کتاب اصول ‏طراحی ‏داخلی

فهرست
عنوان صفحه
فصـل اول 15
ساختمانهای اداری 15
اصول معماری ساختمان اداری 18
اتاقها و فضای مورد نیاز یک محیط اداری 18
ابعاد و استانداردهای فضای اداری 29
ارگونومی‌ها و نورپردازی در فضای اداری 32
تأثیر رنگ در فضای اداری 38
رنگ‌های سرد 39
رنگ‌های گرم 39
رنگهایی با تأثیری دوگانه 40
رنگهای خنثی 40
فصـل دوم 43
تعاريف مفاهیم اماكن ورزشي 43
انواع کفها 48
روشنایی اماکن ورزشی 48
دمای اماکن و فضاهای ورزشی 52
اصول و ضوابط طراحی معماری سالن ورزشی چندمنظوره 52
تعریف استادیوم 53
اقلیم و جهتگیری 54
ریز فضاهای مورد نظر 54
طراحی معماری پارکینگ 55
شکل نمای خارجی 55
روشنایی و نورپردازی اماکن ورزشی 77
اصول نورپردازی اماکن ورزشی و روشنایی استادیومها 78
نورپردازی زمین ورزشی 79
روشنایی سالنهای ورزشی 79
ناحیهبندی زمین ورزشی به لحاظ نورپردازی 80
نکات طراحی سیستم نورپردازی اماکن ورزشی 81
نورپردازی زمین ورزشی به تفکیک نوع رشته‌ی ورزشی 82
استفاده از رنگها برای طراحی فضاهای ورزشی 85
فصـل سوم 95
هتل 95
اصول طراحی هتل 98
برنامه‌ی توزیع فضا 99
تقسیم فضاها 100
فضاهای مورد نیاز برای هتلهای معمولی 108
نورپردازی هتلها و فضاهای تفریحی 110
لابی و فضای ورودی پذیرش هتلها و فضاهای تفریحی 111
راهروها و اتاقهای خوابِ هتلها 112
فضای خدماتی و سرگرمی هتلها و فضاهای تفریحی 114
نما و محوطه‌ی بیرونی هتلها و فضاهای تفریحی 115
رنگ روی سطوح و احجام در هتل 115
اصول هماهنگی رنگها 115
سادگی را حفظ کردن 116
ترکیببندی خنثی ولی یکنواخت 116
رنگبندی‌های سرد و یکنواخت 117
رنگبندی گرم و یکنواخت 117
رنگبندی‌های متشابه یا همگن 117
رنگبندی‌های مکمل 118
رنگ و بافت 118
رنگ و نور 118
رنگ در معماری هتل 119
رنگ و نماد 119
بهترین رنگها برای رنگآمیزی هتل در مناطق سردسیر 120
بهترین رنگها برای رنگآمیزی هتل در مناطق گرمسیر 121
فصـل چهارم 123
مراکز خرید 123
طراحی داخلی فروشگاهها 128
ضوابط و استانداردهای طراحی داخلی فروشگاهها 129
ضوابط و استانداردهای هایپرمارکتها 130
ضوابط و استانداردهای پارکینگ 133
نورپردازی در فروشگاهها و مراکز تجاری 133
روشنایی عمومی 134
جذب نگاهها 134
روشن ساختن سطح اجناس 135
برانگیختن مشتری 135
مشخص کردن نوع فعالیت 135
تقویت حس مشتریان 136
نورپردازی فضای عمومی 137
نورپردازی یک بوتیک 138
فروشگاههای بزرگ و سوپرمارکتها 138
فضای عمومی فروشگاه 139
ویترین فروشگاه 139
تنظیم نور با استفاده از احساسات مشتری هدف 140
مفهوم رنگ در فروشگاه 141
تأثیر رنگ‌آمیزی در بوتیک 141
فصـل پنجم 149
فضاهای آموزشی 149
انواع فضاهاي آموزشي 150
استاندارد فضاي آموزشي 151
مکانیابی مراکز آموزشی 152
طراحی فضاهای آموزشی 154
طراحی اصولی شکل کلی فضای معماری 154
ساختن فضای آموزشی با عملکرد بالا 154
ارائه‌ی آموزشهای غیرمستقیم و گروهی با ایجاد کارگاههای جنبی 155
ایجاد فضایی مطلوب و منطبق با شرایط جسمی و روانی دانشآموزان 155
ضوابط و معیارهای طراحی مدرسه، استانداردها 161
نور و پنجره در فضای آموزشی 166
رنگها در فضاهاي آموزشي 183
فصـل ششم 189
ضوابط و استاندارد کامل فضاهای مسکونی 189
استانداردهای طراحی مسکونی 191
اصول کلی‌ و روابط بین فضاها 192
جهت قرار گرفتن فضای داخلی پلان مسکونی 193
