عنوان کتاب:

مطالعۀ تطبیقی ضررو زیان مازاد بر دیۀ شرعی درفقه و حقوق موضوعه

مولف:

سمیه رحمانی

سخنی با خواننده

حمد و سپاس ایزد منان را که با الطاف بی­کران خود این توفیق را به ما ارزانی داشت تا بتوانیم درراه ارتقای دانش عمومی و فرهنگ این مرزوبوم درزمینه‌ی چاپ و نشر کتب علمی دانشگاهی، علوم پایه گام­هایی هرچند کوچک برداشته و در انجام رسالتی که بر عهده‌داریم مؤثر واقع شویم. گستردگی علوم و توسعه روزافزون آن شرایطی را به وجود آورده که هرروز شاهد تحولات اساسی چشمگیری در سطح جهان هستیم. این گسترش و توسعه نیاز به منابع مختلف ازجمله کتاب راه دستیابی و اطلاع­رسانی بیش‌ازپیش روشن می­کند.

چاپ همگانی و سامانمند را می­توان نقطه آغاز و محرک اصلی رشد روزافزون شگفت­انگیز دانش در چند صده گذشته دانست. کتاب از یک‌سو تفکرات نویسنده خود را از مرز زمان و مکان می­رهاند و از دیگر سو در آستانه همین رهایی خواسته و یا ناخواسته ماهیت خود را به محک نقد و بررسی وا‌می‌گذارد تنها در چنین ساحتی و از برخورد دیدگاه­های گوناگون است که بشر گامی به بیش برمی‌دارد.

موسسه فرهنگی با رویکردی جدید و متناسب با تغییرات در دنیای نوین، طرح توسعه کتاب­های گوناگون در برنامه انتشاراتی قرار داده است. این برنامه از یک­سو، متأثر از پیشرفت‌ها و نوآوری­های است که در سطح بین‌الملل در زمینه­های آموزش علوم و فن­آوری رخ‌داده است و از سوی دیگر، متناسب با نیازهایی است که در جامعه دانشگاهی کشور بر اساس رشد و توسعه سال­های اخیر به لحاظ کیفی و کمی پدید آمده است.

انتشارات دانش‌پژوهان هورین با این نگرش در عرصه چاپ و نشر کتب علمی گام نهاده است. روند تولید آثار در این مجموعه علمی فرهنگی تمام مراحل پذیرش، داوری، ویراستاری فنی و ادبی، اخذ مجوز، چاپ و انتشار به هر دو شیوه «چاپ شمارگانی» و «چاپ درازای سفارش» را در برمی‌گیرد.

شما دانش­پژوه ارجمند می­توانید آثار مکتوب یا چندرسانه­ای، پیشنهادات همکاری و نظرات راهگشای خود را با فرستادن پیام به نشانی ایمیل order@sharifyar. com با ما در میان بگذارید. همه تلاش ما این است که با نگاه کارشناسی و ایجاد یک فضای علمی به خلق آثاری پربار و نوآورانه توفیق یابیم و باور داریم که دستیابی به این خواسته تنها با همراهی شما مشتاقان حقیقی آموزش و پژوهش ممکن است.

