کتاب افول و سلطه پارادوکس قدرت خارجی آمریکا در قرن بیست‌ویکم (با تأکید بر رویارویی ساختاری: ترامپ، اسرائیل و محور ضدایرانی)

بخش اول: معرفی کتاب 📖

کتاب «افول و سلطه پارادوکس قدرت خارجی آمریکا در قرن بیست‌ویکم (با تأکید بر رویارویی ساختاری: ترامپ، اسرائیل و محور ضدایرانی)» نوشته دکتر امید عزتی، اثری پژوهشی و تحلیلی است که با شابک 978-622-378-906-9 و در 755 صفحه توسط انتشارات هورین منتشر شده است. این کتاب یکی از جامع‌ترین منابع در حوزه روابط بین‌الملل به شمار می‌رود که به بررسی تحول مفهوم قدرت، سیاست خارجی آمریکا، و تغییرات نظم جهانی در قرن بیست‌ویکم می‌پردازد.

دکتر امید عزتی در این اثر تلاش می‌کند تا با تکیه بر نظریه‌ها و چارچوب‌های علمی روابط بین‌الملل، به پرسش‌های کلیدی در خصوص افول هژمونی آمریکا، ظهور بازیگران جدید در نظام بین‌الملل، و نقش ساختاری عواملی چون ترامپ، اسرائیل و محور ضدایرانی پاسخ دهد. کتاب با نگاهی انتقادی و تحلیلی به تحولات ۲۰ سال اخیر سیاست خارجی آمریکا، جایگاه این کشور در نظام جهانی را در معرض بازخوانی قرار می‌دهد.

ساختار کتاب در سه بخش اصلی و ده فصل تنظیم شده است. بخش نخست به مرور مبانی نظری، مفاهیم قدرت و هژمونی، و رویکردهای ضد هژمونیک می‌پردازد. بخش دوم به‌طور عمیق تحولات سیاست خارجی آمریکا از واقعه یازدهم سپتامبر تا دوران ترامپ را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه راهبردهای سلطه‌طلبانه با چالش‌های نوین مواجه شده‌اند. بخش سوم نیز به تحلیل جایگاه آمریکا در نظم جهانی آینده و چشم‌انداز سیاست خارجی این کشور اختصاص دارد.

این کتاب علاوه بر ارزش علمی، به دلیل حجم گسترده منابع و تحلیل‌های جامع، می‌تواند برای پژوهشگران، دانشجویان علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و همچنین فعالان حوزه سیاست و رسانه راهگشا باشد. عنوان «افول و سلطه» در این اثر به معنای پارادوکس مداومی است که آمریکا با آن روبه‌رو است: از یک‌سو حفظ هژمونی و از سوی دیگر مواجهه با نشانه‌های افول و انزوا در قرن جدید.

بخش دوم: محتوای فصول و اهمیت اثر 🌍

📌 فصل اول تا سوم: نویسنده در ابتدای کتاب، مفاهیم بنیادین قدرت در روابط بین‌الملل را واکاوی می‌کند. در این بخش، تعاریف قدرت، نظریه‌های کلاسیک و مدرن روابط بین‌الملل، و تحولات مفهوم قدرت در عصر پست‌مدرن بررسی می‌شود. سپس به ادبیات علمی درباره امپراتوری، هژمونی و افول پرداخته و در نهایت چارچوب‌های نظری سیاست خارجی آمریکا و بنیان‌های آن مرور می‌گردد. این قسمت، پایه نظری کتاب را تشکیل می‌دهد.

📌 فصل چهارم تا هفتم: این فصول به بررسی تحولات سیاست خارجی آمریکا در دوره‌های مختلف از یازده سپتامبر تا ترامپ اختصاص دارند. تحلیل گفتمان تروریسم به‌عنوان تهدید، سیاست سلطه پیش‌دستانه بوش، ایدئولوژی نومحافظه‌کاران، و تغییر ابزارهای سلطه از قدرت نرم تا مداخله نظامی، از جمله محورهای این بخش هستند. همچنین، نقش شرکت‌های خصوصی در بازسازی عراق، و بازنمایی جنگ به‌عنوان رسالتی اخلاقی، نمونه‌هایی از تبیین سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه ارائه می‌دهند. بخش اوباما نیز به بازگشت آمریکا به چندجانبه‌گرایی و نقش آن در نهادهای بین‌المللی می‌پردازد، در حالی که فصل مربوط به ترامپ، فروپاشی نرم نظم جهانی لیبرال را نشان می‌دهد.