حوزهبندی از عمومی به خصوصی 193
عرصه 194
ضوابط ساختمانی مجتمعهای مسکونی 203
نورپردازی فضای مسکونی 206
اصول نورپردازی نمای ساختمان مسکونی 214
تأثیر رنگ و شدت نور 215
پنهان بودن منبع نور 215
نورپردازی نمای ساختمان 215
روش‌های مختلف نورپردازی نمای ساختمان 216
انواع لامپ نورپردازی نمای ساختمان 217
روشنایی خانه‌ی ویلایی 218
اهمیت رنگ در طراحی داخلی و دکوراسیون 219
خصوصیات انواع رنگهای پرطرفدار در دکوراسیون داخلی 220
فصـل هفتم 233
طراحی بیمارستان 233
اتاقهای جراحی اصلی 238
اتاق ترخیص بیهوشی 239
اتاق شستشو 239
اتاق اشیاء استریل 240
اتاق تجهیزات 240
اتاق زیرمجموعه‌ی استریل 241
اتاق گچگیری 241
فعالیتهای جنبی 242
اتاق پرستارها 242
ملزومات اتاق بازگشت هوشیاری 243
رعایت نکات ایمنی در جراحی 243
روشنایی 244
استریل‌سازی مرکزی 244
نورپردازی 245
روشنایی سطوح کار در بیمارستان 247
روشنایی اتاق بیماران در شب 249
روشنایی اتاق معاینه در بیمارستان 249
روشنایی اتاقهای خصوصی بیمارستان 251
اهمیت وجود پنجره در اتاقهای بیمارستان 251
کاربرد پردهها در اتاقهای بیمارستان 252
ضرورت از بین بردن سایه در اتاقهای بیمارستان 252
روشنایی اتاقهای جراحی چشم بیمارستان 253
روشنایی اتاقهای جراحی مغز و اعصاب بیمارستان 253
روشنایی اتاقهای رادیوگرافی بیمارستان 254
فضای ظاهری بیمارستان 254
منابع نوری مورد استفاده در بیمارستان 255
دیودهای منتشرکننده‌ی نور (منابع نوری LED) در بیمارستان 257
تأثیر شرایط محیطی بر روی سیستمهای روشنایی 258
اصول طراحی مطب دندانپزشکی 259
استفاده از عناصر سرگرمی به عنوان دکوراسیون 260
ایجاد طرحی با پلان باز 260
ایجاد فضایی شبیه به منزل 261
تمهای دکوری منحصر به فرد 261
رنگ در طراحی مطب دندانپزشکی 261
شرایط تأسیس کلینیک دندانپزشکی 268
شرایط کارکنان کلینیک دندانپزشکی 271
استانداردهای طراحی کلینیک تخصصی چشمپزشکی 273
ملاحظات عملکردی طراحی کلینیک چشمپزشکی 274
فضای پذیرش 274
بخش خدمات بیماران 275
بخش‌ خدمات پشتیبانی کلینیک 277
بخش اداری 277
بخش خدمات آموزشی 278
ملاحظات عملکردی طراحی کلینیک 278
امنیت روحی و روانی بیماران 278
انعطاف‌پذیری 279
بهره‌وری مناسب 279
ملاحظات فنی طراحی کلینیک 279
مسیریابی 280
اصول مهم در طراحی و دکوراسیون داخلی مطب پزشک 280
چیدمان مناسب تجهیزات و دستگاههای پزشکی 281
طراحی اتاق انتظار 281
نورپردازی در طراحی داخلی مطب 282
اصول طراحی کلینیک دامپزشکی 283
برنامه‌ریزی و بریفینگ 284
کانسپت طراحی 284
ملاحظات اصلی طراحی داخلی کلینیک دامپزشکی 284
استفاده‌ی بهینه از فضا 285
ایمنی و امنیت 286
شرایط محیطی 287
چیدمان و گردش فضایی 288
عملکرد 289
ملاحظات فنی مهم 290
منـابع و مآخـذ 291

نحوه سازماندهی فضاهای اداری با توجه به نقش های تعریف شده در هر شرکت اعم از (ساختار، دفتر، پذیرش ارباب رجوع و فنآوری به کار رفته در دفتر) تأثیر به سزایی در خلق حس فضایی آن دارد. از سوی دیگر، تأکید بر رابطه انسان ­ها و نحوه ارتباط آنها در سازمان دهی امور بیش از هر چیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. طرح خوب می­تواند میزان بازدهی و رضایت از کار را افزایش و وقفه های ایجاد شده در روند کار به حداقل برسد.
