کتاب تناسب جرم و مجازات اسیدپاشی

کتاب تناسب جرم و مجازات اسیدپاشی

کتاب تناسب جرم و مجازات اسیدپاشی اثری تحلیلی و جامع است که به بررسی یکی از مهم‌ترین مسائل حقوقی و اجتماعی یعنی جرم اسیدپاشی و تناسب مجازات آن می‌پردازد. این کتاب با بهره‌گیری از مبانی حقوق کیفری و تحلیل‌های جامعه‌شناختی، به دنبال ارائه راهکارهایی برای پیشگیری و مقابله مؤثر با این جرم است.

درباره کتاب تناسب جرم و مجازات اسیدپاشی

اسیدپاشی یکی از جرایم خشونت‌آمیز و مخربی است که آسیب‌های جسمی، روحی و اجتماعی عمیقی برای قربانیان به همراه دارد. این کتاب با نگاهی علمی به این موضوع پرداخته و با بررسی قوانین موجود، خلأها و کاستی‌ها را شناسایی می‌کند. همچنین، با ارائه پیشنهادهایی در راستای اصلاح نظام قضایی و کیفری، به دنبال اجرای عدالت و کاهش وقوع این جرم است.

موضوعات کلیدی کتاب

• تعریف و ماهیت جرم اسیدپاشی: بررسی حقوقی و قانونی این جرم.
• آثار اجتماعی و روانی اسیدپاشی: تأثیرات این جرم بر قربانیان و جامعه.
• تحلیل تطبیقی قوانین: بررسی قوانین مرتبط با اسیدپاشی در کشورهای مختلف.
• تناسب مجازات با جرم: ارائه دیدگاه‌هایی درباره شدت و نوع مجازات.
• پیشگیری از جرم اسیدپاشی: راهکارهای عملی و سیاست‌گذاری‌های مؤثر.

ویژگی‌های برجسته کتاب

• نگاه جامع و علمی: ترکیب دیدگاه‌های حقوقی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی.
• تحلیل تطبیقی: مقایسه قوانین ایران با سایر کشورها برای درک بهتر راه‌حل‌ها.
• ارائه پیشنهادهای کاربردی: پیشنهادهایی برای اصلاح قوانین و پیشگیری از جرم.
• محتوای تخصصی: مناسب برای کارشناسان حقوق و علاقه‌مندان به مسائل اجتماعی.

چرا کتاب تناسب جرم و مجازات اسیدپاشی را بخوانید؟

مطالعه این کتاب به شما کمک می‌کند تا:

• درک عمیق‌تری از جنبه‌های حقوقی و اجتماعی جرم اسیدپاشی داشته باشید.
• با خلأهای موجود در قوانین مرتبط آشنا شوید.
• از پیشنهادهای کاربردی برای پیشگیری و مقابله با این جرم بهره‌مند شوید.

مخاطبان کتاب

• دانشجویان و اساتید رشته حقوق.
• قضات، وکلا و کارشناسان حقوقی.
• فعالان حوزه حقوق بشر و مسائل اجتماعی.
• افرادی که به بررسی جرایم و سیاست‌های کیفری علاقه‌مند هستند.

سفارش کتاب تناسب جرم و مجازات اسیدپاشی

برای آگاهی از زوایای مختلف این جرم و راهکارهای مقابله با آن، کتاب تناسب جرم و مجازات اسیدپاشی را تهیه کنید و گامی در جهت شناخت بهتر این پدیده و پیشگیری از آن بردارید.

