کتاب عوامل مؤثر بر تجارت الکترونیک در سال 2022

فهرست
عنوان صفحه
فصل اول 11
مقدمه 11
مفهوم قرارداد الكترونيكی 12
تاريخچه تجارت الكترونيك 13
معرفي تجارت الكترونيك 15
تعريف تجارت الکترونیک 17
عوامل مهم در بهره برداری ازتجارت الکترونیک درسال 2021 17
انواع قراردادهاي الكترونيكی 20
انواع تجارت الكترونيكی 22
ضرورت ایجاد تجارت الکترونیک 25
فصل دوم 31
مفهوم مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) 31
مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک 32
تفاوت بین CRM و E-CRM 32
مولفه ها و ابعاد پیش خرید E-CRM 33
موانع و مشکلات توسعه تجارت الکترونیک 34
فصل سوم 47
مقدمه ای بر مدلهای کسب و کار 47
تعریف مدل کسب و کار 48
اجزای اصلی کسب و کار 49
فصل چهارم 51
ویژگیهای تجارت الكترونيك 51
تفاوت کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیک چیست؟ 52
کسب و کار الکترونیک چیست؟ 52
تجارت الکترونیک چیست؟ 53
تجارت الكترونيك در ايران 56
بانكداری الكترونيك 58
موانع بانكداری الكترونيكی در ايران 60
بانكداری الكترونيكی 60
موانع اصلی در ایجاد تجارت الکترونیکی 61
فصل پنجم 69
زیرساخت تجارت الکترونیکی 69
تجارت الکترونیک در ایران 70
شاخص آمادگی شبکه 74
وضعیت ایران در شاخص شبکه 75
وضعیت ایران در زیرشاخصها 76
جایگاه ایران در ضریب نفوذ تلفن همراه در جهان 77
جایگاه ایران در ضریب نفوذ تلفن همراه هوشمند در میان کشورهای جهان 77
ارتباطات پهنای باند و ضریب نفوذ اینترنت 78
ضريب نفوذ پهنای باند در کشور 78
نرخ کاربران اینترنت 80
وضعیت بکارگیری شبکه¬های اجتماعی 81
فصل ششم 83
تبلیغات اینترنتی چیست؟ 83
ویژگیهای اینترنت به عنوان یک ابزار تبلیغاتی 85
انواع تبلیغات اینترنتی 88
تبلیغات نمایشی یا بَنَری 88
اقلیِت مارکتینگ یا بازاریابی مشارکتی 88
بازاریابی و تبلیغ در شبکه¬های اجتماعی 89
بازاریابی موتورهای جستجو و سئو 89
تبلیغات بومی یا همسان 90
ریتارگتینگ 90
تبلیغات ویدئویی 90
فصل هفتم 93
راهحلهایی برای افزایش سودآوری در تجارت الکترونیک 93
آمارهای رشد تجارت الکترونیک جهانی در سه ماهه اول 2021 96
گزارش سه ماه تجارت الکترونیک جهانی 97
گزارش تجارت الکترونیک جهانی 98
گزارش تجارت الکترونیک جهانی 2021 98
آینده تجارت الکترونیک 99
پیشبینی های سال 2020 درباره فروشگاه های اینترنتی 99
الگوی تجارت الکترونیک 100
شخصی سازی تجارت الکترونیک و تجربه 110
هواپیماهای تحویل بدون سرنشین تجارت الکترونیک 111
سازماندهی تجارت الکترونیک و مدل‌های پرداخت ماهیانه 111
چالشهای پیشروی تجارت الکترونیک 114
پیشرفت تجارت الکترونیک در سالهای اخیر 115
کاربرد تجارت الکترونیک 116
بلوغ الکترونیکی 118
مدلهای تجارت الکترونیک 121
زیرساخت های مورد نیاز جهت گسترش تجارت الکترونیک 123
رتبه بندی کشورها از لحاظ آمادگی الکترونیک و جایگاه ایران 125
اقدامات انجام شده در زمینه تجارت الکترونیک در جهان 127
بازار رقابتی تجارت الکترونیک 129
تجارت الکترونیک با هوش مصنوعی 129
تجارت الکترونیک و نقش هوش مصنوعی در شکل¬گیری آینده آن 131
سود هنگفت قدرت اصلی تجارت الکترونیک جهان 144
پتانسیل‌های استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در صنعت خرده فروشی 145
استفاده از هوش مصنوعی در صنعت تجارت الکترونیک 146
