کتاب امنیت پایدار حراست

مقدمه 7
فصل 1 9
بخش یک: تعاریف 9
بخش دوم: نگهبانی، وظایف عملیاتی، اداری، تشریفاتی 11
بخش سه: مقررات عبور و مرور، انواع گشت 21
بخش چهارم: نگارش و مکاتبات: 25
بخش پنج: حوزه‌شناسی و تفکیک حوزه 28
بخش شش: امنیت، تعاریف 32
بخش هفتم: تولید امنیت، گزینش، جذب، بکارگیری، آموزش و حفظ 34
بخش هشتم: ابزار و تجهیزات هوشمند الکترونیکی و ملزومات نگهبانی 37
بخش نهم: سرقت 39
بخش دهم: حقوقی 41
فصل 2 43
تشریفات و رفتارهای سازمانی 43
بخش یک: تشریفات 43
بخش دو: اصول رفتارهای سازمانی 45
فصل 3 51
ایمنی 51
بخش یک: تعاریف و اصطلاحات ایمنی 51
فصل 4 55
بهداشت حرفه ای 55
بخش یک: تعاریف 55
بخش دوم: اصول خدمات بهداشت حرفه‌ای 56
بخش سوم: عوامل زیان‌آور 58
فصل 5 61
پزشکی و بهیاری 61
فصل 6 65
آتش‌نشانی 65
بخش یک: خطرات 65
بخش دو: سیستم های اطفاء اتوماتیک 67
بخش سوم: اقدامات و فرماندهی در شرایط بحرانی 70
فصل 7 85
وضعیت اضطراری و بحران 85
بخش یک: وضعیت اضطراری و اقدامات لازم 85
بخش دوم: دسترسی به فضاهای باز 92
بخش سوم: سیستم‌های برق و روشنایی 96
بخش چهارم: ارزیابی آسیب‌پذیری دارایی‌ها 97

امنیت و حراست
بخش یک: تعاریف
1- نگهبان: به شخصی گفته می‌شود که برای حفظ نظم و امنیت و حفظ جان و مال و رفع تهدیدات و خطرات در یک محل بکار گرفته شود.
2- اصول نگهبانی: به کلیه روشهایی که موجب حفظ و حراست از اموال و جان افراد می‌شود اصول نگهبانی گفته می‌شود.
3- سرپرست کیست: به فردی گفته می‌شود که مسئولیت کلیه نگهبانان و نیروهای یک مجموعه و مسئولیت رفع نیازهای آنها به عهده وی می‌باشد.
4- شرح وظایف چیست؟ به اقداماتی گفته می‌شود که بصورت خصوصی یا عمومی، باید یک نگهبان انجام دهد.
5- بازرسی چیست؟ به اقدامات تأمینی گفته می‌شود جهت حفظ نظم و امنیت و ترددها باید انجام داد (بازرسی بدنی، خودرویی و ساختمانی)
6- گشت چیست؟ به اقداماتی گفته می‌شود که نگهبان جهت بالا بردن امنیت در یک محل مشخص بصورت بازدید و سرکشی انجام می‌دهد.
7- تهدید چیست؟ به معنی ترساندن و هشدار و به خطر انداختن ارزش‌های حیاتی فرد یا جامعه گفته می‌شود.
8- تعریف گزارش: به سندی گفته می‌شود که دارای اطلاعات و یک موضوع مشخص برای ارائه به افراد، ادارات، سازمان‌ها و یا بالادستی تهیه و ارائه می‌گردد.
9- حوزه استحفاظی چیست؟ به محلی که حفظ امنیت و نظم آن به عهده شما می‌باشد حوزه استحفاظی گفته می شود.
10- نقاط جرم‌خیز چیست؟ به نقاطی گفته می‌شود که در آن محل جرم اتفاق افتاده است و احتمال وقوع جرم بالا می‌باشد.
11- تعریف نقطه کور: به محلی گفته می‌شود که در هر صورت هیچ‌گونه اشرافی از دید انسانی، دید دوربین و یا روشنایی وجود ندارد.