در ادامه فهرست این کتاب قابل مشاهده است:

عنوان صفحه
مقدمه 8
فصل 1 13
اسید 13
دلایل کاربرد گسترده اسید 14
اسیدپاشی از منظر جامعه 14
گسترش احساس ناامني در جامعه 15
اسیدپاشی از منظر رواني و شخصيتي 16
انگيزه‌هاي اسيدپاشي 18
بررسی عناصر جرم اسیدپاشی 19
ارکان اصلی متشکله جرم اسیدپاشی 19
اهمیت تشخیص نوع و میزان صدمات و جراحات وارده 23
بررسی اصل تناسب جرم و مجازات 26
فلسفه اصل تناسب در مجازات 29
اهمیت اصل تناسب 31
جایگاه و قلمرو اصل تناسب از منظر مکاتب کیفری 43
جایگاه اصل تناسب در فلسفه مجازات و مقررات در حقوق بین‌الملل کیفری 54
تناسب در قوانین کیفري ايران 58
قلمرو اصل تناسب و صور متناسب‌سازی کیفر با بزه 61
مؤلفه‌های متناسب‌سازی از بعد قانونگذاری 63
فصل 2 65
تدابیر کیفري شرعی در قبال اسیدپاشی و تناسب مجازات 67
تحقق‌ عنوان محاربه در جرم اسيدپاشى 87
قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه دیدگان ناشی از آن 94
فصل 3 107
نتيجه گيري 107
منابع 111

در ادامه بخشی از مطالب این کتاب قابل مشاهده است:

از نظر تقسیم‌بندی می‌توان اسیدها را بهم معدنی و آلی تقسیم کرد؛ که اسیدهای معدنی خود به دو گروه اسیدهای دوتایی یا اسیدهای بدون اکسیژن و اسیدهای چندتایی یا اسیدهای اکسیژن‌دار تقسیم‌پذیر می‌باشند. از نوع اسیدهای بدون اکسیژن می‌توان به هیدروکلیریک اسید، هیدروبرمیک اسید، هیدرو سولفوریک اسید و غیره و از نوع اسیدهای چندتایی یا اکسیژن دار می‌توان به گروه اسیدسولفوریک یا جوهر گوگرد، نیتریک اسید یا جوهر شوره، فسفریک اسید اشاره کرد. اما گروهی دیگر بنام اسیدهای آلی می‌باشند که اصطلاحاً به آن‌ها اسیدهای بدون خطر نیز می‌گویند که در بسیاری از میوه‌ها و گیاهان و اندام بدن موجودات زنده وجود دارد؛ مانند فرمیک اسید، اتانوییک اسید یا جوهر سرکه، بوتانوییک اسید یا جوهر کره و همچنین سیتریک اسید یا جوهر لیمو. اسیدها برحسب غلظت ph قوی و ضعیف می‌باشند. اسیدهایی که ضمن حل شدن در آب به‌صورت کامل در آن تفکیک می‌شوند و مقدار زیادی یون هیدروژن تولید می‌کنند از نوع اسید قوی می‌باشند که تعداد کمی اسید قوی وجود دارد و بیشتر استفاده صنعتی دارند. همان‌گونه که در فوق ذکر شد غلظت اسیدها بر اساس ph سنجیده می‌شوند بدین معنی که هرچه مقدار ph کمتر باشد، غلظت آن اسید بیشتر می‌باشد. اسیدهای قوی شامل سولفوریک اسید، نیتریک اسید، هیدروبرمیک اسید، پرکلیریک اسید، هیدروکلیریک اسید یا جوهر نمک و هیدرویدیک اسید می‌باشند.
دلایل کاربرد گسترده اسید
در قرن 8 میلادی دانشمندی مسلمان بنام جابر بن حیان موفق به کشف قوی¬ترین و مهم-ترین و پرکاربردترین اسید که ساختار آن از گوگرد می‌باشد و بیشترین کاربرد را در صنایع شیمیایی امروزی دارد و اصطلاح شیمیایی آن اسید سولفوریک می‌باشد، گردید که با توجه به ساختار آن نام جوهر گوگرد را بر آن نهاد؛ اما برخی مورخان این کشف را به زکریای رازی نسبت داده‌اند. اسید سولفوریک به لحاظ غلظت ph موجود در آن اسیدی بسیار قوی شناخته شده که چنانچه با بدن انسان تماس حاصل کند باعث ایجاد آسیب جدی و شدید به بافت‌های انسان می گردد همچنین باعث تخریب مینای دندان و آسیب جبران‌ناپذیری به ریه می گردد. از این اسید در باتری خودروها استفاده می‌شود لذا دسترسی آسانی به این اسید وجود و یکی از دلایل وفور اسیدپاشی سهولت در دسترسی به اسید می‌باشد. از جمله اسیدهای پرخطر دیگر که علاوه بر کاربرد صنعتی و آزمایشگاهی از آن در رفع انسداد مجاری فاضلاب استفاده می‌شود هیدروکلیریک اسید یا جوهر نمک می‌باشد که اسیدی بسیار خطرناک بوده که در صورت تماس حتی قطره‌ای از این نوع اسید جراحات عمیق و شدیدی را در آن قسمت به دنبال خواهد داشت. نیتریک اسید یا جوهر شوره نیز در صنایع بسیاری از جمله مهمات‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مواد منفجره مشهوری از جمله TNT با استفاده از این نوع اسید ساخته می‌شود.
اسیدپاشی از منظر جامعه
