کتاب جرائم مواد مخدر

فهرست
عنوان صفحه
مقدمه 8
فصل 1 13
قاچاق مواد مخدر 13
اقسام مواد مخدر 18
مواد سستیزا 20
مواد توهم زا 21
مواد توان افزا 21
انواع مواد مخدر معروف و ویژگی¬های آنها 22
تاریخجه استعمال مواد مخدر 26
مواد مخدر درجهان 26
مواد مخدر در ایران 27
فصل 2 31
حقوق راجع به مواد مخدر 31
مجمع تشخیص مصلحت نظام و تصویب قانون 33
حقوق کیفری عمومی راجع به مواد مخدر 33
تکرار جرم 43
آزادی مشروط 56
حقوق کیفری اختصاصی راجع به مواد مخدر 63
مجازات مرتکبین جرائم مواد مخدر 63
مجازات اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر 64
مجازات حبس در قانون مبارزه با مواد مخدر 79
مجازات شلاق در قانون مبارزه با مواد مخدر 80
جریمه نقدی در قانون مبارزه با مواد مخدر 81
ضبط و مصادرة اموال در قانون مبارزه با مواد مخدر 85
احکام مواد مخدر با سایر جرائم 98
احکام اعداد 100
احکام غیر اعدام 101
عفو و تخفیف مجازات 103
مرخصی زندانیان 105
فصل 3 107
مرحله کشف جرم 107
تحقیق مقدماتی 109
تعقیب 110
دادرسی 113
اجراء احکام 118
آسیب¬های عمومی 120
مبارزه با مواد مخدر 122
فصل 4 125
اعتیاد و قاچاق مواد مخدر 125
فصل 5 135
نتیجه¬گیری 135
منابع 139

قاچاق مواد مخدر
قاچاق يك جرم سازمان يافته فراملي است، از آنرو كه اولاً ارتكاب آن از سوي باندهاي تبهكار كه داراي تشكيلات و مركزيتي مي¬باشند انجام مي¬گيرد و ثانياً اين باندها با استفاده از تشكيلاتي كه در كشورهاي مختلف از آن برخوردارند مرزهاي كشورها را در مي¬نوردند و جرايم خود را به فراسوي مرزها يك كشور مي¬كشانند. براي مثال، كوكائين در مزارع كشورهايي مثل پرو، بوليوي، كلمبيا و اكوادور كشت مي¬شود. پس از تصفيه شدن در مراكز تصفيه، به لطف همكاري مأموران فاسد با قايق و هواپيما به مراكز حمل در آمريكاي مركزي، مكزيك و كارائيب حمل و از آنجا به بازارهاي مصرف در فلوريدا، تگزاس و كاليفرنيا در داخل خاك آمريكا ارسال مي¬گردد. اين مثال به درستي خصيصه سازمان يافتگي و فراملي بودن جرم قاچاق مواد مخدر را نشان مي¬دهد. در كشور خود ما نيز كاروان¬هاي قاچاق مواد مخدر از مرزهاي شرقي كشور وارد مي¬شوند تا مواد مخدر را علاوه بر توزيع در داخل كشور به سوي كشورهاي اروپايي و آمريكايي ارسال دارند.
لذا لازم است ابتدا مفهوم قاچاق و مفهوم مواد مخدر و را كه در روشن شدن مطلب نقش اساسي دارند و تعريف هر يك از اين¬ها براي روشن شدن مفاهيم و تقسيمات جرايم داخل در مفهوم قاچاق لازم و مفيد است، توضيح دهيم.