پیشرفت های حاصله در زمینه ی ذخیره، بایگانی، اشتراک­گذاری و گردآوری اطلاعات ارتباطات، سخنرانی ­ها و گرد­همایی ها تغییرات عمده­ای در فضای دفتر های کار ایجاد کرده است. افزایش میزان تنش­های جسمی و روحی باعث توجه بیشتر به محیط های کاری شده است نیاز به فضای کافی، آزادی عمل برای چیدمان مبلمان، تهویه و نورپردازی مناسب از جمله تمهیدات طراحی اداری به شمار می آید. حدود ۶۵ درصد زمان کاری روزانه، در محیط های کاری محدود و حدود ۱۰ درصد آن در محیط های گسترده سپری می شود.
ساختمان های اداری مدرن، در مجموع به سه دسته تقسیم می شوند:
• پلان بسته، پلان آزاد و پلان آزاد اصلاح شده
آنچه باعث تمایز این سه دسته از یکدیگر می­شود عبارتست از:
 میزان انعطاف پذیری لازم در طراحی
 میزان حریم خصوصی بصری و صوتی مورد نیاز
 هزینه های اولیه و چرخه­ی زندگی
پلان بسته
در ساختمان­های اداری پلان بسته، دیوارها و تیغه ­های جداکننده، تمام ارتفاع اتاق را می پوشانند و فضا را به دفتر های جداگانه با درهای مجزا تقسیم می­کنند. دفتر های شخصی معمولاً در کنار دیوارهای پنجره دار قرار می­گیرد. امور اداری نیز، در ایستگاه های کاری اطراف راهرو یا در اتاق های مشترک انجام می­شود.
امتیازات
کنترل محیط توسط هر فرد، امنیت، ایجاد حریم بصری، تفکیک فیزیکی، دید به بیرون، امکان استفاده از مبلمان سنتی یا مدرن.
معایب
بازده کمتر نسبت به دفتر های پلان آزاد، انعطاف پذیری کم به ویژه در پاسخ به تغییرات ایجاد شده در زمینه ی فنآوری اداری، هزینه ی بالای تغییر مکان، محدود بودن ارتباط اشخاص و گروه ها با یکدیگر، نیاز به سیستم های مکانیکی گسترده تر.
پلان آزاد
در ساختمان های پلان آزاد، ایستگاه های کاری در یک فضا قرار می­گیرند و هیچ دیوار یا دری تا ارتفاع سقف نیست. امکانات اداری نیز، در اتاق هایی با دیوار هایی از کف تا سقف و درهای مجزا قرار می­گیرد.
امتیازات
استفاده از فضا با بازده بیشتر، انعطاف زیاد در طراحی، آسان بودن ارتباطات.
معایب
هزینه های اولیه ی بالا، عدم وجود حریم بصری، نداشتن دید به بیرون، پایین بودن قدرت کنترل محیط.

پلان آزاد اصلاح شده
در دفتر های پلان آزاد اصلاح شده، عناصری از هر دو حالت با یکدیگر ترکیب می­شوند. این کار با قرار دادن ایستگاه های کاری در محل های مشخص و استفاده از مبلمان اداری انجام می­شود و سایر مبلمان دفترهای خصوصی و امکانات اداری در اتاق های محصور قرار می­گیرد.
محاسبات تقسیمات فضا
محاسبات زیربناهای لازم
فضای لازم برای دفتر ها در دو قسمت محاسبه می شود.
• فضای لازم برای اشخاص (فضای استانده ی لازم برای هر شخص * تعداد افراد) + فضای لازم برای نیازهای جنبی + ضریبی (معمولاً ۱۵ درصد) برای ارتباطات اصلی.
• فضای لازم برای موارد دیگر غیر از فضای لازم برای افراد (یعنی اتاق ماشین آلات، کتابخانه ها و فضاهای مشابه آنها که در آن اندازه ی وسایل و تجهیزات مهمتر از تعداد کارمندان در تخمین فضای لازم است) باید بر اساس تخمین از روی نمونه های خوب یا قابل قیاس + ضریب اضافی برای مسیرهای ارتباطات اصلی محاسبه شود.
اعداد مربوط به میانگین زیر بنای لازم برای هر ایستگاه کاری و کارمندان یک سازمان و بدون احتساب مدریت به شرح زیر است:
• ۳۰ درصد ۳.۶۰– ۴.۶۰ متر مربع
• ۵۵ درصد ۷– ۹ متر مربع
• ۷۵ درصد ۹ – ۱۵ متر مربع
فضاهای لازم برای هر کارمند، به عواملی چون نوع کار، استفاده­ از تجهیزات و دستگاه­ های مربوطه، میزان خلوت لازم، میزان مراجعین از بیرون و نیاز به انبار و نگهداری بستگی دارد.
میانگین زیربنای لازم برای هر ایستگاه کاری تا سال ۱۹۸۵، بین ۸-۱۰ مترمربع بوده که در آینده به ۱۲-۱۵ مترمربع خواهد رسید. حداقل زیربنای لازم برای ایستگاه های کاری دفترها: دفتر های مجزا حداقل ۸-۱۰ مترمربع (بسته به پیمون شبکه) و دفترهای پلان آزاد حداقل ۱۲-۱۵ مترمربع.

