کتاب خودباوری در جوانان

فصل 1 9
خودباوری چیست و عناصر کلیدی آن کدامند؟ 9
خودباوری در روانشناسی 11
تئوری های مربوط به خودباوری 12
شاخصهای اثرگذار بر خودباوری 12
نشانه های داشتن حد مناسبی از خودباوری 13
خودباوری در شعر و ادبیات 14
انواع خودباوری 15
تفاوت خودباوری با اعتماد به نفس و عزت نفس 16
اعتماد به نفس و خودباوری 16
فواید و مزایای باور به خود 18
خودباوری و خودباختگی 22
فرسودگی شغلی و خودباوری 23
عوامل مؤثر بر خودباوری و عزت نفس 23
نشانه‌های عدم وجود خودباوری 24
فصل2 27
انواع خودباوری 27
6 رکن مهم در خود‌باوری 28
انواع خود باوری 29
اصول خودباوری 31
فصل 3 39
فواید خودباوری 39
مزایای خودباوری برای انسان 40
مشکلات افرادی که خودباوری ضعیفی دارند 41
فصل 4 43
راه های رسیدن به خودباوری 43
راهکارهایی برای افزایش خودباوری 44
درمان عدم خودباوری 48
فصل 5 53
تاثیر خودباوری بر موفقیت، رشد و توسعه فردی 53
تقویت خودباوری و اعتماد به نفس 56
تکنیک‌های عملی برای تقویت خودباوری و افزایش عملکرد شخصی 57
نقش مدیریت زمان در دستیابی به موفقیت 63
ارتباط میان ایجاد روزمره‌های مثبت و موفقیت 64
رابطه شکست و عدم خودباوری 64
اِحیای خودباوری 65
فصل 6 75
جوان و خودباوری 75
نقش خودباوری در موفقیت جوانان 75
عزت مداری در سایه خودباوری 78
ماهیت واقعی خودباوری و اعتماد به نفس 87
عوامل خودباوری 88
راه‌ های تقویت خودباوری نوجوانان در زمینه علمی اجتماعی 90
راه های تقویت خودباوری نوجوانان 90
تفاوت خودباوری با عزت نفس و اعتماد به نفس 91
راه های افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان دختران 91
راه های افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان پسر 94
فصل 7 99
ارتباط خودباوری در نوجوان و موفقیت تحصیلی 99
۸ راه تقویت خودباوری در نوجوانان 100
منابع و مآخذ 103

خودباوری چیست و عناصر کلیدی آن کدامند؟
خودباوری اعتقاد شخصی هر فرد به توانایی‌های خود در تکمیل وظایفی مشخص و دستیابی به اهداف خود است. عملکرد خودباوری به این صورت است که اگر باور داشته باشید می‌توانید در موضوعی به موفقیت دست پیدا کنید، شانس موفقیت واقعی شما نیز افزایش خواهد یافت و بر عکس. اگر باور نداشته باشید بتوانید به هدفی دست پیدا کنید، امکانش کم خواهد بود که واقعا موفق شوید.
داشتن عزت نفس و بهره بردن از خودباوری مطلوب، می‌تواند بر مسائلی مثل آسایش ذهنی، انگیزه و به‌طور کلی وضعیت زندگی تاثیر گذار باشد. با این وجود، توجه داشته باشید داشتن باوری غیر واقع بینانه و بی اساس به توانایی‌های خود نیز می‌تواند امری مشکل ساز باشد. داشتن درکی صحیح از سطح منحصر به فرد خودباوری شخصی‌تان، می‌تواند کمک کند تعادلی ایجاد کنید که برای شما بهترین کارایی را داشته باشد.
عناصر کلیدی خودباوری عبارتند از:
• احساس امنیت کردن.
• داشتن حس اعتماد به نفس.
• تصویری که از خودتان دارید (هویت).
• داشتن احساس تعلق.
• احساس شایستگی کردن.
خودباوری در دوران کودکی در پایین‌ترین حد خود قرار دارد و در دوران نوجوانی و همچنین بزرگسالی افزایش خواهد یافت تا در نهایت به سطح نسبتاً پایداری برسد.
