عنوان کتاب:

تئاتر درمانی طیف اتیسم

مولف:

امیر فرزام دهنوی

کارشناس ارشد کارگردانی نمایش، مددکار اجتماعی، هنردرمانگر

سخنی با خواننده

حمد و سپاس ایزد منان را که با الطاف بی­کران خود این توفیق را به ما ارزانی داشت تا بتوانیم درراه ارتقای دانش عمومی و فرهنگ این مرزوبوم درزمینه‌ی چاپ و نشر کتب علمی دانشگاهی، علوم پایه گام­هایی هرچند کوچک برداشته و در انجام رسالتی که بر عهده‌داریم مؤثر واقع شویم. گستردگی علوم و توسعه روزافزون آن شرایطی را به وجود آورده که هرروز شاهد تحولات اساسی چشمگیری در سطح جهان هستیم. این گسترش و توسعه نیاز به منابع مختلف ازجمله کتاب راه دستیابی و اطلاع­رسانی بیش‌ازپیش روشن می­کند.

چاپ همگانی و سامانمند را می­توان نقطه آغاز و محرک اصلی رشد روزافزون شگفت­انگیز دانش در چند صده گذشته دانست. کتاب از یک‌سو تفکرات نویسنده خود را از مرز زمان و مکان می­رهاند و از دیگر سو در آستانه همین رهایی خواسته و یا ناخواسته ماهیت خود را به محک نقد و بررسی وا‌می‌گذارد تنها در چنین ساحتی و از برخورد دیدگاه­های گوناگون است که بشر گامی به بیش برمی‌دارد.

موسسه فرهنگی با رویکردی جدید و متناسب با تغییرات در دنیای نوین، طرح توسعه کتاب­های گوناگون در برنامه انتشاراتی قرار داده است. این برنامه از یک­سو، متأثر از پیشرفت‌ها و نوآوری­های است که در سطح بین‌الملل در زمینه­های آموزش علوم و فن­آوری رخ‌داده است و از سوی دیگر، متناسب با نیازهایی است که در جامعه دانشگاهی کشور بر اساس رشد و توسعه سال­های اخیر به لحاظ کیفی و کمی پدید آمده است.

انتشارات دانش‌پژوهان هورین با این نگرش در عرصه چاپ و نشر کتب علمی گام نهاده است. روند تولید آثار در این مجموعه علمی فرهنگی تمام مراحل پذیرش، داوری، ویراستاری فنی و ادبی، اخذ مجوز، چاپ و انتشار به هر دو شیوه «چاپ شمارگانی» و «چاپ درازای سفارش» را در برمی‌گیرد.

شما دانش­پژوه ارجمند می­توانید آثار مکتوب یا چندرسانه­ای، پیشنهادات همکاری و نظرات راهگشای خود را با فرستادن پیام به نشانی ایمیل order@sharifyar. com با ما در میان بگذارید. همه تلاش ما این است که با نگاه کارشناسی و ایجاد یک فضای علمی به خلق آثاری پربار و نوآورانه توفیق یابیم و باور داریم که دستیابی به این خواسته تنها با همراهی شما مشتاقان حقیقی آموزش و پژوهش ممکن است.