با مطالعه و مداقه در قوانين انحصار تجارت خارجي، قاچاق كلمه¬اي است تركي و به معني برده و ربوده و آنچه ورود آن به كشور و يا معامله آن از طرف دولت ممنوع است مي¬باشد. قاچاقچي كسي است كه مال¬التجاره ممنوع¬الورود يا ممنوع¬المعامله را بدون كسب اجازه از دولت و يا پرداختن گمرك وارد كند يا بفروشد؛ آن كالا را از بيراهه بگذراند. در فرهنگ¬هاي لاتيني به جاي اين واژه از واژه «اسماگلينگ» و «ترافيكينگ » استفاده مي¬كنند در فرهنگ حقوقي انگليسي بلك در مقابل واژه اول در وارد يا خارج كردن اقلام ممنوعه بدون پرداخت عوارض، وارد يا خارج كردن غير قانوني اقلامي از كالاها به كشور از كشوري به كشور ديگر ذكر شده است. در مقابل اصطلاح دوم، قاچاق مواد مخدر تجارت و فعاليت بازرگاني در ارتباط با قاچاق مواد مخدر و روانگردان آمده است. همچنين كلمات ديگري مانند ترانزيت ، ترانسفر و ترادعي در اين حوزه به كار مي¬روند كه به ترتيب عبور از يك نقطه به نقطه ديگر حمل كالا و مسافر از محلي به محل ديگر عبور، گذشتن، انتقال و واگذاري نقل و انتقال مالكيت، احاله، فروش و دادن و تجارت خريد و فروش مبادله كالا، بازرگاني سوداگري كاسبي داد و ستد ذكر شده است غير از اصطلاح ترافيك ساير اصطلاحات به شكل عام و در مورد تمام كالاها و اموال به كار مي¬رود يعني اموال موضوع آنها اعم از مواد مخدر و روانگردان و ساير اموال و اشياء است و تنها اصطلاح مذكور است كه مختص به مواد مخدر و روانگردان مي¬باشد.
قانون مجازات مرتكبين قاچاق و قانون امور گمركي مي¬توان گفت قانونگذار تعاريف بعضاً مشابهي را از قاچاق ارائه داده است. اما نكته حائز اهميت اين است كه در مقررات مواد مخدر ايران لفظ قاچاق تعريف نشده است. ماده 1 «قانون مجازات مرتكبين قاچاق مصوب 29/12/1312» نيز بدون آنكه قاچاق را تعريف كرده باشد براي عمل قاچاق اموال- موضوع ماده مزبور- به عنوان جرم، مجازات تعيين كرده است و ماده 45 «قانون مجازات مرتكبين قاچاق مصوب 1312» نيز در مورد قاچاق مقرر داشته است: «مقصود از قاچاق اسلحه، وارد كردن به مملكت يا صادر كردن از آن يا خريد و فروش يا حمل و نقل يا مخفي كردن يا نگاه داشتن آن در داخل مملكت است» و «منظور از قاچاق اشياي ممنوع¬الورود يا ممنوع¬الصدور، وارد كردن اشياي ممنوع¬الورود به خاك ايران در هر نقطه از مملكت كه اشياي مزبور كشف شود و خارج كردن آنها يا تسليم آنها به متصدي حمل و نقل يا هر شخص ديگري براي خارج كردن از مملكت است.» همچنين طبق «قانون تفسير قسمت دوم ماده 45 قانون مجازات مرتكبين قاچاق مصوب 27/12/1315»، «قسمت دوم ماده 45 قانون مجازات مرتكبين قاچاق مصوب 29/12/1312 شامل مواردي نيز مي¬شود كه اشخاص اشياي ممنوع¬الورود را در داخل كشور براي تجارت يا كسب و با علم به اينكه به طور غير قانوني وارد شده، نقل و انتقال نموده يا واسطه در آن امر شوند.»
در ماده 11 قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376 مجمع تشخيص مصلحت نظام اصطلاح «قاچاق مسلحانه مواد مخدر» استفاده شده و مقرر داشته است: «مجازات اقدام به قاچاق مواد مخدر موضوع اين قانون به طور مسلحانه اعدام است.» هر چند قانونگذار در مواد 17، 28 و 33 نيز از لفظ قاچاق استفاده كرده است، ولي به نظر ميرسد اولاً در ماده 28 به منظور ضبط اموال و عوايد حاصله از جرم، لفظ قاچاق به مفهوم موسع آن در نظر گرفته شده است به اين توضيح كه چون هدف قانونگذار در ماده 28 ضبط هرگونه مال حاصله از جرايم مواد مخدر از انواع مختلف آن مي¬باشد، لذا قانونگذار طيف وسيعي از اقدامات مرتبط با مواد مخدر را قاچاق تلقي كرده است تا امكان مصادره اموال نامشروع عوايد حاصله از جرم وجود داشته باشد. از اين رو نمي¬توان براي تبيين مفهوم قاچاق از لفظ قاچاق مذكور در اين ماده بهره گرفت.
