کتاب اثر ‏تغییر ‏اوضاع ‏و ‏احوال‏ بر ‏اجرای ‏قراردادها ‏در ‏فقه ‏امامیه ‏و ‏قانون ‏مدنی ‏ایران ‏با ‏رویکرد ‏تطبیقی

بخش اول: معرفی کتاب 📖

کتاب «اثر تغییر اوضاع و احوال بر اجرای قراردادها در فقه امامیه و قانون مدنی ایران با رویکرد تطبیقی» نوشته فرزانه حاجی کریم با شابک 978-622-378-945-8 و در 87 صفحه توسط انتشارات هورین منتشر شده است. این اثر به بررسی تأثیر تغییر شرایط و اوضاع بر اجرای تعهدات قراردادی در فقه امامیه و حقوق ایران می‌پردازد و با نگاهی تطبیقی، آموزه‌های نظام‌های حقوقی مختلف را نیز تحلیل می‌کند.

این کتاب برای حقوقدانان، دانشجویان رشته حقوق، و پژوهشگران قراردادها یک مرجع کاربردی و جامع به‌شمار می‌آید، چرا که ضمن تبیین مفاهیم پایه‌ای و مبانی نظری قرارداد، به بررسی استثنائات اصل لزوم قراردادها، مفاهیم Hardship و Frustration و همچنین تجارب قضایی ایران و نظام‌های حقوقی خارجی پرداخته است. مطالعه این کتاب، فهم عمیق‌تری از نحوه حل اختلافات قراردادی در شرایط تغییر اوضاع و احوال فراهم می‌آورد و به تصمیم‌گیری بهتر در عرصه‌های عملی کمک می‌کند.

بخش دوم: ساختار و محتوای کتاب ✍️

کتاب در شش فصل اصلی تنظیم شده و هر فصل جنبه‌ای از موضوع را به‌طور دقیق بررسی می‌کند:

• فصل اول – کلیات و مبانی نظری: تعریف قرارداد و اهمیت آن، مبانی اجرای تعهدات قراردادی، جایگاه اصل لزوم قراردادها در فقه امامیه و حقوق ایران، و استثنائات آن در شرایط تغییر اوضاع و احوال.
• فصل دوم – مفهوم تغییر اوضاع و احوال: بررسی ماهیت Hardship و Frustration، تفاوت آن با حوادث قهری، عناصر تحقق تغییر اوضاع و احوال، و تمایز میان عدم امکان اجرا و دشواری اجرا.
• فصل سوم – نظام‌های حقوقی تطبیقی: تحلیل رویکردهای حقوقی آلمان (نظریه تغییر مبنا)، انگلیس (Frustration)، و مقررات بین‌المللی از جمله اصول UNIDROIT، و مقایسه دیدگاه‌های مختلف.
• فصل چهارم – آثار تغییر اوضاع و احوال بر قراردادها: بررسی تعدیل قرارداد توسط دادگاه یا طرفین، تعلیق موقت، انحلال یا فسخ قرارداد، تغییر شرایط تعهد، و تأثیر بر مسئولیت مدنی طرفین.
• فصل پنجم – نقش قاضی و دکترین در حل‌وفصل دعاوی: جایگاه قاضی در تفسیر قراردادها تحت Hardship، نقش عرف و عدالت در تعدیل قرارداد، مرور رویه قضایی ایران و بررسی آرای قضایی خارجی، و ارائه پیشنهادهای دکترین حقوقی.
• فصل ششم – کاربردهای عملی و حوزه‌های پرچالش: مطالعه نمونه قراردادهای عمرانی، پیمانکاری دولتی، تجاری بین‌المللی، اجاره و بیع بلندمدت، بیمه و بانکی، و قراردادهای حوزه انرژی و زیرساخت.

این ساختار تحلیلی، درک علمی و عملی اثر تغییر اوضاع و احوال بر قراردادها را ممکن می‌سازد و به خواننده امکان می‌دهد مفاهیم حقوقی، تئوری‌های تطبیقی و نمونه‌های عملی را در کنار هم بررسی کند.