خودباوری می‌تواند به یک احساس اعتماد کلی در توانایی‌های شما برای کنترل زندگی اشاره داشته باشد و یا ممکن است فقط مربوط به موقعیتی ویژه باشد. به‌عنوان مثال، امکان دارد تنها در زمینه‌ی خاصی باور به توانایی هایتان داشته باشید اما در زمینه‌های دیگر این احساس در شما کمتر باشد.
چرا خودباوری مهم است؟
خودباوری همانطور که در بالاتر نیز گفته شد بر روابط، سلامت عاطفی، تصمیم گیری و رفاه کلی شما تاثیرگذار است. این ویژگی همچنین بر انگیزه نیز تأثیر می‌گذارد؛ به این دلیل که افرادی که به خود باور دارند، دارای دیدگاه مثبت و سالمی نسبت به خود هستند، درک درستیچرا خودباوری مهم است؟ از بالاترین حد پتانسیل‌شان دارند و در مقابله با چالش‌های جدید ترسی ندارند.
چهار ویژگی کلیدی بهره‌مندی از خودباوری عبارت است از:
1. درک مستحکمی از توانایی‌ها و مهارت‌های خود.
2. توانایی ایجاد و حفظ پیوندی سالم با دیگران و در نتیجه‌ی آن داشتن رابطه‌ای سالم با خود.
3. بهره‌مندی از انتظارات شخصی مناسب و واقع بینانه.
4. درک کردن نیازهای خود و توانایی بیان آنها.
افرادی که خودباوری ندارند، شناخت کمی نیز از مهارت‌ها و توانایی‌های خود دارند و ممکن است همواره در فرآیند تصمیم‌گیری شک داشته باشند. همچنین ممکن است آنها برای امتحان کردن تجربیات جدید، انگیزه‌ای نشان ندهند و باوری برای رسیدن به اهداف خود نداشته باشند.
این افراد علاوه بر این موارد، ممکن است مشکلاتی را نیز در بیان نیاز و روابط خود احساس کنند و فکر کنند که کسی دوست‌شان ندارد و از ارزشی برخوردار نیستند.
همانطور که در بالاتر نیز گفته شد داشتن خودباوری غیر واقع بینانه و بی بنیان نیز مشکل ساز است. افرادی که باورشان به خود واقعی نیست، امکان دارد بیشتر از میزان واقعی توانایی‌هایشان را ارزیابی کنند و حس کنند شایسته‌ی رسیدن به موفقیت هستند، بدون اینکه توانایی و قدرت پشتیبانی از باور ذهنی خود را داشته باشند.
این افراد چون تصویر کاملی از خود و توانایی‌هایشان در ذهنشان دارند پیشرفتی کمی را در مسائل مختلف تجربه می‌کنند و امکان درجا زدن‌شان در یک موقعیت شغلی، احساسی، دوستانه و … زیاد است.
برای افزایش خودباوری در زندگی پیشنهاد می‌کنیم در دوره پاکسازی کوانتومی مقدماتی شرکت کنید.
خودباوری در روانشناسی
خودباوری ازجمله مفاهیمی است که در قرن گذشته مورد توجه بسیاری از روانشناسان بوده اما از نظر قدمت تاریخی و در کلام دانشمندان فلسفه، ادبیات، اخلاق، دین و … قدمت طولانی دارد.
در طول یک قرن گذشته بسیاری از روانشناسانی همچون آدلر، آلپورت، بندورا، راجرز، هورنی، مزلو، رانک، الیس، بک این نظر را پذیرفته اند که انسان نیاز به باور داشتن به خود و توانمندی هایش دارد.
خودباوری مهمترین سازوکار شناخت انسان برای اثرگذاری در محیط به حساب می آید. بدون باور به ایجاد آثار مطلوب و جلوگیری از آثار نامطلوب، افراد انگیزه کمی برای انجام فعالیت دارند؛ یعنی باور به عمل از خود عمل مهمتر است. باور به قدرت و ایجاد آثار مطلوب، سنگ بنای تغیرر، تحول و حرکت در افراد است.
اعتقاد به خودباوری بر کارهایی که شخص انتخاب خواهد کرد، حدود تلاشی که از خود انتظار دارد، میزان تحمل دربرابر مشکلات، سطح استرس و سطح موفقیتی که به دست می آورد، اثر می گذارد.