در ماده 33 نيز هر چند از لفظ قاچاق به طور مطلق استفاده شده و مقرر گرديده است: «به منظور مبارزه با قاچاق مواد مخدر از هر قبيل اعم از توليد، توزيع، خريد، فروش و استعمال آنها و نيز موارد ديگري كه در اين قانون ذكر شده است، ستادي به رياست رئيس جمهور تشكيل و كليه عمليات اجرائي و قضائي و برنامه¬هاي پيشگيري و آموزش عمومي و تبليغ عليه مواد مخدر در اين ستاد متمركز خواهد بود.» ممكن است اين تصور حاصل شود كه چون علاوه بر موارد احصا شده (توليد، توزيع، خريد، فروش و استعمال) از عبارت «و نيز موارد ديگري كه در اين قانون ذكر شده است «استفاده شده است. پس كليه جرايم مرتبط با مواد مخدر، داخل در مفهوم قاچاق مي¬باشند. ولي بايد گفت كه چون در ماده 33 هدف، تبيين وظائف ستاد مبارزه با مواد مخدر در برخورد با جرايم مواد مخدر از انواع مختلف آن بوده است، لذا نمي¬توان مفهوم مذكور در ماده 33 را قابل تسري به ساير مواد «مصوبه مبارزه با مواد مخدر» دانست. و البته ترديدي نيست مواردي چون اعتياد، استعمال مواد مخدر، داير كردن مكان براي استعمال فراري دادن متهم يا محكوم جرايم مواد مخدر، امحاي ادله جرم مجرمان، قرار دادن آلات استعمال يا مواد مخدر، براي محكوم نمودن ديگري مذكور در ماده يك قانون اصالح مواد مخدر را قاچاق دانست.
به نظر مي¬رسد براي تبيين مفهوم قاچاق مذكور در ماده 11 بايد از سابقه قانونگذاري در مورد مواد مخدر و رويه قضايي كمك گرفت. چون مفهوم مخالف ماده 11 (قاچاق غير مسلحانه مواد مخدر) دلالت بر آن دارد كه قانونگذار به اين لفظ در اين مصوبه اعتقاد دارد. مضاف بر اينكه بر اين مفهوم آثاري نيز مترتب است. بدين توضيح كه قاچاق مواد مخدر اگر مسلحانه باشد، متضمن مجازات اعدام است و در غير اين صورت مجازات آن اعدام نيست. يعني در اين مورد، مسلحانه بودن به عنوان يك كيفيت مشدده عمل مي¬كند. اثر مترتب ديگر بر اين لفظ آن است كه اگر برخي از عناوين مجرمانه مثل اخفا و نگهداري، داخل در مفهوم قاچاق نباشند، اخفا و نگهداري مسلحانه مواد مخدر مستوجب مجازات اعدام موضوع ماده 11 نخواهد بود.
قانونگذار قاچاق موضوع ماده 11 را تعريف نكرده است. از اين رو براي تعريف آن بايد به ساير مقررات مراجعه كرد. در ساير مقررات نيز همچنان كه گفته شد، لفظ قاچاق به وارد كردن يا صادر كردن کالا ممنوع¬الورود يا ممنوع¬الصدور يا کالای موضوع عوايد دولت تعبير شده است.
