کتاب اصول طراحي هتل با بهره گيري از انرژي پاك خورشيد

فهرست
عنوان صفحه
فصـل اول 17
مقدمه 17
مطالعات 20
مطالعات داخلی 21
مطالعات خارجی 23
فصـل دوم 27
مبانی نظری 27
واژه‌نامه درباره هتل 29
جهانگرد 29
تاریخچه هتل در ایران و جهان 31
تاریخچه هتل 31
سیر تحول هتل در جهان 33
سیر تحول هتل در اروپا 34
پیشینه هتل در ایران 36
تاریخچه هتل در ایران 36
هتل در ایران 37
هتل در تهران 38
هتل در لواسان 40
هتل‌ها و مراکز اقامتی 40
سیر تحول هتل 42
هتل‌های امروزی 43
انواع هتل 44
هتل شهری 44
هتل زنجیرهای 44
هتل مرکز شهری 45
هتل‌ها و متل‌های اطراف شهر 45
هتل‌های حومه شهر 46
هتل فرودگاه 46
هتل‌های بین راه 47
هتل‌های تفریحی 47
هتل‌های ورزشی 48
هتل‌های زمستانه، اسکی 48
هتل‌های آبی 49
هتل‌های مجامع 49
هتل‌های اقامتی 49
هتل‌های سوئیت 50
هتل‌های سوپر لوکس 51
هتل‌های بسیار بزرگ 51
مجموعه هتل 51
طبقه‌بندی هتل‌ها بر اساس درجه 52
طبقهبندی هتل‌ها براساس کیفیت آنها (تعداد ستاره). 55
طبقهبندی هتل‌ها براساس چیدمان اتاقها 58
طبقهبندی هتل‌ها براساس مدت اقامت 60
طبقهبندی هتل‌ها براساس امکانات ارائه شده 61
طبقهبندی هتل‌ها براساس مکان آنها 63
گردشگر 64
توسعه پایدار در گردشگری 64
رویکرد انرژی پاک خورشید 66
انرژی خورشیدی 66
انرژی خورشیدی 68
ویژگی‌های انرژی خورشیدی 70
پیشگامان استفاده از انرژی خورشیدی 72
تاریخچه استفاده از منابع انرژی خورشیدی در جهان 74
تاریخچه استفاده از انرژی نور خورشید در ایران 76
تاریخچه استفاده از انرژی نور خورشید در تهران 78
روندهای توسعه تکنولوژی خورشیدی 78
چشمانداز انرژی خورشیدی تا سال ۲۰۲۰ 79
پتانسيل و مصارف انرژی خورشیدی در ایران 79
سلول خورشیدی 80
مصرف انرژی در ساختمان 82
روش‌های استفاده از انرژی خورشید در ساختمان 82
بهینه‌سازی مصرف انرژی 83
سامانه‌های خورشیدی پویا یا فعال 83
خورشیدی ایستا انفعالی یا مرکب 83
گرمایش و سرمایش ساختمانها 84
سيستم گرمایش خورشيدی پسيو 84
ساختمانهای خانه پسیو 86
سيستم گرمایش خورشيدی اکتیو 87
سیستم‌های حرارتی خورشیدی 87
مزیت‌های انرژی و تکنولوژی‌های خورشیدی در ابنیه 88
سیستم‌های فعال 89
سیستمهای فتوولتائیک 89
سیستم‌های حرارتی خورشیدی (روش گرما خورشیدی) 92
نحوه عملکرد 92
ساختار سامانه‌های فتوولتائیک حرارتی 93
تکنولوژی‌های ساخت سلول‌های فتوولتائیک 94
مکانیسم سیستم‌های فتوولتائیک 95
نحوه استفاده از انرژی خورشیدی 97
کلکتور خورشیدی 98
فصـل سوم 103
مقایسه‌های تطبیقی و استاندارد‌ها و ضوابط ملی و بینالمللی 103
مقایسه‌های تطبیقی 104
معرفی نمونه‌های موردی 105
نمونه داخلی 105
نمونه خارجی 113
استانداردها و ضوابط طراحی 119
تاریخچه، استاندارد و ضوابط در جهان و ایران 120
نگاهی به تاریخچه استانداردسازی هتل در جهان و ایران 120
تسهیلات و استانداردسازی واحدهای اقامتی در ایران 122
فضاهای مورد نیاز برای طراحی هتل پنج ستاره 127