بندوران خودباوری را اعتقاد شخص به اینکه توانایی انجام دادن موفقیت‌آمیز یک کار خاص را دارد تعریف می کند. از آنجا که خودباوری به انجام دادن موفقیت آمیز یک کار خاص مربوط است، یک شخص ممکن است خودباوری بالایی برای انجام دادن برخی کارها داشته باشد و برابر برخی کارها، خودباوری پایینی نشان دهد.
تئوری های مربوط به خودباوری
بسیاری از نظریه پردازان مدل های متفاوتی در مورد این حس طرح کرده اند. به طور مثال نیاز به خودباوری در نظریه آبراهام ماسلو یعنی “سلسله مراتب نیاز” نقش کلیدی بازی می کند. در این نظریه، این حس محرک اصلی انسان های در تعاملات اجتماعی در نظر گرفته می شود. ماسلو معتقد بود که افراد به باور شدن از طرف اطرافیان و وجود این حس در درون خود نیاز دارند. هر دوی این نیازها باید با نوعی از رشد و موفقیت های شخصی برآورده شود. این بسیار مهم است که به تمایز بین خودکارآمدی و خودباوری دقت داشته باشیم. در خودکارآمدی شما در باب باورهایی که در مورد توانایی خود در حل مشکلات آینده و انجام اعمال و عملیات ها بحث می کنید، نه صرف یک ویژگی فردی. خودباوری و خودکارآمدی در برخی چارچوب ها ممکن است اشتارکات فراوانی داشته باشند اما در اصل متمایز هستند.
شاخص¬های اثرگذار بر خودباوری
همانطور که فکر می کنید شاخص های متفاوتی بر خودباوری مؤثر هستند. شاخصه های ژنتیکی بر شکل دهی شخصیت شما تأثیر بسزایی دارند اما در در اکثر مواقع این تجربه ما در شرایط مختلف است که پایه سطح بالایی از خودباوری خواهد شد. به طور مثال اشخاصی که دائماً از خانواده و اطرافیان عبارات و القاب منفی دریافت کرده اند، با فقدان بیشتری در زمینه خودباوری روبرو خواهند شد. به علاوه، طرز تفکر شما، سن و یا حتی داشتن برخی بیماری های مزمن و طولانی مدت مثل ناتوانی های جسمانی می تواند بر این حس شما اثر گذار باشند.

نشانه های داشتن حد مناسبی از خودباوری
نشانه اصلی از درون شما ناشی خواهد شد. اینکه نسبت به خود و اعمال تان حس مثبتی داشته باشد کافی به نظر می رسد.
برخی دیگر از نشانه های ثانویه این حس را در زیر می توانید بخوانید.
• اعتماد به نفس
• توانایی در نه گفتن
• داشتن دورنمای مثبت نسب به چالش ها
• توانایی مشاهده و پذیرش نقاط ضعف و قوت در انجام امور مختلف
• توانایی در ممانعت از اثرگذاری رخدادهای منفی بر رویکردهای مثبت
• توانایی بیان و انتقال ایده ها و احتیاجات
• اما در مقابل داشتن نشانه هایی که در ادامه می خوانید نشان خواهند داد که شما سطح پایینی از خودباوری دارید و باید به فکر اصلاح این مشکل باشید.
• داشتن دورنمای منفی نسبت به موقعیت ها و چالش های شخصی و اجتماعی
• فقدان اعتماد به نفس
• ناتوانی در بیان احساسات و نیازها
• تمرکز بیش از حد بر نقاط ضعف و ناتوانی ها
• حس پایدار و مزمن شرمندگی، بی قراری و افسردگی
• اعتقاد به برتری سایرین نسبت به شما
• مشکل در پذیرش و ارج نهادن در بازخوردهای مثبت سایرین
• نگرانی مداوم از شکست
• عوامل و ارکان خودباوری
مفاهیمی که با آنها جنبه های خودباوری یا فقدان آن را توصیف می کنیم، هم جالب و هم گیج کننده هستند.