بنابراين آنچه كه مسلم است آن است كه وارد يا صادر كردن مواد مخدر ممنوعه موضوع مصوبه مبارزه با مواد مخدر از مصاديق بارز مفهوم قاچاق مواد مخدر مذكور در ماده 11 مي-باشد. ولي در مورد اينكه آيا مي¬توان كشت، ترانزيت، نگهداري، حمل، توليد، ساخت، توزيع، خريد و فروش، عرضه براي فروش، ارسال و اخفا را نيز داخل در مفهوم قاچاق مواد مخدر موضوع ماده 11 دانست يا نه بايد گفت طبق قسمت اخير ماده 45 «قانون مجازات مرتكبين قاچاق مصوب 1312»، «هرگاه ثابت شود كه کالایی ممنوع¬الورود است در هر نقطه¬اي از كشور و دست هر كسي يافت شود كالاي مزبور قاچاق تلقي مي¬شود» و طبق قانون تفسير قسمت دوم ماده 45 قانون مجازات مرتكبين قاچاق «اگر شخصي اشياء ممنوع¬الورود را در داخل كشور براي تجارت يا كسب و با علم به اينكه ممنوعاً وارد شده، نقل و انتقال نموده يا واسطه در آن امر شود، عمل وي قاچاق تلقي مي¬شود». از اين رو عمل شخصي كه اقدام به ترانزيت مواد مخدر مي¬كند و شخصي كه اقدام به نقل و انتقال (حمل) مواد مخدر مي¬كند، داخل در مفهوم قاچاق است. عمل ارسال را نيز مي¬توان برحسب مورد، داخل در مفهوم حمل، وارد و صادر كردن دانست. و البته بايد دانست ماده 53 كنوانسيون 1988 به بيان مصاديق قاچاق مواد مخدر پرداخته است و نظر به الحاق ايران به كنوانسيون مذكور و تواما ماده 9 قانون مدني ملاك ما از قاچاق بايد ماده مذكور از كنوانسيون فوق الذكر باشد.
براي تبيين مفهوم حقوقي قاچاق در رويه قضايي بايد گفت رويه قضايي تعريف روشني از قاچاق را به ما ارائه نمي¬كند. زيرا در صدور آراء مربوط به جرايم مواد مخدر آنها را تحت عناوين خاص و مستقل قانوني مورد توجه قرار مي¬دهد. براي مثال افرادي را كه متهم به حمل مواد مخدر هستند تحت همان عنوان قانوني خود محكوم مي¬نمايد و نه تحت عنوان قاچاق مواد مخدر و اصوالاً نيازي هم به تبيين مفهوم قاچاق نمي¬بيند.
ولي به نظر مي¬رسد رويه قضائي بايد در دو مورد به مفهوم قاچاق مواد مخدر توجه داشته باشد. اول در مورد اجراي ماده 28 «قانون مبارزه با مواد مخدر» است كه مقرر داشته: «كليه اموال حاصله از قاچاق به نفع دولت مصادره مي¬شود». در اينجا براي تصميم¬گيري در مورد لزوم صدور حكم به مصادره اموال يا عدم لزوم آن تشخيص اينكه در چه مواردي عمل ارتكابي عنوان قاچاق دارد واجد اهميت است. دوم، در صورتي كه بخواهد فردي را به اتهام قاچاق مسلحانه مواد مخدر محكوم نمايد؛ زيرا مسلحانه بودن يك وصف مشدده است كه باعث تشديد مجازات مرتكب مي¬شود. به عبارتي قيد مسلحانه بودن براي قاچاق جهت تشديد مجازات مرتكب است.
اقسام مواد مخدر
واژه مخدر در لغت اسم فاعل از مصدر تخدير مي¬باشد كه داراي معاني متعددي است. ريشه اين كلمه «خدر» مي¬باشد كه معناي متنوعي دارد: 1- پرده¬اي كه براي كنيز در گوشه¬اي از خانه نصب مي¬شود 5-سستي، گيجي و خماري كه ابتداي امر بر شارب خمر عارض مي¬گردد. 3- ضعف بينايي و سنگيني چشم.
استاد علي اكبر دهخدا در تعريف مواد مخدر مي نويسد:
مواد مخدر به دارويي اطالق مي¬شود كه سبب بي¬حسي و رخوت و سستي گرديده و مصرف غالب آن موجب اعتياد و دوام استعمال مخدرها موجب بروز نوعي جنون و اختالالت عصبي مي¬گردد.
اما آن چيزي كه در عامه از كلمات مخدر و مواد مخدر استنباط مي¬گردد كليه داروهايي است كه به نحوي اعتياد آور باشد. به عبارت ديگر كليه داروهايي كه مصرف آنها باعث وابستگي و اعتياد گردد، اعم از اينكه سستي زا، شور انگيز، وهم آور يا مسكن و خواب آور باشند، از نظر فرهنگ عامه «مخدر» محسوب مي¬شوند. در حالي كه بسياري از آنها نه تنها مخدر نيستند، بلكه همانگونه كه اشاره شد باعث تغييرات ديگري در مصرف كنندگان مي¬گردند كه در بعضي موارد اثرات متضادي به ظهور مي¬رسانند.