12- تعریف موانع: به کلیه ابزار و تجهیزات و روش‌هایی که برای مسدود کردن و یا جلوگیری استفاده می‌شود موانع گفته می‌شود.
13- تعریف موضع: به محلی گفته می‌شود که نگهبان جهت پاییدن محل و حفظ جان خود در آن قرار می‌گیرد.
14- تعریف امنیت: به دوری از هرگونه تهدید، خطر و نیز آمادگی برای رویارویی با خطرات است.
15- تعریف امنیت فردی: به حالتی گفته می‌شود که فرد در آن فارغ از ترس آسیب رسیدن به جان یا مال یا آبروی خود یا از دست دادن آنها زندگی کند.
16- تعریف امنیت عمومی: به حالت فراغت همگانی از تهدیدی است که کردار غیرقانونی دولت یا دستگاه‌های فردی یا گروهی در تمامی یا بخشی از جامعه پدید آورد.
17- تعریف تولیدکننده امنیت: به کلیه روشها و ابزار و افرادی گفته می‌شود که در راستای برقراری نظم و امنیت فعالیت و بکارگیری می‌شوند.
18- تعریف سرقت: ربودن پنهانی مالی متعلق به غیر را سرقت می‌گویند.
19- تعریف سارق: به شخصی گفته می‌شود که مالی را به سرقت برده باشد.
20- مظنون کیست؟ به فردی گفته می‌شود که رفتار و کردارش مشکوک و گفتار و اظهاراتش غیرمنطقی و غیرواقع است.
21- تعریف تخلف: سرپیچی از قوانین و مقررات و رعایت نکردن اصول و قواعد اداری و عرف را تخلف می‌گویند.
22- تعریف جرم: هرگونه رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که قانون‌گذار برای آن مجازات تعیین کرده باشد جرم گفته می‌شود.
23- تعریف مجازات: به درنظر گرفتن تنبیه یا کیفری که فرد در صورت انجام جرم به وسیله مجریان قانون با آن روبرو می‌شود.
24- تعریف صحنه جرم: به محلی گفته می‌شود که جرمی در آن محل اتفاق افتاده باشد.
25- تعریف مجرم: به کسی گفته می‌شود که فعلی مغایر با اوامر و نواحی قانون‌گذار مرتکب شود (جرم انجام داده باشد)
26- تعریف تجهیزات دفاع شخصی: به ابزار و تجهیزاتی گفته می‌شود که نگهبان در راستای تأمین امنیت و نظم در محل نگهبانی خود از آنها استفاده می‌کند.
27- تعریف مانیتورینگ: به محلی گفته می‌شود که کلیه دوربین‌های مداربسته برا روی مانیتور توسط اپراتورها رصد می‌شود.
28- اپراتور کیست؟ به شخصی گفته می‌شود که در اتاق مانیتورینگ با توجه به وظایف و قوانین خاصی جهت رصد کردن تصاویر و دوربین‌ها مستقر می‌گردد.
بخش دوم: نگهبانی، وظایف عملیاتی، اداری، تشریفاتی
نگهبان: به شخصی گفته می‌شود که برای حفظ نظم و امنیت و حفظ جان و مال و رفع تهدیدات و خطرات در یک محل بکارگیری می‌شود.
اصول نگهبانی: به کلیه روشهایی که موجب حفظ و حراست از اموال عمومی و خصوصی، دولتی، اماکن، تأسیسات و … که موجب ایجاد نظم، امنیت و مقررات انتظامی و حراستی می‌شود اصول نگهبانی گفته می‌شود.
نگهبان
سرشیفت
سرپرست
سلسله مراتب: سلسله مراتب یا Hierarchy، به هر نوع نظم یا چیدمانی گفته می‌شود که موقعیت اجزا آن (اعم از افراد و یا اشیاء، پست‌های شغلی و …) نسبت به یکدیگر بصورت بالا و پایین و یا هم‌سطح باشد. از این منظر، بهترین نمونه یک ساختار سلسله مراتب، شکل هندسی هرم است.