انواع پلان هتل بر اساس چیدمان قسمت اقامتی 133
ارتباط فضا‌های لابی و اداری 137
نتایج استاندار‌های موجود در طراحی هتل 138
خلاصه جدول تخصیص فضاها 141
فصـل چهارم 143
سازه و تأسیسات 143
سازه 144
سیستم سازه‌ای کوبیاکس 144
پیشینه كوبیاكس 144
مزایای سیستم کوبیاکس (سقف) 145
بتن اکسپوز (سقف وافل) 146
اصول و ضوابط اولیه طراحی و اجرای نمای بتن اکسپوز 147
سازه فضاکار 147
انواع سیستمهای سازهای 151
سیستم قاب خمشی 151
سیستم دو گانه یا ترکیبی 151
پوسته‌های مشبک 152
پوسته 152
پوسته مشبک 152
رفتار سازه‌ای پوسته‌های مشبک 153
مزایای پوسته‌های مشبک 153
مصالح 154
سازه اصلی مجموعه 154
نتیجه‌گیری 154
سیستم‌های تاسیساتی 155
استفاده از روشهای نوین اجرا 156
موتورخانه 156
چیلر 158
روش سرمایش از سقف 160
روش سرمایش از کف 163
روش گرمایش از کف 165
سلول‌های خورشیدی 169
سیستمهای فتوولتائیک 169
موقعيت، جهت و شیب پانلها 171
سایه‌اندازی 171
دمای پانل 172
مزایای سیستم فتوولتائیک 173
سلول خورشیدی گالیم آرسناید 173
مقایسه بین مشخصات الکتریکی سلول‌های سیلیکونی و گالیوم آرسنالید بیان شده AM 176
نتیجه‌گیری 177
فصـل پنجم 181
نقد و تجزیه و تحلیل فصول گذشته و ارائه روند طراحی 181
معرفی نرم‌افزارهای مورد استفاده 182
راینو 182
گرس هاپر 182
گالاپاگوس 183
کارامبا 183
کانسپت و طراحی پلان و حجم 183
روند طراحی پوسته 184
روند طراحی الگوریتم پوسته 187
منـابع و مآخـذ 197
منابع فارسی 198
منابع انگلیسی 206
منابع اینترنتی 207

در تمام جهان، به دلیل وجود مشکلات اساسی چون مصرف بی رویه انرژی و هزینه‌های اقتصادی بالای آن، بهره‌گیری از تکنولوژیهای معماری پایدار، بهره‌گیری از انرژی تجدیدپذیر خورشید در جهت کاهش مصرف انرژی، اهمیت فراوانی پیدا کرده است. طراحان این گونه ساختمانها، به عنوان فرآیندی در افزایش کیفیت ساختمان می‌باشد که در آن ساختمان‌ها و مکان قرارگیری آنها به نحوی از انرژی، آب و مصالح استفاده می‌کنند که کمترین تاثیرات منفی را روی سلامت انسان و محیط داشته باشند. در این راستا، استفاده از شیوه‌هایی چون انرژی خورشیدی و صفحات فتوولتاییک می‌تواند درجهت کاهش مصرف انرژی و کاهش تاثیرات مخرب زیست محیطی ساختمان‌ها کمک زیادی نماید؛ بنابراین پرداختن به این مهم می‌تواند از بزرگترین تحولات مثبت زیست محیطی در شهرها محسوب شود. ویژگیهای منحصر به فرد این طرح قرار گرفتن در محیط و منطقه خوش آب و هوای شهر می‌باشد که همین امر نگارنده رو بر این امر وا داشت که با تلفیق طبیعت به درون فضاهای هتل، پیوند معماری با هتل را از طریق پیوند نشاط و شادابی طبیعت با روحیه سرزندگی، محیطی دلنشین و با نشاط برای گردشگران فراهم کند و مهمترین مبحث در طراحی و دکوراسیون داخلی هتل‌ها این است که چگونه می‌توان محیطی ایجاد کرد که مورد پسند همه مخاطبان با سلایق مختلف واقع شود.

