاه شناسی و فیزیولوژی انگور
گیاه انگور از تیره ویتاسه که آن را سارمانتاسه یا آمپلی داسه نیز می نامند بوده و حاوی 12 جنس مختلف می باشد. انگورهای تجاری و خوارکی متعلق به جنس ویتیس می باشند. این جنس شامل دو زیر جنس است که از لحاظ تعداد کروموزم متفاوت بوده و از یکدیگر تشخیص داده می شوند:
1- موسکادینه (دارای 40 عدد کروموزم)
2- یویتیس (دارای 38 عدد کروموزم)
شاخه های زیر جنس موسکادینه دارای عدسک های برجسته بوده و در هنگام بلوغ پوست از چوب جدا نمی گردد، گره ها فاقد ضخامت عرضی بوده و پیچک ها ساده و بدون انشعاب هستند. گل های این گونه ها ناقص بوده و بر روی دو پایه مختلف قرار دارند. خوشه ها کوچک و کم حبه و بذرهای آن کشیده، دارای شیارهای عرضی و فاقد نوک می باشند.
بر خلاف موسکادینه، شاخه در زیر جنس یویتیس دارای پوستی است که در هنگام بلوغ به صورت فیبرهای طولی از درخت جدا می شوند. مغز در محل گره ها به وسیله صفحات عرضی قطع میگردد. پیچک ها در یوویتس به صورت چنگالی است و خوشه گل اغلب طویل می باشد بذرها کشیده و گلابی شکل با نوک کوتاه یا طویل می باشند. این زیر جنس بر حسب حوزهی پراکندگی آن به سه دسته زیر تقسیم می شوند:
1- گونه های آمریکایی
2- گونه های آسیایی
3- گونه های اروپایی
در گروه گونه های اروپایی، یک گونه بسیار مهم قرار دارد که مو معمولی (ویتیس وینیفرا) نامیده می شود. اغلب تاکستان های انگور دنیا مربوط به گونه وینیفرا است.