کتاب جرم‌شناسی ‏اطفال ‏و ‏نوجوانان

فصل 1 9
مبانی نظری و تحولات تاریخی 9
تعریف جرم‌شناسی اطفال و نوجوانان 9
تمایز با جرم‌شناسی بزرگسالان 12
اهداف اصلاحی، تربیتی و حمایتی 15
سیر تاریخی جرم‌شناسی اطفال از مکاتب کلاسیک تا نوین 18
مکاتب زیستی، روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و عصب‌رفتاری 22
جمعبندی فصل 25
فصل 2 43
مبانی زیستی، روان‌شناختی و عصب‌شناختی رفتار بزهکارانه 43
تأثیر ساختار مغز و تکامل قشر پیش‌پیشانی بر رفتار 43
نقش هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی در کنترل هیجان و تکانه 46
اختلالات رفتاری (سلوک، نقص توجه و بیش‌فعالی، نارسایی هیجانی) 49
نظریه‌های روان‌شناختی یادگیری اجتماعی، کنترل خود و پرخاشگری 52
ارتباط عوامل زیستی و محیطی در شکل‌گیری رفتار پرخطر 55
جمعبندی فصل 58
فصل 3 69
عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر بر بزهکاری اطفال 69
نقش خانواده و سبک‌های فرزندپروری 69
مدرسه، همسالان و محیط آموزشی 72
فقر، حاشیه‌نشینی و نابرابری اجتماعی 75
رسانه‌ها و فضای مجازی در شکل‌گیری هویت و رفتار انحرافی 78
قلدری اینترنتی، تحریک به خودآزاری و جرایم سایبری نوجوانان 81
جمعبندی فصل 83
فصل 4 87
چارچوب حقوقی و قانونی ایران 87
تعاریف طفل و نوجوان در قوانین ایران 87
سن مسئولیت کیفری و مقایسه در قوانین مختلف 89
قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و آیین دادرسی کیفری 92
قانون حمایت از اطفال و نوجوانان ۱۳۹۹ 95
نهاد دادگاه اطفال و نوجوانان، پرونده شخصیت و نقش مشاوران 97
جمعبندی فصل 100
فصل 5 111
اقدامات تأمینی، تربیتی و عدالت ترمیمی 111
فلسفه مجازات و جایگزین‌های آن در نظام اطفال 111
کیفرهای غیرسالب آزادی و برنامه‌های بازپروری 113
میانجیگری کیفری و جبران خسارت 116
کانون اصلاح و تربیت و ارزیابی اثربخشی اقدامات 119
جمعبندی فصل 121
فصل 6 127
پیشگیری از بزهکاری و مدل‌های مداخله زودهنگام 127
پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالثیه 127
برنامه‌های مدرسه‌محور و اجتماع‌محور 130
نقش نهادهای اجتماعی و حمایتی 134
طراحی برنامه‌های چندسطحی برای کاهش رفتار پرخطر 136
فصل 7 141
حمایت از کودکان بزه‌دیده و در معرض خطر 141
شناسایی وضعیت‌های مخاطره‌آمیز 141
سازوکار گزارش‌دهی و مداخله فوری 144
حمایت روانی، اجتماعی و حقوقی 147
همکاری بین‌نهادی (مدرسه، بهزیستی، قوه قضاییه، نیروی انتظامی) 150
فصل 8 155
جرم‌شناسی تطبیقی و تجربه‌های بین‌المللی 155
نظام عدالت کیفری اطفال در کشورهای منتخب (انگلستان، فرانسه، آلمان) 155
الگوهای موفق بازپروری و میانجیگری 158
قابلیت اقتباس برای نظام ایران 162
فصل 9 167
روش‌شناسی پژوهش و ارزیابی پرونده شخصیت 167
ابزارها و معیارهای ارزیابی روانی–اجتماعی 167
ساختار پرونده شخصیت و تفسیر آن 171
تحلیل داده‌ها و تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد 175
اخلاق حرفه‌ای در مصاحبه و ارزیابی کودکان 178
روندهای جهانی در سیاست‌های جنایی نوجوانان 182
تأثیر فناوری، فضای مجازی و داده‌های کلان بر کنترل بزهکاری 186
مسیرهای اصلاح سیاست جنایی ایران در دهه آینده 189
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی نهایی 193
منابع 207