تاریخچه، استاندارد و ضوابط در جهان و ایران
نگاهی به تاریخچه استانداردسازی هتل در جهان و ایران
با نگاهی به تاریخچه صنعت گردشگری به نظر می‌رسد در ابتدای سده بیستم میلادی برای اولین بار سازمانهای مرتبط با شرکت موتورسازی (میشلین). هتلها را به صورت ابتدائی درجه بندی می‌نمودند، لکن توسعه روز افزون گردشگری پس از پایان جنگ جهانی دوم نیاز به شکل‌گیری و ایجاد هتلها را از نظر موقعیت مکانی، تعداد، پذیرش، ارائه خدمات بهتر و… پدیدار نمود. تا سال ۱۹۲۰ میلادی ۵ کشور اروپائی، بلغارستان، فرانسه، یونان، نروژ و اسپانیا دارای برنامه‌های درجه‌بندی علمی بودند اما در سال ۱۹۸۰ میلادی این رقم به ۲۲ کشور افزایش یافت. از آن تاریخ تا کنون به واسطه رونق گردشگری و رشد و توسعه علم گردشگری شیوه‌های استانداردسازی و اراضه تسهیلات در امر ساخت و تجهیز هتل علمی‌تر متنوع‌تر و فراگیرتر شده‌اند؛ و در کشورمان ایران با توجه به ایجاد تشکیلات جهانگردی از سال ۱۳۱۴ هجری شمسی به بعد هتلداری نیز همپای صنعت گردشگری رونق یافت. لکن با توجه به بررسی‌های به‌عمل آمده به نظر می‌رسد از آن تاریخ تا کنون عمدتا استانداردسازی و ارائه تسهیلات در امر ساخت و تجهیز هتل‌ها بیشتر بر اساس ضوابط معماری و ساختمانی انجام می‌پذیرفته است.
بر اساس تحقیقات به‌عمل آمده، برای اولین بار قوانین مربوط به ضوابط هتل‌داری در تاریخ 17/9/۱۳۶۱ مصوب شده است که در آن به احداث، توسعه، تبدیل و تکمیل واحدهای اقامتی بر اساس ضوابط ساختمان سری اشاره شده است. پس از آن بار دیگر در تاریخ ۱۳۶۵/12/12 قانونی تحت عمران اصلاحیه آئین‌نامه اجرائی، ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تاسیسات گردشگری مصوب شده است. همچنین در تاریخ2/13 /۱۳۶8 ضوابطی نیم بند درباره صدور مجوز، اصلاح، ایجاد و یا تکمیل تاسیسات ایرانگردی و جهانگردی مصوب شده است. در این ضوابط فصل‌های دوم و سوم آن اختصاص به چگونگی صدور پروانه بهره‌برداری و ماده ۲ تا ۵ آن اختصاص به ضوابط تحه في داخل هتلها دارد (مجموعه قوانین میراث فرهنگی).