از نظر دارويي هر ماده¬اي كه با تأثير روي سيستم مركزي اعصاب قادر به تغييرات جسماني، رواني و رفتاري در انسان باشد، مواد مخدر ناميده مي¬شود. از نظر رواني هر ماده¬اي كه انسان پس از مصرف بدان وابستگي پيدا كند، اعم از اينكه وابستگي رواني باشد يا جسماني، به آن مواد مخدر می¬گویند.
از نظر جامعه¬شناسي هر دارويي كه پس از مصرف، آنچنان تغييراتي در انسان ايجاد كند كه از نظر اجتماعي اين تغييرات قابل قبول يا پذيرش نباشد و جامعه نسبت به آنها واكنش نشان دهد، آن را مواد مخدر گويند.
در متون انگليسي لفظ «دراگ» به كار برده مي¬شود، ولي «دراگ» لفظ مطلقي است كه در برگيرنده كليه چيزهايي است كه به عنوان دارو مي¬شناسيم، اعم از آنكه قانوني و مجاز باشند، يا غير قانوني و غير مجاز. «فرهنگ انگليسي آكسفورد اين لفظ را به يك ماده آلي يا غير آلي پزشكي كه ساده و اصلي باشد و في¬نفسه يا به عنوان يك عنصر در پزشكي مورد مصرف قرار مي¬گيرد يا يك مخدر يا افيون تعريف كرده است». در مقابل، اين عبارت معني مضيقي نيز دارد؛ به ماده¬اي گفته مي شود كه اگر بلعيده شود، استنشاق گردد و يا به بدن تزريق شود ايجاد خواب آلودگي، خواب، گيجي يا بيهوشي نمايد. و از نظر قانوني لفظ «داروهاي غير قانوني» مورد نظر است كه دلالت بر مواد مخدر ممنوعه دارد و نبايد لفظ دراگ را همه جا بر موارد ممنوعه مورد نظر قانونگذار اطالق و اين دو لفظ را مترادف هم تلقي كرد.
با توجه به همه مواردي كه گفتيم نهايتاً بايد گفت مواد مخدر به كليه مواد طبيعي و شيميايي گفته مي¬شود كه اعتياد آور باشند، و به طور كلي مواد مخدر به موادي اطالق مي¬شود كه مصرف آن در انسان حالت غير عادي ايجاد نمايد.
مواد مخدر را به اعتبارات متعددي مي¬توان طبقه¬بندي كرد. مثلاً اگر آنها را به طبيعي، نيمه مصنوعي و مصنوعي طبقه¬بندي كنيم يا از نظر تاريخ كشت و آشنايي بشر با آنها دسته¬بندي كنيم يا در دو گروه مواد مخدري كه مصرف پزشكي دارند يا گروه مواد مخدري كه مصرف پزشكي ندارند دسته¬بندي شوند همه درست است ولي در عين حال هيچ يك طبقه¬بندي يا تعريفي جامع و مانع نمي¬باشد. گرچه متخصصين و سازمان¬هاي دست¬اندركار طبقه بندي¬هايي از جنبه¬هاي علمي و تجربي ارائه داده¬اند. به عنوان مثال سازمان بهداشت جهاني در سال 1990 ميلادي تقسيم¬بندي ذيل را از مواد مخدر ارائه داده است:
1- مواد مخدر، كه خواب آلودگي، تسكين درد، ايجاد نقص در حركات ارادي را به دنبال دارد مثل ترياك، هروئين، متادون و كدئين.