مزایای به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه تجارت الکترونیکی 150
منابع و مآخذ 157

يکي از مهم ترين مباحث حقوقي تجارت الکترونیک، انعقاد قراردادهای الزام آور است. فناوری اطلاعات اين امکان را فراهم آورده است كه بسیاری از مبادلات تجاری، دادوستدها و ارائه خدمات مختلف از طريق اينترنت انجام شوند. گسترش اين نوع از روابط معاملاتي و تجاری بین افراد با طرح برخي مسائل حقوقي در زمینه قواعد حاكم بر روابط قراردادی افراد همراه بوده است. به رسمیت شناختن فناوری¬های نوين ارتباطي در تشکیل قراردادها، نحوه تشکیل و اعتبار آنها، قابلیت انتساب اسناد الکترونیک، مسائل مربوط به امضای الکترونیک و… از جمله مسائل مهم مطرح در اين زمینه بوده است. طرح مسائل مذكور ناشي از ويژگي خاص محیط انجام قراردادهای الکترونیک است كه حتي در بسیاری از موارد، وضع قواعد جديدی را نیز طلب نمي¬كند، بلکه با تحلیل و بررسي قواعد موجود نیز مي توان برای چالش¬های مطروحه حقوق قراردادها در فضای مجازی، پاسخ مقتضي را يافت و حتي المقدور از وضع قوانین جديد در اين عرصه پرهیز كرد. البته اين بدان معنا نیست كه محیط جديددر بستر مبادلات الکترونیک، بي¬نیاز از وضع قوانین و مقررات جديد باشد. بايد پذيرفت كه اينترنت به عنوان محل انجام روابط حقوقي افراد، دارای ويژگي¬هايي است كه در فناوری های پیش از ظهور اينترنت وجود نداشته است. به همین دلیل تحولات و تغییرات ايجاد شده در روابط حقوقي و معاملاتي افراد مورد توجه و پذيرش نظام¬های حقوقي قرار گرفته و بیشتر آنها برای ايجاد چارچوب قانوني و بسترسازی تقنیني اقدام به وضع قوانین و مقررات جديد يا اصلاح قوانین موجود كرده¬اند در ايران نیز به منظور به رسمیت شناختن این موضوعات و ایجادتسهیلات جديد ارتباطي در امر تجارت و يا به عبارت بهتر در خصوص تسریع مبادلات تجاری ملي و بین المللي، قانوني تحت عنوان «قانون تجارت الکترونیک» به تصويب رسیده است كه در آن قراردادهای منعقده از طريق واسطه¬های الکترونیک، اسناد و ادله الکترونیک، امضای الکترونیک وجهه قانونی داشته و بدین ترتیب برخی از جنبه¬های حقوقي مطرح در بستر تجارت الکترونیک مورد توجه قرار گرفته است. قانون تجارت الکترونیک كه ترجمه قانون نمونه تجارت الکترونیک آنسیترال است، در واقع مبنای قانوني تجارت الکترونیک در ايران محسوب مي¬شود كه به روابط معاملاتي افراد در اينترنت رسمیت بخشیده است. البته قواعد عمومي قراردادها نیز همچنان به قوت و اعتبار خود در مورد قراردادهای الکترونیک پابرجاست و در موارد سکوت يا ابهام قانون تجارت الکترونیک مي توان به آنها رجوع كرد.
تاريخچه تجارت الكترونيك
انسان از ابتداي خلقت تاكنون روش¬هاي تجاري متفاوتي را تجربه كرده است. در ابتدا، سيستم تبادل كالا رايج بود؛ مثلا شكارچي گوشت را با سلاح عوض مي¬كرد؛ اما اين سيستم اشكالات فراواني داشت. ممكن بود شكارچي نتواند سلاح سازي راپيدا كند كه به گوشت احتياج داشته باشدودرآخرگوشت ها فاسد مي¬شدند.
در بعضي تمدن¬ها سيستم كالاي محبوب به وجود آمد. در سرزميني كه گندم غذاي اصلي مردم بود، شكارچي گوشت را با گندم و گندم را با سلاح تعويض مي¬كرد. اين روش هم مشكلات زيادي داشت. كالاي محبوب در سرزمين¬هاي مختلف متفاوت بود. از طرف ديگر معياري براي سنجش ارزش آن وجود نداشت و حمل و نقل آن هم مشكل بود.