جامعه در برابر برخی جرایم بسیار مقاوم و بی‌رحم است. یکی از این جرایم اسیدپاشی است. تصور عمومی این است که اسید‌پاشی واکنشی به یک شکست عشقی‌ است اما این‌طور نیست. درصد بالایی از اسیدپاشان افرادی هستند که نمی‌خواهند با از بین بردن زیبایی، فردی را مال خود کنند بلکه قصد انتقام‌گیری دارند. مثلاً نمونه‌ی آن دختر اسیدپاشی است که پدرش را هدف قرار داده ‌است. او نه ‌تنها یک جرم غیر قابل‌بخشش از نظر جامعه انجام داده و اسیدپاشی کرده، بلکه قربانی نه یک دختر یا پسر خیانت‌کار که پدر اوست. این دختر شرم‌آورترین کار را نسبت به پدرش کرده یعنی اسیدپاشی و هرجایی که شناخته و شناسانده شود مطمئناً روی خوش نخواهد دید. او دیگر نه به‌عنوان فرزند، نه به‌عنوان همسر و نه حتی شهروند زندگی راحتی نخواهد داشت چون جامعه نسبت به والدین بسیار حساس است.
جامعه در مورد برخی امور مدارا می‌‌کند، مثلاً اگر شخصی سرقت کند یا نوجوانی در یک درگیری مرتکب قتل شود جامعه حتی نسبت به متهم ممکن است ترحم هم نشان دهد و به‌راحتی جرم او را ببخشد اما در مورد جرمی که علیه والدین انجام می‌شود چنین گذشتی وجود ندارد و دیگر هیچ‌چیز به‌حساب بی‌تجربگی او گذاشته نخواهد شد. چرا که نسبت به والدین هتک حرمت شده‌.
بنابراین، فرد مجرم ایزوله می‌شود، جامعه او را تکفیر و او را قبول نمی‌کند و این بدترین شکنجه روحی و روانی برای اوست. متهم، دیگر شغل و زندگی نخواهد داشت و از نظر روانی دچار پریشانی خواهد شد. برچسبی که به او خورده ‌است از دامن او پاک نمی‌شود و آمدن به سطح جامعه هم او را نجات نخواهد داد. خانواده هم او را نمی‌بخشند و اگر در ظاهر هم با او مدارا کنند در باطن کینه او در دل آن ها هست و او را مطرود می‌کنند. به لحاظ اقتصادی شغلی نخواهد داشت، فرزندان او را طرد می‌کنند. اگر دیوانه نشود ممکن است خودکشی کند چون آسیب آن‌قدر شدید است که همواره سرزنش خواهد شد؛ بنابراین، یک فرد طردشده‌ است و این آسیب حتی ممکن است باعث کوتاهی عمر او شود چون سرکوفت و سرزنش، عمر را کوتاه خواهد کرد.
گسترش احساس ناامني در جامعه
اثرات منفي اين پديده شوم، تنها به فرد محدود نمی‌شود و جامعه را در برمی‌گیرد و به دنبال انتشار اخبار مربوط به اين اقدامات، تأثير سوء و احساس نگراني و دلواپسي براي ساير دختران جامعه و خانواده‌هایشان به وجود می‌آید و به دنبال آن احساس ناامني در جامعه گسترش می‌یابد. به قول «دوركيم» جامعه‌شناس معروف، اين اقدامات زشت، روح جمعي را آزرده می‌کند و اين آزردگي را نمی‌توان تا سال‌ها از بين برد، زيرا در ديدگاه و نگرش مردم نسبت به مسائلي كه در جامعه وجود دارد، تأثير عميقي می‌گذارد و ابعاد سياسي، اجتماعي، فرهنگي و رواني ايجاد می‌کند. در اين ميان نكته مهم، اين است كه قوانين سختي براي برخورد با اقدام كنندگان در نظر گرفته نشده و به همين دليل اين فرد با خودش فكر می‌کند كه با انجام اين اقدام شوم به خواسته‌اش می‌رسد و از آن طرف هم تنها چند سالي در زندان حبس می‌کشد. موضوع ديگر اينكه وقتي قوانين به‌خوبی و به هنگام اجرا نشوند، خود فرد يا همان مجرم، قانونگذار و مجري قانون می‌شود.