📌 فصل هشتم تا دهم: نویسنده در این بخش به جایگاه آمریکا در نظم نوین جهانی پرداخته و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا ایالات متحده همچنان بازیگر محوری خواهد بود یا به قدرتی منزوی تبدیل می‌شود. همچنین چشم‌انداز آینده سیاست خارجی آمریکا بررسی می‌شود و نتیجه‌گیری کتاب به پارادوکسی دائمی اشاره دارد: ایالات متحده در عین سلطه‌گری، نشانه‌های افول و انزوا را نیز تجربه می‌کند.

🔎 اهمیت کتاب در این است که نشان می‌دهد سلطه آمریکا، برخلاف تصور رایج، امری پایدار و بدون تغییر نیست، بلکه در هر مرحله با چالش‌ها و تضادهای جدیدی همراه می‌شود. تحلیل نویسنده از ترامپ و نقش اسرائیل و محور ضدایرانی، از جمله نکات تازه و متمایز این کتاب است که آن را از سایر آثار مشابه در حوزه روابط بین‌الملل متمایز می‌سازد.

بنابراین، کتاب «افول و سلطه پارادوکس قدرت خارجی آمریکا در قرن بیست‌ویکم» نه‌تنها منبعی برای درک بهتر سیاست خارجی آمریکا است، بلکه چارچوبی برای تحلیل نظم جهانی آینده ارائه می‌دهد. مطالعه این اثر برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر از تحولات ژئوپلیتیک و پارادوکس قدرت در دوران معاصر هستند، بسیار ارزشمند خواهد بود. 🌐

بخش اول: معرفی و مبانی کتاب

1. موضوع اصلی کتاب چیست؟
این کتاب به تحلیل پارادوکس قدرت ایالات متحده در قرن بیست‌ویکم می‌پردازد؛ جایی که آمریکا از یک‌سو همچنان بازیگر مسلط جهانی است و از سوی دیگر با نشانه‌های افول و چالش‌های جدید مواجه شده است.

2. نویسنده چه مسئله‌ای را محور قرار داده است؟
دکتر امید عزتی تمرکز خود را بر روی تضاد میان هژمونی و افول آمریکا قرار داده و به‌طور خاص نقش ترامپ، اسرائیل و محور ضدایرانی را در شکل‌گیری نظم جهانی جدید بررسی می‌کند.

3. چرا این کتاب اهمیت دارد؟
زیرا برای نخستین‌بار در قالبی جامع، بیش از ۷۰۰ صفحه، به ترکیب نظریه‌های روابط بین‌الملل با مصادیق تاریخی و سیاست‌های آمریکا پرداخته و به‌ویژه خاورمیانه و ایران را در مرکز تحلیل قرار می‌دهد.

4. کتاب چه ساختاری دارد؟
کتاب در سه بخش اصلی تنظیم شده است:

• بخش اول: مفاهیم و نظریه‌های قدرت در روابط بین‌الملل
• بخش دوم: سیاست خارجی آمریکا از یازده سپتامبر تا ترامپ
• بخش سوم: چشم‌انداز آینده و نتیجه‌گیری درباره افول یا استمرار سلطه

5. فصل‌های مهم بخش اول شامل چه مباحثی است؟
در بخش اول، مفاهیم قدرت، امپراتوری، هژمونی، ضد-هژمونی و افول در چارچوب نظریه‌های روابط بین‌الملل بررسی می‌شود. همچنین سیر تحول مفهوم قدرت از دوران مدرن تا پست‌مدرن تحلیل شده است.