بدون شك اختراع پول اولين انقلاب در زمينه تجارت بود. ارزش آن مشخص بود، حمل آن آسان تر بود، فاسد نمي¬شد و همه طالب آن بودند. فوايد استفاده از پول به اندازه¬اي بود كه حتي تا چند دهه قبل كمتر كسي انتظار يك انقلاب ديگر را داشت.
بهمین دلیل می توان گفت ارتباط بين تجارت و تكنولوژي دير زماني است كه وجود داشته و ادامه دارد.
يك پيشرفت تكنيكي باعث رونق تجارت شد و آن هم ساخت كشتي بود. در حدود دو هزارسال قبل از ميلاد، فينيقيان تكنيك ساخت كشتي را بكار بردند تا از دريا بگذرند و به سرزمين¬هاي دور دست يابند. با اين پيشرفت، براي اولين بار مرزهاي جغرافيايي براي تجارت باز شد و تجارت با سرزمين¬هاي ديگر آغاز شد. اكنون، شبكه جهاني اينترنت مانند همان كشتي است كه نه تنها فواصل جغرافيايي، بلكه اختلاف زماني را نيز كم رنگ نموده و صحنه را براي نمايشي ديگر آماده كرده است.
مهم¬ترين هدف در تجارت امروزی چه از روش¬هاي بسيار پيشرفته الكترونيكي و چه از روش¬هاي سنتي و قديمي، دستيابي به پول و سود بيشتر است. در اين ميان، نقش بانك¬ها و موسسات اقتصادي در نقل وانتقال پول بسيار حياتي است. هنگامي كه در سال 1994 اينترنت قابليت¬هاي تجاري خود را علاوه بر جنبه¬هاي علمي و تحقيقاتي به نمايش گذاشت، موسسات تجاري و بانك¬ها در كشورهاي پيشرفته اولين نهادهايي بودند كه تلاش جدي خود را براي استفاده هر چه بيشتر از اين جريان بكار انداختند. محصول تلاش آنها نيز همان بانكداري الكترونيك امروزي است. سپس به سرعت مشخص شد كه اينترنت بستر بسيار مناسبي براي انواع فعاليت¬هاي بانكداري و اقتصادي بشمار مي¬رود.
بانكداري و تجارت الكترونيك هم اكنون در جهان به عنوان يك بحث بسيار تخصصي و در عين حال، بسيار پيچيده تبديل شده است و تطبيق آن با سياست¬هاي تجاري و اقتصادي كشورهاي مختلف نياز به تحقيق و برنامه ريزي دقيق دارد.
در بررسي تاريخچه تجارت الكترونيك درمي¬يابيم كه بورس¬هاي اوراق بهادار نيز موسسات ديگري بودند كه به سرعت فعاليت خود را با روند پيشرفت اينترنت هماهنگ كردند و موفق شدند در طی مدت زمان كوتاهي، با توجه به برتري¬هاي اينترنت در مقايسه با روش های قديمي، به دليل سرعت و دقت بالا، به موفقیت¬هاي بي نظيري دست يابند.
تجارت الكترونيك، علي رغم جوان بودن در جهان فراگیر شده و در سال¬هاي اخير رشد فزاينده و غيرقابل پيش¬بيني داشته است.
اين رشد تصاعدي حاصل استفاده از يك ابزار، يعني اينترنت مي¬باشد. البته تجارت الكترونيك فقط دركشورهاي خاصي ودربخش های خاصی جا افتاده و استفاده مي¬شود. براي مثال، در سال 1997 صنعت جهانگردي و توريسم عهده¬دار 20 تا 30 درصد از فروش¬هاي مجازي بوده است.
استفاده از فناوري¬هاي الكترونيكي در انجام امور بازرگاني و تجاري به سال¬ها قبل باز مي-گردد. امروزه خريد با استفاده از كارت¬هاي اعتباري در فروشگاه¬ها يكي از كاربردهاي الكترونيك در تجارت به شمار مي¬آيد. تركيب تجارت و الكترونيك از سال 1970 آغاز شد. در آن زمان شركت¬هاي بزرگي دست به تشكيل شبكه¬هاي كامپيوتري زدند تا اطلاعات تجاري را بين خود و توليدكنندگان مبادله كنند.
در 26 اکتبر 1993 (بيل كلينتون) ريس جمهور وقت آمريكا با امضاء يك دستورالعمل، دولت را موظف كرد كه در كمترين زمان ممكن تجارت الكترونيكي را براي خريد و فروش كالا ها در سطح كشور به شكلي عملي درآورد.