ابعاد فردی و اجتماعی از ارکان سازنده رشد خودباوری است که هر کدام مولفه های مختلفی دارد. ازجمله عوامل خودباوری فردی می توان به قدرت، ارزیابی، ارتباط، الگوگزینی و مشارکت اشاره کرد. ویژگی های فردی بسیاری همانند مهارت در برقراری ارتباط، احساس ارزشمندی، اعتماد به نفس، شناخت ویژگی های خود، شکوفایی استعدادها و توانمندی ها، انتقادپذیری، احساس شایستگی، هویت مستقل، تفکر واگرا، تلاش و پشتکار همگی می توانند منجر به رشد آن شوند. مدرسه، خانواده، جامعه نیز ازجمله این عوامل هستند.
از زاویه دیگر خودباوری و اتکا به نفس ارکان و اجزائی دارد که می‌توان در سه عامل ارزش و پذیرش بی‌قید و شرط، عشق بی‌قید و شرط و رشد را در نظر گرفت. این عوامل لازم و ضروری هستند ولی ترتیب آنها بسیار مهم است. بدون یک پایه محکم، خودباوری از بین رفته و پابرجا نمی ماند.
چنین سیستمی نقش مهمی در درک و رفتار ما در موقعیت‌های مختلف روزانه دارد.
خودباوری دارای سه ویژگی اندازه، توانایی و عمومیت نیز هست؛ اندازه به میزان خودباوری، توانایی به میزان توانمندی فرد در انجام کارها و عمومیت به تعمیم‌دهی خودباوری به موقعیت ها و فعالیت های همانند اشاره می کند.
خودباوری در شعر و ادبیات
اگرچه به نظر می رسد خودباوری مفهومی متفاوت با شعر و ادبیات فارسی داشته باشد، اما شعر و ادبیات می‌تواند به خودباوری افراد کمک کند. حتی خودباوری در شعر فارسی می تواند به عنوان یکی از عواملی در نظر گرفته شود که می تواند به افزایش آن کمک ویژه‌ای داشته باشد.
از این موارد می توان به اقبال لاهوری، ازجمله برجسته‌ترین نواندیشان در زمینه دین، فلسفه و ادبیات نام برد که جملات خودباوری در بیشتر آثار این شخصیت ادبی آشکار است.

انواع خودباوری
برای خودباوری می توان دسته‌بندی‌های مختلفی بیان کردبطور گسترده در چهار دسته کلی تقسیم می‌شود؛ که در ادامه به تعریف هر یک می‌پردازیم.
مرد جوان خود کم بین در حال نگاه کردن به مجسمه کوچک خودش که در کف دست گرفته است
خودباوری فردی
خودباوری فردی در چهارچوب شخصیت هر فردی مطرح می شود. به نظر می رسد این فرض که خودباوری به طرز جدایی‌ناپذیری با تفکر و رفتار افراد گره خورده است، بسیار درست و بدیهی شده باشد.
خودباوری فردی بر کارهایی که فرد انتخاب خواهد کرد، حدود تلاشی که از خود انتظار دارد، میزان تحمل مشکلات، تاب‌آوری و توانایی مقابله سالم با استرس آنها اثرگذار است. هر فردی با خودباوری می تواند استقلال فکری و خودارزشمندی خود را بیشتر کند و سطح موفقیتی که به دست می آورد را افزایش دهد.
خودباوری اجتماعی
خودباوری اجتماعی یعنی افراد جامعه به خصوص جوانان و زنان جامعه باور داشته باشند که می‌توانند در عرصه‌های مختلف اجتماعی کارهایی ماندگار داشته باشند؛ حتی بتوانند بسیاری از نیازهای خویش را بدون پشتوانه دیگر جوامع برآورده کنند. حمایت‌های اجتماعی در این زمینه می‌تواند باعث افزایش خودباوری و انگیزه‌های اجتماعی شود؛ چنانچه موفقیت یک فرد می‌تواند دیگر افراد جامعه را به باور اجتماعی برساند. از این‌رو پیشرفت‌های علمی به ویژه در جوانان، خودباوری در جامعه را بسیار افزون می کند و به تبع آن امید نیز افزایش می یابد. گاهی حتی خودباوری در جوانان به عنوان تشکیل دهنده پیروزی، پیشرفت و بقا شمرده می شود.