2- مواد روانگردان: كه موجب تغيير در احساس و ادراك و تفكر و اراده و تفاوت فرد مي¬شود مانند چرس، بنگ، ماري جوانا، ال.اس.دي
3- الكل و مشروبات مشابه آن مانند شراب
4- دخانيات (ليكوتين¬ها) مثل توتون
در تقسيم¬بندي كه توسط كنگره جهاني روان¬پزشكي در سال 1961 به عمل آمده انواع مواد مخدر به شرح ذيل طبقه¬بندي شده¬اند:
1- مواد تصفيه كننده دستگاه عصبي مركزي يا مواد سيكوپتيك (روان¬گردان) كه فعاليت رواني مغز را كاهش داده و حالت شادي و نشاط توأم با سستي ايجاد مي¬كنند، مانند ترياك، هروئين، مرفين
2- مواد محرك سيستم عصبي يا مواد سيكو آناپتيك كه فعاليت¬هاي ذهني و رواني تشديد مي¬كنند. مانند: كافئين، كوكائين و الكل
3- مواد توهم¬زا كه در ذهن ايجاد اغتشاش كرده و حالت¬هاي غير عادي به وجود مي¬آورند مانند: ال.اس.دي و ماري جوانا.
بايد گفت دسته¬بندي مواد مخدر در چند گروه كه هر گروه الزاماً خواص مشتركي داشته باشند كار دشواري است، اما در نهايت شايد بتوان طبقه¬بندي ذيل را پذيرفت:
مواد سستی¬زا
موادي هستند كه مصرف آنها بر روي سلسله اعصاب مصرف كننده اثر گذاشته و در نتيجه فعاليت فكري و بدني او را سست نمايند. اين مواد به دو دسته تقسيم مي¬شود:
 طبيعي، مانند: استحصالات گياه خشخاش، ترياك، مرفين.
 مصنوعي، مانند: هروئين، متادون، پاپاورين، پتيدين، انواع و اقسام قرص¬هاي مسكن و آرام بخش.

مواد توهم زا
با مصرف اين مواد فرد دچار اوهام حسي و بصري مي¬شود. اين مواد راهالوسينوژن مي¬گويند كه شامل:
– طبيعي، مانند: استحصالات گياه شاهدانه، حشيش، بنگ، ماري جوانا، گراس، چرس، مسكالين، جو سياه آفت زده، برخي از قارچ¬هاي حاوي مواد توهم¬زا، دانه¬هاي نوعي نيلوفر وحشي.
– مصنوعي، مانند: ال.اس.دي (L.S.D) دي متيل¬تريپتامين، (D.M.T) دي اتيل¬تريپتامين، (D.E.T)
مواد توان افزا
مصرف آن بر روي سلسله اعصاب تأثير گذاشته و در نتيجه فعاليت فكري و بدني مصرف كننده بيشتر و باعث هيجان مي¬شود. اين مواد به دو دسته تقسيم مي¬شوند كه عبارتند از:
 طبيعي، مانند: برگ كوكا، كوكائين، كراك، برگ و ساقه برخي درختان مثل خان و كراتم.
 مصنوعي، مانند: آمفتامين، متيل آمفتامين، تركيبات آمفتامين¬ها.
نكته شايان ذكر اينكه با مالحظه تقسيم¬بندي¬هاي گوناگون مواد مخدر به معناي عام (مواردي كه اينجا وابستگي ذهني و روحي در فرد مي¬نمايد) پي ميبريم كه علي¬رغم اينكه مواد روان گردان به عنوان مواد اعتيادآور مستقلي شناخته مي¬شوند ولي در قالب مواد مخدر به معناي عام طبقه-بندي مي¬شوند و آنجاي كه مواد روان گردان به طور خاص بررسي مي¬گردند مي¬توان آنها را تفكيك نموده و بنابر نحوه تأثير بر روي سيستم عصبي و مغز به مطالعه تأثيرات آنها پرداخت. بايد گفت بيش از 200 نوع مواد اعتيادآور (مخدر يا روانگردان وجود دارد كه از اين تعداد فقط 22 نوع آن در ايران مصرف دارويي دارند و بسياري ديگر مثل هروئين، ال.اس.دي و… به خاطر سمي بودنشان ارزش دارويي ندارند. در اين بخش به ذكر خصوصيات چند نمونه از مواد مخدر معروف كه عمدتاً در ايران و جهان مصرف مي¬شوند مي¬پردازيم.