طبق اين دستورالعمل، چهار مرحله براي راه اندازي تجارت الكترونيكي تعيين شد:
1) تا قبل از مارس 1994 بايد ساختار و معماري يك تجارت الكترونيكي كه قابل استفاده در سطح ايالات متحده باشد تعيين گردد.
2) تا قبل از سپتامبر 1994 يك تجارت الكترونيكي اوليه كه دولت و توليدكنندگان خصوصي را قادر به تبادل اطلاعات مربوط به خريدها و قيمت محصولات مي¬كند به طور عملي در سطح كشور پياده شود.
3) تا قبل از جولاي 1995 يك سيستم كامل تجارت الكترونيكي پياده شود كه قابليت تبادل پول الكترونيكي و استفاده از بانك¬هاي اطلاعاتي را دارا باشد.
4) تا قبل از ژانويه 1997 يك سيستم كامل تجارت الكترونيكي با تمام قابليت¬هاي ممكن در سطح كشور پياده شود.
معرفي تجارت الكترونيك
تجارت الكترونيك واژه¬اي است كه براي تجارت از طريق سيستم¬هاي اطلاعاتي و ارتباطي بكار مي¬رود. تجارت الكترونيك با وجود اين كه مدت زماني زيادي از عمر آن نمي¬گذرد ولي نقش بسزا و چشم¬گيري در زندگي روزمره ما بعهده گرفته است به طوري كه اجتناب از آن كار آساني نيست. يكي از ساده¬ترين و كار آمدترين نقش تجارت الكترونيك در زندگي روزمره كاربران اينترنتي، خريد و فروش اجناس و تبادل وجوه مربوطه از طريق كارت¬هاي هوشمند مي¬باشد.
تجارت الكترونيك مجموعه ارتباطات، مديريت اطلاعات و قابليت¬هاي امنيتي است كه به سازمان¬ها، بنگاه¬ها، شركت¬ها، عامه مردم، دولت و … اجازه مي¬دهد كه اطلاعات خدمات و كالاهاي خود را بهينه¬تر، آسان تر و سريع¬تر با استفاده از شبکه¬های ارتباطی کامپیوتری، به-ويژه اينترنت عرضه دارند. تجارت الكترونيك، تجارت بدون كاغذ است. به وسيله تجارت الكترونيك تبادل اطلاعات خريد و فروش و حمل و نقل كالاها، با زحمت كمتري انجام مي-گيرد.
تجارت اينترنتي باعث مي¬شود ارتباط شركت¬ها، بنگاه¬ها و كليه نهادهاي مرتبط با تجارت ساده¬تر و سريع تر انجام گيرد. تجارت الكترونيك مجموعه فعاليت¬ها و خدماتي است كه جستجوي اطلاعات، مديريت اطلاعات و تبادلات، بررسي وضعيت اعتبار، ايجاد اعتبار، پرداخت مجازي، گزارش¬گيري و مديريت اعتبارها را در اينترنت با ارتباط ديجيتالي امكان پذير مي¬سازد.
در تجارت سنتي، خريدار و فروشنده توانايي برقراري ارتباط فيزيكي را با هم داشتند؛ اما در تجارت الكترونيك، طرفين بايد با زبان ديجيتالي يكسان با هم به گفتگو بنشينند. اين دنياي مجازي باعث مي شود كه طرفين مبادلات تجاري، توانايي رد و بدل كردن اطلاعات را داشته باشند و همديگر را ارزيابي كنند.
اما نكته بسيار مهمي كه در اين زمينه بايد مورد توجه قرار گيرد امنيت ارتباط در تجارت الكترونيك است چرا كه بر خلاف تجارت سنتي، خريدار و فروشنده همديگر را در هنگام مبادله تجاري نمي¬بينند و بايد راهي براي شناسايي منبع اطلاعات و گارانتي صحت اطلاعات در هنگام جابجايي وحفاظت اطلاعات، پايه گذاري کنند.
در ابتداي پيدايش، تجارت الكترونيك چيزي بيش از يك اطلاع رساني ساده تجاري نبود و هركس مي توانست محصولات خود را با استفاده از صفحات وب بر روي اينترنت تبليغ نمايد؛ اما اكنون هدف از بكارگيري تجارت الكترونيك، ارائه روشي جديد در انجام امور بازرگاني مي¬باشد.