در طی سالهای ۱۳۷۹ الی ۱۳۸۱ سازمان ایرانگردی و جهانگردی پیشین برای اولین بار اقدام به تهیه طرح جامعی نمود که معرفی تمامی بخشهای گردشگری ایران را در بر می‌گرفت. این طرح که شامل پیشهاداتی در سه دوره ۵ ساله، ۱۰ ساله و ۱۵ ساله جهت توسعه گردشگری ایران است به ۱۰ محور اصلی تقسیم شده که در آن کلیات ساختار گردشگری ایران را مورد بررسی قرار داده است. دو محور ۵ و ۶ این طرح به ترتیب بر ارتقای استانداردهای کیفیت، خدمات و تسهیلات جهانگردی و ارتقاء کیفیت خدمات توسط نیروی انسانی تاکید دارد. در این طرح در عین حال به چالش‌های پیش روی گردشگری ایران نیز پرداخته شده است. با عنایت به تهیه طرح فوق که کلیاتی در راستای آغاز بحث‌های تخصصی مربوط به گردشگری در کشور بود. در طی سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ قانونگذاران اصلاحیه بر ضوابط قانون مصوب سال ۱۳۶۸ نهادند که بر اساس آن ضمن تاکید بر ضوابط کیس هتل، الزاماتی را درباره چگونگی انتخاب مدیران واحدهای اقامتی ارائه نموده بودند. اگر چه قانون فوق همچنان دارای ایرادات اساسی است. این به نظر می‌رسد پس از ارائه طرح جامع گرشگری کشور زمینه‌های پژوهش‌های علمی خوبی جهت توسعه گردشگری در ایران از آن زمان تا کنون فراهم شده است.

تسهیلات و استانداردسازی واحدهای اقامتی در ایران
تا کنون نگاه خاصی به مقوله استانداردسازی و واحدهای اقامتی ایران در طی چند دهه اخیر (با توجه به رشد این صنعت در ایران وجود نداشته است. با این وصف، اگر بخواهیم در این مقوله واکاوی نمائیم باید ردپای تحولات جدید در این حوزه را از سال ۱۳۷۹ تا کنون جستجو نمائیم.
در یک نگاه کلی، ترلانی که صنعت گردشگری ایران از سال ۱۳۷۹ به بعد به خود دیده است بدین شرح است:
– ارائه و تدوین طرح جامع گردشگری کشور طی سالهای ۱۳۸۰ – ۱۳۷۹
– ادغام دو سازمان ایرانگردی و جهانگردی و میراث فرهنگی و ارتقاء این دو سازمان از معاونت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به معاونت ریاست جمهوری طی سال‌های ۱۳۸۲- ۱۳۸۳، (بدیهی است یکی از دلائل این اقدام ارتقاء جایگاه گردشگری در کشور بوده است).
– ارائه اولین طرح جامع استاندارد کیفیت واحدهای اقامتی پس از تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در سال ۱۳۸۳ و تدوین ضوابط و قوانین و اجرای آن در سراسر کشور از جمله استان اصفهان از ۱۳۸۶ تا کنون
در سال ۱۳۸۳ اولین ضوابط استاندراد و کیفیت خدمات گردشگری شامل: شرح ارائه خدمات، مشخصات و ضوابط فنی، بهداشتی، تجهیزاتی و درجه‌بندی واحدهای اقامتی کشور، توسط دفتر تدوین استانداردهای فنی و نظارت معاونت گردشگری و معاونت توسعه و تجهیز منابع سابق (معاونت‌های توسعه مدیریت و گردشگر گونی). سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور تدوین شد است طرح جدای از قوانین و ضوابطی بود که توسط قانونگذارن طی سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۸۴ در مجلس شورای اسلامی تدوین نموده بودند، تدوین کنندگان ضوابطی درباره اهداف این بسته پیشنهادی معتقدند: در راستای اجرای ماده ۱ آئین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر فعالیت‌های آنها تبصره‌های ذیل آن و مشخص شدن ملاک‌های ارتقاء سطح خدمات و سرویس‌دهی مهمانخانه‌های کشور (هتل ضوابط فنی و بهداشتی و درج مشخصات خدمات، تجهیزات درجه‌بندی اینگونه واحدهای اقامتی تدوین شده است (احمدی،1384: 328).