6. در این کتاب به چه چارچوب‌های نظری اشاره شده است؟
چارچوب‌های واقع‌گرایی، لیبرالیسم، سازه‌انگاری و همچنین رویکردهای انتقادی مانند ضد-هژمونی و نظریه افول قدرت.

7. چه پرسشی در ابتدای کتاب مطرح می‌شود؟
اینکه آیا قدرت آمریکا در قرن بیست‌ویکم همچنان در حال تثبیت است یا وارد چرخه افول شده است؟

8. چه چیزی کتاب را از سایر آثار مشابه متمایز می‌کند؟
ترکیب تئوری‌های کلاسیک و پست‌مدرن روابط بین‌الملل با بررسی عینی سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه، به‌ویژه در قبال ایران.

9. حجم کتاب چه نشان می‌دهد؟
تعداد ۷۵۵ صفحه نشان‌دهنده جامعیت، جزئی‌نگری و تحلیل‌های عمیق آن است؛ به‌گونه‌ای که می‌تواند به‌عنوان مرجع دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد.

10. این کتاب مناسب چه کسانی است؟
دانشجویان روابط بین‌الملل، علوم سیاسی، مطالعات خاورمیانه، سیاست خارجی و همچنین پژوهشگران حوزه امنیت بین‌الملل.

بخش دوم: محتوای تحلیلی و کاربردی کتاب

11. بخش دوم کتاب به چه دوره‌ای اختصاص دارد؟
به سیاست خارجی آمریکا از حوادث ۱۱ سپتامبر تا ریاست‌جمهوری ترامپ.

12. در فصل چهارم چه مباحثی مطرح می‌شود؟
بازتعریف سلطه آمریکا از طریق دکترین بوش، مفهوم سلطه پیش‌دستانه، نقش نومحافظه‌کاران، جنگ عراق و شرکت‌های خصوصی مانند هالیبرتون.

13. دیدگاه نویسنده درباره جنگ عراق چیست؟
عراق به‌عنوان آزمایشگاه بازتعریف سلطه آمریکا معرفی شده است؛ جایی که ابزارهای نوین سلطه در برابر استعمار کلاسیک امتحان شد.

14. فصل پنجم چه محوری دارد؟
سیاست خارجی باراک اوباما، بازگشت به چندجانبه‌گرایی و تعامل با نهادهای بین‌المللی، و اینکه این سیاست عقب‌نشینی بود یا مدیریت جهانی.

15. نگاه کتاب به دوران ترامپ چگونه است؟
ترامپ به‌عنوان عامل فروپاشی نرم نظم جهانی لیبرال و آغاز دوره‌ای از آشفتگی در سیاست خارجی آمریکا تحلیل می‌شود.

16. محور فصل هفتم چیست؟
بررسی دقیق دوران ریاست جمهوری ترامپ و تغییرات بنیادین در سیاست خارجی و اتحاد با اسرائیل و محور ضدایرانی.

17. بخش سوم کتاب به چه موضوعی می‌پردازد؟
آینده سیاست خارجی آمریکا و جایگاه آن در نظم نوین جهانی؛ آیا همچنان بازیگر محوری باقی می‌ماند یا به قدرتی منزوی تبدیل خواهد شد؟

18. نتیجه‌گیری کتاب چیست؟
سلطه آمریکا در قرن بیست‌ویکم با پارادوکس دائمی مواجه است: از یک‌سو قدرت نظامی و اقتصادی، و از سوی دیگر چالش‌های داخلی، منطقه‌ای و جهانی که افول را محتمل می‌سازد.

19. چه چیزی این کتاب را به منبعی کاربردی تبدیل می‌کند؟
علاوه بر تحلیل نظری، نمونه‌های عینی همچون سیاست‌های بوش، اوباما و ترامپ با داده‌های واقعی و رویکرد تطبیقی بررسی شده‌اند.

20. چرا مطالعه این کتاب برای ایران اهمیت دارد؟
زیرا نقش اسرائیل و محور ضدایرانی در سیاست خارجی آمریکا برجسته شده و تحلیل آن برای درک تهدیدات و فرصت‌های پیش‌روی ایران ضروری است.