انتشارات دانش‌پژوهان هورین

فهرست
عنوان ……………………………………………………………………………………… صفحه
مقدمه ……………………………………………………………………………………… 5
بخش اول ……………………………………………………………………………….. 51
ابعاد فقهی و حقوقی دیه و عدم مشروعیت جبران زیان مازاد بر آن …………………….. ۳7
فصل اول ………………………………………………………………………………. 51
ابعاد فقهی و حقوقی دیه ………………………………………………………………… ۳۱
مبحث اول: کلیات ………………………………………………………………………. ۳۱
گفتار اول: تعریف دیه شرعی ……………………………………………………………. ۳۱
گفتار دوم: تاریخچه دیه ………………………………………………………………… 22
گفتار سوم: انواع دیه ……………………………………………………………………. 24
گفتار اول: شناخت مجازات …………………………………………………………….. 25
الف: تعریف مجازات …………………………………………………………………………. 25
گفتار دوم: آیا دیه مجازات است؟ ………………………………………………………. 2۱
نتیجه گیری …………………………………………………………………………….. ۱۱
مبحث سوم: ماهیت دیه به عنوان مسئولیت مدنی …………………………………….. ۱۱
گفتار اول: شناخت مسئولیت مدنی …………………………………………………….. ۱4
الف: تعریف و انواع مسئولیت مدنی …………………………………………………………. ۱4
ب: مبانی نظری مسئولیت مدنی ……………………………………………………………. ۱7
ج: اسباب مسئولیت مدنی …………………………………………………………………… ۱5
د: ارکان مسئولیت مدنی ……………………………………………………………………. ۱9
گفتار دوم آیا دیه مسئولیت مدنی است؟. ………………………………………………. ۱۱
نتیجه گیری …………………………………………………………………………….. 4۳
مبحث چهارم: دیه دارای ماهیت مستقل ……………………………………………….. 42
گفتار اول: دیه به عنوان ترکیبی از مجازات و مسئولیت مدنی …………………………. 4۱
گفتار دوم: بررسی عناصر دیه …………………………………………………………… 44
نتیجه گیری …………………………………………………………………………….. 47
گفتار اول: تعیین اصل در اجناس دیه ………………………………………………….. 4۳
گفتار دوم نحوه پرداخت دیه در عصر حاضر ……………………………………………. 49
نتیجه گیری …………………………………………………………………………….. 4۱
فصل دوم ……………………………………………………………………………… 15
بررسی عدم مشروعیت جبران زیان مازاد بردیه …………………………………………. 7۳
مبحث اول: فقهای مخالف جبران زیان مازاد بر بده …………………………………….. 7۳
مبحث دوم: رویه قضایی مخالف جبران زیان مازاد بر دیه ………………………………. 74
گفتار اول: مستندات فقهی ……………………………………………………………… ۳۳
گفتار دوم: مستندات حقوقی ……………………………………………………………. ۳7
نتیجه گیری …………………………………………………………………………….. ۳9
بخش دوم ……………………………………………………………………………… 15
مشروعیت جبران زیان مازاد بر دیه و انواع آن ………………………………………….. 5۳
فصل اول ……………………………………………………………………………… 17
بررسی مشروعیت جبران زیان مازاد بر بده ……………………………………………… 5۱
مبحث اول: فقهای طرفدار جبران زیان مازاد بر دیه ……………………………………. 5۱
گفتار: مستقل بودن ضمان دیه از زیان وارده …………………………………………… 5۱
گفتار دوم: وحدت ضمان دیه و سایر زیانهای وارده: ……………………………………. 5۳
مبحث دوم حقوقدانان طرفدار جبران زیان مازاد بر دیه ………………………………… 59
مبحث سوم: در رویه قضایی طرفدار جبران زیان مازاد بر دیه ………………………….. 5۱
مبحث چهارم: مستندات مشروعیت جبران زیان مازاد بر دیه ………………………….. 93
گفتار اول: مستندات فقهی ……………………………………………………………… 9۳
الف: ماهیت دیه ……………………………………………………………………………… 9۳
ب: بنای عقلا ………………………………………………………………………………… 9۱
ج: قاعده تسبیب …………………………………………………………………………….. 97
د: قاعده لاضرر ………………………………………………………………………………. 9۳
ه: قاعده نفی حاج …………………………………………………………………………… 9۱
گفتار دوم: دلایل و مستندات حقوقی …………………………………………………… ۱۱
نتیجه گیری …………………………………………………………………………….. ۱4
فصل دوم …………………………………………………………………………….. 11
انواع زیان مازاد بر دیه و شرایط آن ……………………………………………………… ۱7
مبحث اول: انواع زیان مازاد بر بده ……………………………………………………… ۱7
گفتار اول: زیان مالی ……………………………………………………………………. ۱7
گفتار دوم: خسارت جسمانی ……………………………………………………………. ۱9
گفتار سوم: زیان معنوی ………………………………………………………………. ۳33
نتیجه گیری …………………………………………………………………………… ۳3۳
مبحث دوم شرایط ضرر و زیان مازاد بر دیه ………………………………………….. ۳32
گفتار اول: مسلم بودن ضرر …………………………………………………………… ۳32
گفتار دوم: مستقیم بودن ضرر ………………………………………………………… ۳3۱
گفتار سوم: عدم جبران ضرر ………………………………………………………….. ۳34
گفتار چهارم: نامشروع بودن ضرر ……………………………………………………… ۳37
نتیجه گیری …………………………………………………………………………… ۳35
منابع و مآخذ ………………………………………………………………………. 555
منابع فارسی …………………………………………………………………………… 111