اسیدپاشی از منظر رواني و شخصيتي
با نگاهی به پرونده شخصیتی افراد مرتکب بدون اغراق می‌توان گفت که فرد مرتکب در زمان ارتکاب عمل اسیدپاشی دچار نوعی جنون آنی شده و سوابق بیماری روانی نداشته و فردی آرام و بدون هیچ مشکل قلبی می‌باشد بنابراین نمی‌توان گفت که فرد مرتکب سابقاً اختلال روانی داشته و یا از مشکلاتی رنج می برده است. هرچند مواردی بسیار اندک وجود داشته که مرتکب دارای اختلال شخصیتی می‌بوده و آن اختلال زمینه ارتکاب عمل را برای او ایجاد کرده است ولی این موضوع به شکل کلی جهت قریب به اتفاق مرتکبین صدق نمی‌کند. با این توضیح می‌توان این‌گونه عنوان کرد که فرد مرتکب در لحظه عمل بدون اینکه به عاقبت کار و نتیجه حاصله و آسیب‌هایی که ممکن است به مجنی علیه وارد شود، بیاندیشد و تنها در جهت انتقام سخت مبادرت به اسیدپاشی می‌نماید به بسا پس از اسیدپاشی شخص مرتکب از عمل خود بسیار نادم شده ولی راه جبران و برگشتی برایش نیست.
از سویی دیگر و صرف‌نظر از عوامل اجتماعی باید خانواده مرتکب و تحصیلات وی را نیز مورد کنکاش قرار داد. بی‌تردید قشر اجتماعي، والدين، خود فرد و محل زندگي در نوع خشونتي كه از فرد بروز می‌کند تأثیر دارد. غالب افرادی که با روش اسیدپاشی دست به انتقام‌جویی می¬زنند برخوردار از روحیه‌ای نامتعادل، شخصیت ضد مدنی، قانون‌گریز و جامعه‌ستیز می‌باشند. این افراد در دوران کودکی تحقیرهایی را متحمل شده و چون عقده‌های حقارت در درون وی چرکین شده آمادگی هرگونه پرخاشگری و رفتار ضداجتماعی را مانند کوه آتش‌فشان دارد. در بیشتر موارد اسیدپاشی معمولاً انتقام‌جویی عشقی مطرح هست مثلاً فردی به خواستگاری دختری رفته، به او ابراز علاقه نموده و پاسخ منفی گرفته است. در بعضی موارد نیز شخص برای انتقام گرفتن از شوهر خود به هوو یا شخص موردتوجه همسرش اسیدپاشی کرده است.
شخصیت فردی استفاده‌کنندگان از اسيد
در آسیب‌شناسی موضوع اسيدپاشي، باید به مدل شخصيتي مرتکب توجه زیادی داشت به عبارتی باید به روحیات و رفتارهای درونی مرتکب توجه خاصی کرد لذا می‌بینیم اين افراد اعتمادبه‌نفس ندارند، متکی‌به‌خود نيستند و بسیار ضعیف‌النفس می‌باشند لذا اینگونه می‌پندارند که ضمن از دست دادن هدفي كه به دنبال آن بوده‌اند، همه زندگی‌شان را ازدست‌داده‌اند. پديده اسيدپاشي، به جنون آني در انسان معروف است؛ به اين صورت كه عقل اين افراد بنا به زمینه‌های قبلي زايل می‌شود و در بيشتر موارد، هر دو طرف ماجرا، پيش از اين سابقه مجرميت هم نداشته‌اند. در بيشتر موارد اسيدپاشي، موضوع، يك رابطه عشقي یک‌طرفه بوده که فرد توسط طرف مقابل مورد غضب و انتقام‌جویی ناجوانمردانه قرار می‌گیرد.