انواع مواد مخدر معروف و ویژگی¬های آنها
1- تریاک
ماده¬اي است كه از شيره گياهي به نام خشخاش (كوكنار) به دست مي¬آيد. از ترياك کلاً 20 ماده قليايي براي تسكين درد مشتق شده است مثل مرفين، هروئين، كدئين، و… روش¬هاي مصرف عبارتند از: 1. تدخين (دود كردن)؛ 2. خوردن؛ 3. تزريق
2- سوخته تریاک
پس از مصرف تدخين (كشيدن) ترياك با وافور، ماده¬اي به رنگ قهوه¬اي سوخته و براق به دست مي¬آيد كه سوخته ترياك نام دارد. گاهي آن را در آب حل و به صورت شربتي بنفش رنگ مصرف مي¬كنند.
3- شیره تریاک
سوخته ترياك را در آب حل مي¬كنند و مي¬جوشانند. سپس آن را از صافي عبور مي¬دهند، آنچه باقي مي¬ماند. تفاله نام دارد. محلول حاصل را مجدداً حرارت مي¬دهند. با اين كار ماده خميري سفت و غليظي به رنگ قهوه¬اي روشن به دست مي¬آيد كه شيره نام دارد كه بسيار قوي¬تر ازترياك است.
4- مرفین
ماده¬اي است كه از ترياك يا از ساقه خشخاش به دست مي¬آيد. پودري است كريستالي به رنگ قهوه¬اي روشن يا سفيد و چنانچه به صورت تدريجي و غير آزمايشگاهي به وسيله قاچاقچيان تهيه شود به رنگ كرم يا قرمز آجري است. اين ماده در حالت خالص نرم و ورقه¬اي و به رنگ سفيد تا زرد كمرنگ مي¬باشد. مرفين به صورت پودر، قرص، كپسول و آمپول (آمپول¬هاي 10 و 20 ميلي گرمي مورد مصرف پزشكي دارد و به صورت زيرجلدي، عضلاني و وريدي مصرف مي¬شود) در دسترس است. مرفين بويي تند و زننده دارد و طعم آن تلخ است. مرفين از مشتقات ترياك مي¬باشد و متوسط مرفين موجود در ترياك حدود 10% است.
مصرف مرفين از طريق خوراكي، كشيدن و تزريق است كه البته تزريق آن معمول¬تر است. تغيير در هوشياري و انديشه خماري، كاهش فشار خون هيجانات شديد عصبي، از دست دادن قدرت بيان و عمل صحيح، پيش رفتن تا مرز جنون، تشنگي، بي¬علاقگي به زندگي، بي¬دقتي در بينايي از بدترين عوارض مصرف مرفين است.
5- هروئین
يكي از مشتقات نيمه مصنوعي مرفين است كه با عمل تقطير از مرفين استخراج مي¬شود. هروئين يك كلمه يوناني به معني سمبل قدرت و در واقع دي استي مرفين است. براي تهيه يك كيلوگرم هروئين، حدود 10 كيلوگرم ترياك مورد نياز است. هروئين ماده¬اي بسيار خطرناك و خيلي قوي¬تر از مرفين است و وابستگي شديد ايجاد مي¬كند هروئين پودري بسيار نرم و سفيد رنگ است و چنانچه به وسيله قاچاقچيان تهيه شود، احتمالاً رنگ آن كرم يا قهوه¬اي روشن است. هروئين را در تكه¬هاي پلاستيك به شكل مخروطي بسته¬بندي مي¬كنند و سر آن را با آتش مي¬بندند. در اين حالت آب در آن نفوذ نمي¬كند و در مواقع خطر مي¬توانند آن را ببلعند و پس از دفع از آن استفاده كنند هروئين موجود در بازار معمولاً 10 تا 45 درصد هروئين دارد و بقيه آن شير خشك، پودر بيكربنات و پودر گلوكز، گرد گچ، پودر قند، كافئين، پودر برنج، آرد و گنه گنه است.
هروئين بدون بو است و طعم آن تلخ است. روش¬هاي مصروف هروئين به صورت تدخين، استنشاق و تزريق است.