آنچه که در بررسی این مجموعه جالب توجه می‌باشد این است که تدوین‌کنندگان صراحتا تاکید می‌نمایند که این مجموعه شامل: (حداقل شرایط لازم برای درجه‌بندی یک هتل در یکی از سطوح درجات، دارابودن سطحی از خدمات و تسهیلات است که می‌باید در آن واحد به میهمانان عرضه شود). با در نظر گرفتن این مطلب، همانگونه که در مبحث تغییر تقاضا اشاره شد امروزه بسیاری از کشورها به دنبال ارائه خدماتی مافوق تصور و خواست گردشگران هستند که در مقایسه با آنها به نطر می‌رسد و کشور ما در این زمینه هنوز در ابتدای راه است. با این وصف تدوین‌کنندگان این طرح خود نیز به این نکته واقفند و صراحتا تاکید نموده‌اند که کلیاتی از استانداردسازی را ارائه نموده‌اند و خدمات موجود در هتلها و سطح کیفی آنها منحصر به این استانداردها نیست و اینگونه احدها می‌توانند استاندارد کیفیت خدمات خود را فراتر از این استاندارد ها تعیین نمایند (احمدی، 1384: 328). بنابر این مبرهن است که این طرح اولین حرکتی است که بر صورت جامع در راستای استاندارد سازی واحدهای اقامتی در بخشهای مختلف و در 7 سراسر کشور تهیه شده و پیش از آن به غیر از طرح جامع گردشگری کشورعاه تخصصی ویژه‌ای به مقولاتی از این دست نشده بود. در ضوابط استاندارد سازی حداقل شرایط هتلها برای آغاز کار دارا بودن درجه از ۱ تا ۵ (ستاره) می‌باشد. در سیستم ارزیابی این ضوابط (که توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی در سراسر کشور اجرا می‌شود و برای هر موضوع (در ادامه اشاره می‌شود) از صفر تا ده امتیاز در نظر گرفته شده که براساس سطح فنی و مطلوبیت واحدهای اقامتی این امتیازها منظور می‌شود. به در هتل‌های یک ستاره حداقل کسب امتیاز یک برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطح از درجه نباید کمتر از ۲ باشد. در هتلهای دو، سه، چهار و پنج ستاره حداقل کسب امتیاز به ترتیب ۳، ۵، ۷ و ۹ برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطوح از درجه به ترتیب نباید کمتر از ۴، ۶، ۸ و ۹ امو باشد. در نهایت برای اینکه هتلی از لحاظ درجه ارتقاء باید مسئولین آن پی وی سی کیفیت خدمات ارائه شده به میهمانان را با حد قابل قبولی از این استانداردهای بالا برده و مجموعه ای از تسهیلات وخدمات مورد انتظار را فراهم نمایند.
البته در ضوابط بر این نکته نیز پافشاری شده که مالکان هتلها می بایست انتظارات مشتریان خود را حداقل به میزان درجه واحد خود برآورده نمایند که در صورت اجرای آن رکن نکته خود، گام مهمی در جهت ورود ایران به بازار رقابتی هتلداری بین‌المللی در آینده نه چندان دور می‌باشد. چگونگی ضوابط استانداردسازی هتلها در ۵ حوزه کلی و ۱۰ بند در جزئیات تهیه شده که به تفکیک در زیر آورده می‌شود. الف: ارزیابی هتلها در پنج بخش کلی شامل:
– امور ساختمانی، تاسیسات هتل و موارد مربوط (۳۰ درصد کل امتیازات را در برمی‌گیرد).
– امور خدمات و تجهیزات هتل
– امور ایمنی، بهداشت و پایداری
– امور اغذيه و اشربه (موارد ۲، ۳، ۴ در مجموع ۵۰ درصد امتیازات را بر می‌گیرد).
– امور مربوط به مدیریت نیروی انسانی و آموزش (درصد کل امتیازات را در بر می‌گیرد).
یکی از مهم‌ترین حوزه‌های استانداردسازی که به نظر می‌رسد در این ضوابط کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده حوزه توسعه منابع انسانی است.