نگهبان عملیاتی: به نگهبانی گفته می‌شود که در محوطه بصورت پاس پیاده گشتی و یا ثابت در حال نگهبانی است و بصورت شیفتی از حریم حوزه استحفاظی حراست نماید و باید آمادگی درگیری با افراد غیر، سارقین و مظنونین را داشته باشد.
نگهبان ستادی: به نگهبانی گفته می‌شود که معمولاً بصورت اداری خدمت می‌کنند و باید کلیه گزارشات و نگارشات را انجام دهد.
انواع نگهبان ستادی: به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1- اداری 2- تشریفات
نگهبان اداری: به نیروهایی گفته می‌شوند که در قسمت مانیتورینگ و یا محل ورود و خروج افراد و یا در دفتر حراست مستقر هستند و به ثبت کلیه وقایع و گزارشات و نگارشات رسیدگی می‌کنند.
نگهبان تشریفات: مامور تشریفات به افرادی اطلاق میشود که مسولیت حفظ و کنترل نظم ، همراهی ، راهنمایی و مشایعت مدیران ، مهمانها و… را با رعایت کامل اصول و قواعد احترامات سازمانی و اداری و آداب رفتاری را دارند و باتوجه به محل خدمت یکسری شرح وظایف خاص برای آنها تعریف میشود.
وضعیت ظاهری: به شکل ظاهری و منظم اداری از نظم موی سر، محاسن، پیراهن، شلوار، کفش، کمربند یک نیرو گفته می‌شود.
وضعیت ظاهری سرپرست: سرپرستان هر واحد حراست باید با رعایت وضعیت ظاهری موی سر و محاسن از کت و شلوار مشکی یا سرمه‌ای با پیراهن سفید و کفش مشکی استفاده نمایند.
وضعیت ظاهری نیروی عملیاتی: پیراهن آستین‌دار، شلوار، کفش‌های ایمنی (مشکی)، کمربند مشکی، کلاه مشکی (در فصل سرما کاپشن مشکی دارای علائم و اتیکت و آرم Security)
وضعیت ظاهری نیروی اداری: کت و شلوار اداری (مشکی یا سرمه‌ای) پیراهن آستین بلند، آرم و علائم، اتیکت، کفش مشکی، کمربند مشکی)
وضعیت ظاهری نیروی تشریفات: پیراهن آستین‌بلند، شلوار، کلاه مشکی با آرم، کمربند مشکی، کفش مشکی، کراوات و واکسیل (فصل سرما کت و شلوار)
شرح وظایف:
شرح وظایف به چند قسمت تقسیم می‌شود؟
شرح وظایف عمومی:
شرح وظایف اختصاصی:
به کلیه اقداماتی که نگهبان در راستای برقراری نظم، امنیت، حفظ و حراست از یک منطقه که به آن سپرده شده است انجام می‌شود وظایف نگهبانی گفته می‌شود.

شرح وظایف نگهبان:
• آشنایی کامل با سازمان، نوع کارائی محل خدمت و محیط کار
• آشنایی با مدیران، کارمندان، کارگران به‌خصوص نفرات کلیدی سازمان و محل کار آن‌ها، دفاتر و سمت آنها
• از ساعت کار واحدهای مختلف و زمان حضور و تعطیلی آنها اطلاع داشته باشد
• تلفن و آدرس مسئولین ذیربط، مراکز نظامی، انتظامی و امدادی را در دسترس داشته باشد.
• از محل زنگ‌های هشدار و خطر اطلاع داشته باشد و هر روز آنها را کنترل نماید و همچنین از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کند.
• انواع کارت‌های شناسایی، امضای مدیران و معاونین مدیران و مهرهای سازمان را بشناسد.
• تأسیسات کلیدی و مناطق پرریسک و خطر را شناسایی نموده و همه روزه آنها را کنترل کند.
• وسایل نقلیه متعلق به سازمان را بشناسد.
• به خودروهایی که چند روز در پیرامون سازمان رها شده‌اند شک نموده و آنها را بررسی نماید.