عوارض مصرف هروئين نشئگي، سرمستي، اضطراب، شادابي موقت، نقص در گفتار، بي¬صبري، عدم تعادل، تضعيف حركات ارادي، خواب آلودگي، پايين آمدن ضربان قلب، اورگاسم و در صورت تزريق انواع عفونت¬ها (ايدز، هپاتيت و…)
6- کدئین
اين ماده از ترياك يا مرفين و به صورت گرد سفيد رنگ و يا به صورت كريستال تهيه مي¬شود. طريق عرضه و مصرف آن عبارتست از قرص¬هاي خالص كدئينه و يا به صورت تركيب با استامينوفن، آسپرين، يا شربت¬هاي ضد سرفه كه مورد استفاده معتادان قرار مي¬گيرد. در ضمن كدئين به صورت كپسول نيز عرضه مي¬شود.
عوارض مصرف بيش از حد كدئين عبارتند از:
– توقف دستگاه تنفسي و به دنبال آن بيهوشي، و مصرف مدام آن موجب اختالالت گوارشي، رواني، تنفسي و عدم آرامش مي¬گردد.
7- متادون
از مشتقات ترياك و اثرات دارويي آن شبيه مرفين است. مصرف آن به صورت خوراكي و يا تزريق داخل وريدي است. ضد درد و بي¬حس كننده است كه قدرت ضد درد آن نزديك به دو برابر مرفين است. مصرف بي¬رويه آن، اعتياد جسمي و رواني به دنبال مي¬آورد.
8- حشیش
ماده¬اي است كه از گل يا ساقه گياهي به نام شاهدانه هندي (كانابيس) به دست مي¬آيد كه بوته-اي شبيه گياه گزنه دارد. به رنگ خاكستري و گاهي قهوه¬اي مايل به سبز با قوامي سفت، شبيه حنا است. به حشيش نام¬هاي ديگري همچون بنگ، چرس، گراس و شوكران، نيز اطالق مي¬شود. روش¬هاي مصرف حشيش به صورت تدخين و خوردن است.
مستي، رؤيا، خلسه، نشئه، از دست دادن قدرت اراده، احساس رضايت، خوشحالي، بي¬خيالي، از دست دادن حواس، اختالالت دستگاه گوارش، فراموشي، تشنج عصبي و بيهوشي، تمايل به خنده¬هاي غيرارادي و بي¬مورد، كند ذهني، توهم، خواب آلودگي، مسموميت، اختالال ادراك، از دست دادن تمركز و حافظه، غم و اندوه، رعشه دست و پا از عوارض اين ماده مي-باشد.
9- کوکائین
ماده¬اي است كه از برگ گياهي به نام «كوكا» به دست مي¬آيد. در حالت طبيعي و خالص به صورت گرد كريستالي سفيد برفي و بدون بو ديده مي¬شود. ماده فعال كوكائين تيل استروا و بنزوئيل گونين است.
اين ماده از طريق استنشاق، تدخين، تزريق (وريدي يا زيرجلدي)، خوردن با آب يا جويدن برگ مصرف مي¬گردد.
عوارض مصرف كوكائين مستي و نشئه، افكار و اوهام خيالي، اختالالت قلبي و تنفسي، اختالال در قوه درك، تشنجات پي در پي، جنون و ديوانگي، پرحرفي و ياوه گويي، اختالال سيستم اعصاب مركزي، اختالال در بينايي و شنوايي، بيدار خوابي و تأثر و اندوه از عوارض اين ماده است.
10- کراک
به كراك، راك نيز گفته مي¬شود ماده¬اي جامد كه از كوكائين گرفته مي¬شود (تركيب كوكائين و بيكربنات دو سود و آب). جنبه اعتياد آوري آن بسيار زياد است، به طوري كه مصرف حتي يك بار آن اعتيادآور است. در ضمن قاچاقچيان 100 هزار دلار كوكائين را تبديل به يك ميليون دلار مي¬كنند. روش مصرف كراك به وسيله پيپ دود مي¬شود و در مدت چند ثانيه اثر مي¬كند.
عوارض مصرف كراك اختالال در دستگاه گردش خون و دستگاه تنفسي، افزايش ضربان قلب، بيخوابي، سوء ظن نسبت به اطرافيان، زودرنجي، ديدن كابوس، هذيان، توهم، مستي و نشئه و بالاخره تمامي آثار سوء مصرف كوكائين بلكه شديدتر و خطرناكتر در مصرف كراك وجود دارد.