انتشارات دانش‌پژوهان هورین

فهرست
عنوان ……………………………………………………………………………………… صفحه
مقدمه ……………………………………………………………………………………… ۱
فصل اول …………………………………………………………………………. 71
خانواده و مقابله با فشارهای روانی ………………………………………………………. ۳7
واکنشهای اولیه خانواده به تشخیص ……………………………………………………….. ۳۱
گامهای اولیه در کار با کودک دارای اختلال طیف اتیسم …………………………………… 15
گامهای ثانویه در کار با کودک مبتلا به اختلال طیف اتیسم ………………………………… 15
هنردرمانی و تاثیرشفابخشی تئاتر )اثر درمانی تئاتر( …………………………………… 11
هنردرمانی )استفاده از نقاشی ، بازی و تئاتر در درمان( ………………………………… 1۳
تئاتر در آموزش …………………………………………………………………………. 12
ویژگی هنر درمانی در کودکان اتیسم …………………………………………………… 14
نقش موسیقی و حرکات موزون دربهبودکودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اتیسم 17
سازهای موسیقی مناسب برای کودکان اتیستیک …………………………………………… ۱5
تئاتر کاربردی ، تئاتر در زندگی ………………………………………………………… ۱۳
تئاتر درمانی …………………………………………………………………………….. ۱۱
تئاتر درمانی چیست؟ ……………………………………………………………………….. ۱۱
تاریخچه تئاتر درمانی …………………………………………………………………… ۱2
نمایش و تئاتر ……………………………………………………………………………….. ۱2
تاریخچه تئاتر درمانی در ایران ………………………………………………………….. ۱۱
تئاتر شفابخش ………………………………………………………………………….. 7۳
تئاتر و بداهه پردازی ……………………………………………………………………. 7۳
تخیل ……………………………………………………………………………………. 7۳
رابطه بداهه پردازی و باورپذیری از نگاه گروتفسکی و استانیسلاوسکی ………………… 72
ارکان تئاتر درمانی ………………………………………………………………………. 74
ابزار تئاتر درمانی ……………………………………………………………………….. 74
نقش درمانگر نمایشی در درمان ………………………………………………………… 77
نقش گریم درتئاتردرمانی ……………………………………………………………….. ۳۳
عناصر موجود در تئاتر درمانی ………………………………………………………….. ۳۳
ویژگیهای درمانی و روان شناختی هنر تئاتر ………………………………………….. ۳1
اهمیت و ضرورت تئاتر در کودکان و نوجوانان ………………………………………….. ۳7
اهمیت تئاتر برای کودکان به لحاظ روان شناختی ……………………………………… ۳۳
خلاصهای از روند یک نمایش تئاتردرمانی ………………………………………………. ۳2
شروع و آمادهسازی ………………………………………………………………………….. ۳2
اجرا ………………………………………………………………………………………….. ۳4
روشهای اصلی اجرا در تئاتردرمانی ……………………………………………………. ۳۱
مروری برپیشینه مطالعات ………………………………………………………………. 21
مطالعات انجام گرفته در خارج از کشور …………………………………………………….. 21
مطالعات انجام گرفته در داخل کشور ………………………………………………….. 27
فصل دوم ………………………………………………………………………… 56
روش شناسی ……………………………………………………………………………… 2۳
تجزیه و تحلیل یافته ها ………………………………………………………………… 24
نتایج …………………………………………………………………………………….. 27
فصل سوم ………………………………………………………………………… 17
نتیجه گیری ……………………………………………………………………………… 4۱
تکنیکهای کاربردی تئاتر درمانی در کودکان مبتلا به اختلالهای طیف اُتیسم ……….. 47
تکنیک اول )گرم کردن( …………………………………………………………………….. 47
تکنیک دوم تمرکز …………………………………………………………………………… 4۱
تکنیک سوم یا صندلی خالی ………………………………………………………………… 7۳
تکنیک چهارم )مضاعف سازی( ……………………………………………………………… 71
تکنیک پنجم آواسازی )مقدمهای از فن بیان( ………………………………………………. 7۱
تکنیک ششم )تکنین فن بیان( ……………………………………………………………… 77
تکنیک هفتم یا پنج سال بعد ……………………………………………………………….. 7۳
تکنیک هشتم یا اتاق تاریک ………………………………………………………………… 72
تکنیک نهم یا بداهه گویی از طریق ایفای نقش …………………………………………….. 74
تکنیک دهم یا یک دقیقه تک گویی ………………………………………………………… 77
تکنیک یازدهم یا حرکات بدن ………………………………………………………………. 7۱
پیوست …………………………………………………………………………….. 56
منابع و مآخذ ………………………………………………………………….. 109