انگيزه‌هاي اسيدپاشي
انتقام‌جویی عشقي
به ندرت می‌توان انتقام‌جویی عشقی را بین افراد مسن مشاهده نمود و اين نوع اسيدپاشي بیشتر در ميان جوانان ديده مي‌شود. ترک رابطه عاشقانه از سوی یکی از طرفین و ایجاد حالتی که اصطلاحاً به آن شکست عشقی می‌گویند در طرف مقابل، زمینه‌ساز ایجاد انگیزه حسادت و انتقام‌جویی در فرد شکست‌خورده می‌باشد که ممکن است به‌وسیله اسیدپاشی به رقیب عشقی خود یا شخص مقابل خود که با مرتکب قطع رابطه عاشقانه کرده انتقام‌جویی نماید.
انگيزه ناموسي
مواردي از اسيدپاشي به دنبال مزاحمت‌هاي ناموسي از طرف يک مرد براي زنی پيش مي‌آيد که گاه به تجاوزات جنسي منجر مي‌شود. در چنين حالتي خود قرباني يا فردي از طرف وي به جهت انتقام اقدام به اسيدپاشي به فرد متجاوز مي‌کند.
اسيدپاشي به‌عنوان وسيله‌اي براي اخاذي و سرقت
در بعضی موارد فرد با تهديد قربانيان خود به پاشيدن اسيد روي آن ها اقدام به اخاذي و زورگيري می‌کند.
اختلاف خانوادگي
گاهی اوقات انتقام‌جویی به‌وسیله اسید صرفاً بین دو فرد بدون هیچ‌گونه روابط خویشاوندی نمی‌باشد بلکه ممکن است بین دو فرد که رابطه قرابت نزدیکی به هم دارند اتفاق می‌افتد. در اجتماع کوچک خانواده این امر اغلب مشاهده‌شده است که پس از بروز اختلافات خانوادگي، فرد قرباني اسيدپاشي شده است. نمونه‌هايي از اين موارد پاشيدن اسيد توسط شوهر روي همسرش يا پاشيدن اسيد از طرف زن اول روي همسر دوم شوهرش بوده است.
کينه‌هاي قديمي
از علل دیگر انتقام به‌وسیله اسیدپاشی می‌توان به کينه‌هاي قديمي اشاره کرد که بعد از مدت‌ها باعث انتقام‌جویی مي‌شود. مثلاً پسر جواني به دليل اينکه مدت‌ها قبل توسط هم ‌کلاسي خود مسخره‌ شده است، بعد از چند سال روي صورت وي اسيد پاشيده است.
بررسی عناصر جرم اسیدپاشی
هر جرمی از سه عنصر قانوني، مادي و رواني تشكيل شده است و براي محكوم شدن متهم به ارتكاب آن جرم، بايد كليه اجزاي اين عناصر توسط دادگاه ثابت شود.
ارکان اصلی متشکله جرم اسیدپاشی
رکن قانونی
ماده 1 قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه‌دیدگان ناشی از آن مصوب 21/7/1398 بیان می‌دارد: هرکس عمداً با پاشیدن اسید یا هر نوع ترکیبات شیمیایی دیگر، با هر میزان غلظت موجب جنایت بر نفس، عضو یا منفعت شود در صورت مطالبه از ناحیه مجنی‌علیه یا ولی‌دم حسب مورد با رعایت شرایط مقرر در کتاب قصاص، به قصاص نفس، عضو یا منفعت محکوم می‌شود.
تبصره 1: ریختن اسید یا سایر ترکیبات شیمیایی بر روی فرد، فرو بردن اعضای بدن در درون اسید و اعمالی نظیر آن در حکم اسیدپاشی است.
تبصره 2: در مواردی که اسیدپاشی مشمول مقررات ماده 286 قانون مجازات اسلامی مصوب 1/2/1392 باشد؛ اقدام مرتکب، افساد فی‌الارض محسوب و به مجازات آن محکوم می‌شود.
ماده 2 قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه‌دیدگان ناشی از آن مصوب 21/7/1398 بیان می‌دارد: هرگاه شخصی مرتکب جرم موضوع این قانون شود و مجازات آن قصاص نباشد یا به هر علتی مانند مصالحه اولیای‌دم، قصاص اجراء نشود، مرتکب علاوه بر پرداخت دیه یا ارش یا وجه‌المصالحه حسب مورد مطابق مقررات مربوطه، به ترتیب زیر مجازات می‌شود:
الف) در جنایت بر نفس و جنایت منجر به تغییر شکل دائمی صورت بزه‌دیده به حبس تعزیری درجه 1.
ب) در جنایتی که میزان دیه آن بیش از نصف دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه 2.
پ) در جنایتی که میزان دیه آن از یک سوم تا نصف دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه 3.
ت) در جنایتی که میزان دیه آن تا یک سوم دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه 4.
رکن مادی
فعل یا ترک فعل خارجی که تجلی نیت مجرمانه یا تقصیر جزایی است عنصر مادی جرم را تشکیل می‌دهد. قصد باطنی و درونی افراد تا به منصه‌ی ظهور نرسد و ضمناً مغایر با اوامر و نواحی قانونگذار نباشد، قابل مجازات نیست.
الف) عمل مرتکب
با توجه به اینکه جرائم عمدی جرائمی هستند که با علم و آگاهی فاعل یا همان داشتن سوءنیت مجرمانه مجرم تحقق پیدا می‌کنند و از ارکان اصلی وقوع جرائم عمدی عنصر معنوی می‌باشد و اینکه جرم اسیدپاشی نیز از جرایم عمدی می‌باشد، بنابراین شناخت و درک مرتکب به چگونگی و نحوه اقدام مجرمانه و نامشروع بودن آن عنصر معنوی را مسلم می‌نماید. به دیگر سخن فرض بر این است که مرتکب قادر به درک و شناخت دقیق فعل مجرمانه را در لحظه ارتکاب جرم داشته و می‌دانسته است که عملی که انجام می‌دهد در جامعه تقبیح و از نظر قانونگذار ممنوع و دارای مجازات می‌باشد و حرمت آن برکسی پوشیده نیست. در خصوص جرم اسیدپاشی نیز وضع بدین گونه می‌باشد که آگاهی فاعل به جرم بودن پاشیدن اسید، امری است مفروض و ادعای جهل نسبت به آن پذیرفته نمی‌شود. البته لازم به ذکر است که جهل ناشی از تقصیر در هیچ یک از نظام‌های حقوقی دنیا پذیرفته نیست اما جهل قصوری به سبب وجود قوه قاهره، از فاعل رفع مسئولیت می‌کند. علی‌الاصول در جرایم عمدی مانند جرم اسیدپاشی برای تحقق سوءنیت و قصد مجرمانه علاوه بر لزوم وقوف شخص مرتکب جرم بر حکم مقنن لازم است که وی بر موضوع آن حکم نیز وقوف و آگاهی داشته باشد، به‌عبارت‌دیگر فعل‌وانفعالات ذهنی مرتکب با آنچه که واقعاً در عالم خارج می‌گذرد تطابق داشته باشد. اشتباه موضوعی زمانی محقق می‌شود که انسان در نفس عملی که مرتکب می‌شود مشتبه باشد؛ شبهه موضوعی در جرایم عمدی اصولاً موجب زوال عنصر معنوی جرم می‌شود.