بخش اول: معرفی و محتوای کتاب 📖✨

❓ موضوع اصلی کتاب چیست؟

این کتاب به بررسی تأثیر تغییر اوضاع و احوال (Hardship/Frustration) بر اجرای قراردادها در فقه امامیه و قانون مدنی ایران می‌پردازد و با نگاهی تطبیقی، دیدگاه نظام‌های حقوقی مختلف از جمله آلمان، انگلستان و اصول UNIDROIT را نیز مورد تحلیل قرار می‌دهد.

❓ ساختار کتاب چگونه است؟

کتاب در ۶ فصل به همراه مقدمه و منابع تنظیم شده است:

1. کلیات و مبانی نظری: مفهوم قرارداد، اهمیت آن، مبانی نظری اجرای تعهدات و اصل لزوم قراردادها، استثنائات و ضرورت مطالعه تطبیقی.
2. مفهوم تغییر اوضاع و احوال: تعریف، ماهیت، تفاوت با حوادث قهری، عناصر تحقق، جایگاه در تئوری‌های حقوق قراردادها و تمایز میان عدم امکان اجرا و دشواری اجرا.
3. نظام‌های حقوقی تطبیقی و نظریه Hardship: بررسی دیدگاه‌های حقوق آلمان (تغییر مبنا)، انگلستان (Frustration) و اصول UNIDROIT، و مقایسه کلی نظام‌ها.
4. آثار تغییر اوضاع و احوال بر قراردادها: تعدیل قرارداد توسط دادگاه یا طرفین، تعلیق موقت، فسخ یا انحلال، تغییر موضوع تعهد و تأثیر بر مسئولیت مدنی.
5. نقش قاضی و دکترین در حل‌وفصل دعاوی: تفسیر قراردادها تحت Hardship، نقش عرف و عدالت، بررسی رویه قضایی ایران و آرای خارجی و دکترین حقوقی.
6. کاربردهای عملی و حوزه‌های پرچالش: قراردادهای عمرانی، تجاری بین‌المللی، اجاره و بیع بلندمدت، بیمه و بانکی، انرژی و زیرساخت.

❓ ویژگی‌های خاص کتاب چیست؟

• تحلیل تطبیقی فقه امامیه و قانون مدنی ایران با نظام‌های حقوقی خارجی
• بررسی رویه قضایی و دکترین حقوقی برای کاربرد عملی Hardship
• ارائه نمونه‌های کاربردی در حوزه‌های مختلف قراردادها

بخش دوم: اهمیت، مخاطبان و کاربردهای کتاب 🌟📚

❓ این کتاب برای چه کسانی مناسب است؟

• دانشجویان و پژوهشگران حقوق خصوصی، حقوق تجارت و حقوق بین‌الملل
• وکلای دادگستری و کارشناسان حقوقی که با قراردادها و دعاوی قراردادی سر و کار دارند
• استادان و مربیان رشته‌های حقوق مدنی، فقه و حقوق تطبیقی
• افراد فعال در قراردادهای تجاری، پیمانکاری، بیمه و انرژی

❓ ارزش علمی و کاربردی کتاب چیست؟

• ارائه تحلیل جامع و تطبیقی Hardship و تغییر اوضاع و احوال
• بررسی تفسیر و تعدیل قرارداد توسط قاضی و دکترین حقوقی
• معرفی راهکارهای عملی برای مدیریت قراردادها در شرایط غیرمنتظره
• منبعی ارزشمند برای پژوهش‌های دانشگاهی، پایان‌نامه‌ها و دعاوی قراردادی

❓ چرا خواندن این کتاب توصیه می‌شود؟

چون این اثر با تلفیق فقه امامیه، قانون مدنی ایران و حقوق تطبیقی، بینش جامع و کاربردی نسبت به شرایط سخت و غیرمنتظره در اجرای قراردادها ارائه می‌دهد و می‌تواند راهنمای علمی و عملی برای تصمیم‌گیری و حل‌وفصل دعاوی باشد.