اصول معماری ساختمان اداری
معماری ساختمان اداری تفاوت هایی با معماری ساختمان مسکونی دارد که آن را کمی پیچیده تر می کند. چه طراحی یک ساختمان بزرگ برای یک شرکت مطرح باشد یا یک واحد کوچک در یک ساختمان اداری چند طبقه، اصول معماری ساختمان اداری مشخص می کند چه نکاتی باید در طراحی ساختمان اداری رعایت شود. از متریال به کار برده شده در ساخت آن تا اختصاص فضای بیرونی و طراحی داخلی، همگی از جمله مواردی هستند که باید در معماری ساختمان اداری رعایت شوند.

اتاق‌ها و فضای مورد نیاز یک محیط اداری
ساختمان اداری با واحدهای کوچک و متوسط
اصول طراحی ساختمان اداری کوچک خیلی متفاوت از یک ساختمان بزرگ نیست، با این تفاوت که فضاهای اختصاص یافته در یک واحد اداری کوچک محدودتر و کوچک تر از یک ساختمان اداری بزرگ است.
رسپشن و فضای ورودی
هر فضای اداری به یک محیط اختصاص یافته به رسپشن و فضایی بعنوان فضای انتظار نیاز دارد؛ بنابراین هرقدر هم فضای اختصاص یافته برای یک واحد اداری کوچک باشد، باید طوری طراحی شود که فضای کافی برای قرار گرفتن یک میز کار و چند صندلی را داشته باشد تا اولیه ترین نیاز یک دفتر اداری را برطرف کند.
فضای ورودی ساختمان اداری | شرکت معماری و دکوراسیون داخلی تهران دیزاین سنتر
اتاق مدیرعامل
یکی از اصلی ترین اتاق ها که باید در طراحی ساختمان اداری به آن توجه شود اتاق مدیرعامل است. در واحدهای کوچک تر این اتاق باید سایزی انتخاب شود که حداقل یک میز کنفرانس کوچک با ۴ صندلی در آن جای بگیرد تا در صورت نیاز جلسات رسمی در آن برگزار شود. معمولا اتاق مدیرعامل را طوری انتخاب می کنند که چشم اندازی رو به فضای بیرون داشته باشد تا حالتی رسمی تر به خود بگیرد.

اما نکته مهم این است که دفتر کار ضمن ایجاد مکان هایی برای تمرکز موثر در حین کار، امکان ایجاد تعامل را نیز فراهم نماید در واقع به اثبات رسیده کیفیت کار برای کارمندان در تعاملات و فعالیت های کاری شکل گرفته و می تواند علاوه بر کیفیت کار سبب ارتقاء رشد شخصی نیز گردد.
همه ما در طی یک روزکاری در دفتر کار، در جاهای مختلف می نشینیم ما به دنبال تمرکز، گفتگو، شرکت در جلسات و مذاکره در مورد ایده های جدید هستیم به همین دلیل علاوه بر پیکربندی فضا، راحتی در کلیه فعالیت ها برای کارآیی بهتر و انجام موثر کار بسیار مهم است. نورپردازی، دما، سر و صدا، ارتفاع میز و راحتی و ارگونومیک بودن صندلی بخشی از این معادله است زیرا فردی که احساس راحتی نمی کند به جای فکر کردن در مورد کار، به فکر علت ناراحتی از مسائل بیرونی خواهد بود .
دفاتر آینده باید طرحی را که انگیزه نوآوری و پتانسیل اجرایی را به دنبال دارد، جذب، تشویق و حفظ نمایند و در عین حال استراتژی شرکت را به فضا منتقل نمایند. مهم این است که ارتباط معنوی با کار وجود داشته باشد که با همکاران به اشتراک گذاشته شده و بستر افزایش بهره وری و کارآیی و یک تجربه انسانی از تعامل و خلاقیت را مهیا سازد.
کار فردی
اتاقک های مجزا
اولین فضاهای کار همان اتاقک های مجزای کار هستند که از دیرباز و بیشتر در گذشته مرسوم بوده اند که مانند پناهگاهی متمرکز با جدا کردن دیوار یا پارتیشن ها مکانی امن و بدون حواس پرتی ایجاد می کند در عین حال، به عنوان مکانی برای استراحت نیز می تواند عمل کند. بسته به نوع در نظر گرفته شده، پیکربندی ممکن است دارای یک میز و صندلی ارگونومیک برای آرامش بیشتر باشد و به منظور توجه کافی و برای استفاده از فناوری و سایر ابزارها، یک اتاق مشترک مرکزی برای فعالیت های گروهی لحاظ شود.