اگر این نکته را بپذیریم که گردشگری تنها صنعتی است که بجای ماشین آلات انسان محور توسعه آن است پس در می‌یابیم که دسته نیروی انسانی یکی از محورهای اصلی توسعه گردشگری است و در حقیقت: نقطه آغازین و شروع همه طرحهای توسعه است (احمدی، 1384: 328)؛ بنابراین بیهوده نیست و بخش مهمی از طرح جامع گردشگری کشور به صورت مجزا و بطور جدی به این مبحث (توسعه منابع انسانی) پرداخته بود. با بررسی این طرح به نظر می‌رسد حتی در کلیات نیز آنطور که شایسته است به این حوزه مهم پرداخم نشده است؛ و جای دارد تا در این زمینه مسئولین ذیربط توجه ویژه‌ای را مبذول ایند طرح خواب و استانداردسازی همانگونه که ذکر شد در جزئیات به ۱۰بند اشاره دارد که باید در تمامی واحدهای اقامتی از یک تا ۵ ستاره (به میزان درجه خود). رعایت شوند. این موارد که به تفکیک هر درجه هتل در دفتر چه ضوابط توضیح داده شده بدین شرح می‌باشند؛
1- شرایط کلی هتل شامل:
– پاکیزگی (اتاق خواب‌ها- خانه داری- کیفیت تخت خواب).
– خدمات کلی شامل: (رفتار کارکنان– نوع پوشش- اطلاع داشتن از جاذبه‌های محلی- تسلط بر یکی از زبانهای زنده دنیا)
۲- خدمات- توجه به میهمان شامل:
– ارائه شرایط کلی پذیرش میهمان
– چگونگی رزرواسیون و ارائه قیمتها
– چگونگی تسویه حساب با میهمان
– ارائه خدمات حفظ ونگهداری و باربری ویژه میهمانان
– خدمات رساندن پیغام مشتریان هتل
٣- خدمات رستوران شامل:
– كليات خدمات غذا و نوشابه (کارکنان پخش- انواع نوشیدنیها و…
– ارائه خدمات نوشیدنی‌های سرد و گرم و (غذاهای سبک).
– ارائه خدمات صبحانه
– ارائه خدمات ناهار
– ارائه خدمات شام
۴- ضوابط مربوط به خدمات عمومی اتاق ارائه Room service)) شامل:
– ارائه خدمار دینا در اتاق (خدمات غذا و نوشیدنی به صورت Room service
– خدمات واکسی
– تلفن از بیداری صبح (سرویس بیدار شدن میهمان).
– خدمات شستشوی لباس (لباس شوئی).
5- ضوابط و مقررات مربوط به اتاق خواب- آسایش میهان شامل
– ارائه موضوعاتی در رابطه با کیفیت کلی این بخش
– خانه داری
– سجاده و وسایل نماز
– ابعاد و اندازه اطاق
– کیفیت تخت و تشک خواب
– کیفیت وسایل و تجهیزات خواب
– گرمایش، سرمایش و تهویه هوا
– روشنائی – پنجره‌ها – تلفن – کیفیت پرده ها
– سشوار – کیفیت کف پوش – مبلمان اطاق – يخچال
– تلویزیون – رادیو – سوئیت‌ها
و سایر نیازهای متفرقه در این بخش شایان ذکر است بحثهای چهارم و پنجم که مستقیما با وظایف اصلی هتلها یعنی استراحت و غذا و نوشابه سروکار دارند از مهمترین جزئیات استانداردسازی در هتلهای ایران به شمار می‌روند که عمدتا مشکلات اصلی نیز در همین دو بخش متمرکز است.
6- سرویس‌های بهداشتی، زیر دوشی‌ها
– تسهیلات متصل به اتاق خواب‌ها شامل:
– کیفیت کلی انواع حمام‌ها
– حوله و لوازم آرایشی و بهداشتی
– اتاق خواب و توالت‌ها
– خدمات نظافت و پاکیزگی حمامها حمام و سرویسهای بهداشتی اتاق
– تعداد توالت‌ها
– انواع وسایل حمام
– تعداد حمام‌ها و نحوه دسترسی
– دسترسی توالت‌ها
– لگن و دستشوی (امیری،1389: 9-15).