• باید با موقعیت اقتصادی و اجتماعی و جغرافیایی سازمان آشنایی داشته باشد.
نظارت دقیق بر کنترل تردد کارکنان و مراجعین
به هنگام ورود وخروج افراد متفرقه یا افراد مشکوک در صورت همراه داشتن ساکهای بزرگ، کیف دستی یا بسته‌های حجیم با رعایت احترام به افراد و با درنظر گرفتن نکات حفاظتی در محلی مناسب ودور از دید سایر مراجعین و کارکنان از محتویات کیف بازدید به عمل آید.
1. در صورتیکه مراسم یا همایشی در محل سازمان انجام شود باید توسط مسئول واحد برگزارکننده مراسم اطلاع‌رسانی شده و اطلاعات موردنیاز واحد حفاظت و نگهبانی ارسال شود.
2. نگهبان باید از مسدود شدن راه‌های ورودی وخروجی توسط اشخاص و وسایل نقلیه جلوگیری نماید تا در مواقع اضطراری دسترسی در کمترین زمان ممکن صورت پذیرد.
3. نگهبان باید در هنگام تحویل گرفتن پست و عملیات گشت (به‌خصوص در هنگام شب) درب‌ها و پنجره‌ها، حفاظ‌ها، قفل‌ها، اتاق‌ها، راهروها، پیرامون ساختمان‌ها، انبارها و نقاط کور به دقت کنترل و بازرسی نموده و مطابق فرم چک لیست گشت و بازرسی از اماکن سازمان که ابلاغ گردیده است ثبت نماید.
4. تمام درب‌های ورودی و پنجره‌های ساختمان را هنگامی که جهت گشت‌زنی از ساختمان خارج می‌شود، قفل نماید.
5. کنترل تردد کارکنان و مراجعین، پیمانکاران و مدعوین مطابق دستورالعمل تردد و بازدید از سازمان که ابلاغ گردیده می‌باشد.
6. هرگونه وضع غیرمنتظره، اشیا و رفتارهای مشکوک و یا حوادث ناگهانی را فوراً به مسئول حفاظت ونگهبانی گزارش نماید.
نکته 2: وضع غیرمنتظره: مخاطرات پرریسک مالی و امنیتی می‌باشد به مخاطراتی که از نظر مالی و جانی بتواند آسیب بزند.
نکته 3: حوادث ناگهانی: به حوادثی گفته می‌شود که به صورت غیرمنتظره به وقوع بپیوندد.
برقراری ارتباط مؤثر با مراجعین
• در برخورد با ارباب رجوع باید کلیه مسائل اخلاقی و شئونات اجتماعی رعایت گردد.
• ظاهر آراسته و برخورد مؤدبانه و قاطع در برخورد با مراجعین رعایت گردد.
• همواره از لباس فرم اتوکشیده، تمیز وکفش‌های واکس‌زده استفاده شود.
• در زمان صحبت از جای خود بلند شده و با احترام متقابل با مراجعه‌کننده صحبت نمود.
• هنگام سخن گفتن باید به چهره فرد مقابل نگاه نموده واز نگاه‌های خیره و تحقیرآمیز اجتناب نمود.
• در صورتی که شخص مقابل حالت عصبانی و تهاجمی دارد نگهبان باید سعی کند وی را به آرامش دعوت نماید و از برخورد مستقیم خودداری نماید. ضمناً محل را آرام نماید و از ادامه‌ی روند در حضور حاضرین جلوگیری نماید با هدایت نمودن فرد به اتاقی یا محلی خلوت.
• در صورتی که شخص به برخورد غیراصولی و توهین‌آمیز خود ادامه دهد، بسته به نوع تهدیدات (سرقت، خرابکاری، ورود غیرمجاز، آشوب و …) نگهبان مطابق دستورالعمل‌ها ابلاغی از جمله دستورالعمل واکنش در برابر تهدیدات مطابق دستورالعمل‌ها اقدام و از تجهیزات استفاده نماید.