کتاب راهنمای کاربردی مصاحبه تاریخ شفاهی

کتاب راهنمای کاربردی مصاحبه تاریخ شفاهی

درباره کتاب

کتاب “راهنمای کاربردی مصاحبه تاریخ شفاهی” یک مرجع جامع و عملی برای کسانی است که قصد دارند از تاریخ شفاهی برای ثبت تجربیات و خاطرات افراد استفاده کنند. این کتاب راهکارهایی کاربردی و اصولی را برای انجام مصاحبه‌های تاریخ شفاهی ارائه می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا با انتخاب درست سوژه‌ها و شیوه‌های مناسب، مصاحبه‌ای مؤثر و باارزش انجام دهید.

موضوعات کلیدی کتاب

• فرق تاریخ شفاهی با خاطرات شفاهی: در ابتدا، تفاوت میان تاریخ شفاهی و خاطرات شفاهی به‌طور روشن توضیح داده شده است، که به درک بهتر و دقیق‌تر از مفاهیم این دو کمک می‌کند.
• آمادگی برای مصاحبه: کتاب بر اهمیت آماده بودن برای مصاحبه تأکید دارد. در این بخش‌ها، نحوه انتخاب فرد مناسب برای مصاحبه، برنامه‌ریزی دقیق و آماده بودن برای موقعیت‌های مختلف پوشش داده شده است.
• شیوه‌های انجام مصاحبه: در فصل‌های مختلف، نکات کاربردی برای شروع، هدایت و پایان دادن به مصاحبه آورده شده است. از جمله این موارد، انتخاب فضای مناسب برای مصاحبه، نحوه ایجاد اعتماد در مصاحبه‌شونده، و توجه به زبان بدن و احساسات مشترک است.
• تکنیک‌های پرسشگری: کتاب در خصوص انتخاب سؤالات مناسب و نحوه برخورد با سؤالات حساس و یا بی‌ربط راهنمایی‌های دقیق ارائه می‌دهد. همچنین به اهمیت پرسش‌های باز و توضیحی و چگونگی هدایت مصاحبه اشاره کرده است.
• مراحل نوشتن و تدوین تاریخ شفاهی: بعد از انجام مصاحبه، کتاب به مراحل نوشتن و تدوین تاریخ شفاهی می‌پردازد. این شامل نحوه سازماندهی اطلاعات، نگارش متن روان و یکپارچه، و استفاده از زبان صمیمی و ادبی برای بازگو کردن روایت‌هاست.

ویژگی‌های کلیدی کتاب

• راهنمایی‌های عملی و کاربردی: این کتاب مملو از نکات دقیق و عملی است که به شما کمک می‌کند در مصاحبه‌ها به‌صورت حرفه‌ای عمل کنید. از تکنیک‌های پرسشگری گرفته تا مدیریت زمان مصاحبه، همه به‌طور جامع و کاربردی توضیح داده شده‌اند.
• توجه به ابعاد انسانی مصاحبه: یکی از نقاط قوت این کتاب، تأکید بر ابعاد انسانی مصاحبه است. از اهمیت ایجاد ارتباط خوب با مصاحبه‌شونده تا احترام به احساسات و خاطرات او، کتاب این نکات را به‌طور روشن و کامل پوشش داده است.
• مناسب برای مصاحبه‌کنندگان حرفه‌ای و مبتدی: کتاب هم برای افرادی که در زمینه تاریخ شفاهی تازه‌کار هستند و هم برای کسانی که به‌طور حرفه‌ای در این حوزه فعالیت می‌کنند، مناسب است.
• تمرکز بر رویکرد مستندنگاری: کتاب به شیوه‌ای نظام‌مند و مستند به موضوعات مختلف می‌پردازد و به شما کمک می‌کند تا خاطرات و تجربیات مصاحبه‌شونده را به‌طور دقیق و معتبر ثبت کنید.

چرا باید این کتاب را بخوانید؟

• برای علاقه‌مندان به تاریخ شفاهی: اگر شما به ثبت تاریخ و روایت‌های شخصی علاقه دارید، این کتاب به شما ابزارهای لازم برای انجام مصاحبه‌های مؤثر را می‌دهد.
• برای پژوهشگران و مستندسازان: پژوهشگران و مستندسازانی که به دنبال منابع اولیه و تجربیات شخصی افراد هستند، می‌توانند از این کتاب برای یادگیری تکنیک‌های حرفه‌ای در تاریخ شفاهی بهره‌مند شوند.
• برای عموم مردم: هر کسی که علاقه‌مند به یادگیری نحوه انجام مصاحبه‌های مؤثر با دیگران و ثبت خاطرات است، می‌تواند از این کتاب استفاده کند.

مخاطبان هدف

کتاب “راهنمای کاربردی مصاحبه تاریخ شفاهی” برای محققان، مستندسازان، روزنامه‌نگاران، دانشجویان تاریخ، و هر کسی که به تاریخ شفاهی و ثبت خاطرات افراد علاقه‌مند است، مفید است. همچنین کسانی که در پروژه‌های مربوط به حفظ میراث فرهنگی و تاریخی فعالیت می‌کنند نیز می‌توانند از این کتاب بهره‌مند شوند.

درباره خرید کتاب

برای خرید کتاب “راهنمای کاربردی مصاحبه تاریخ شفاهی”، می‌توانید به فروشگاه‌های کتاب آنلاین یا حضوری مراجعه کنید. این کتاب به‌عنوان یک راهنمای عملی، به شما کمک می‌کند تا مصاحبه‌هایی مؤثر و ارزشمند انجام داده و تاریخ شفاهی را به بهترین نحو ممکن ثبت کنید.

 

در ادامه فهرست این کتاب قابل مشاهده است:

عنوان                                                       صفحه

مقدمه. 7

فرق تاریخ شفاهی با خاطرات شفاهی را بشناسید: 13

چرا این موضوع: 13

چرا این فرد: 14

دست خالی نروید: 15

آراسته و تمیز باشید: 15

برای حال و احوالپرسی وقت بگیرید: 16

مکان مصاحبه را درست انتخاب کنید: 16

عکس را فراموش نکنید: 17

متواضع باشید: 17

ستایش و احترام، چگونه و چه اندازه؟. 18

زاویه ی نگاه درست را انتخاب کنید: 19

آدمها و خاطراتشان: 19

خوب و گرم آغاز کنید: 20

کتاب خوان نیستید، قید مصاحبه را بزنید! 21

اعتمادش را جلب کنید! 21

فهرستی از اطلاعات و رویدادها تهیه کنید! 22

مواظب شوخی هایتان باشید: 22

مواضب سئوالات باشید: 23

سئوالات دم دستی و سبک نپرسید: 24

یادداشت بردارید: 24

صحنه ی مصاحبه در دفتر با شماست: 24

آغاز رسمی ممنوع! 25

خوب گوش کنید: 26

با مصاحبه شونده گرم بگیرید. 27

به احساسات مشترک توجه کنید: 27

گفتگو کنید: 28

مکالمه جزء مصاحبه نیست: 28

هم دلی از هم زبانی خوش تر است: 29

خودتان را فراموش کنید: 30

حتما که نباید سئوال کرد: 30

امان از سئوالات بی ربط: 31

وادار به اعتراف نکنید: 32

سرنخ را پیدا کنید: 32

سئوال بعدی را فوری نپرسید: 34

حرف تان را فهمیدم… خب بعد. 34

سئوال باز یا توضیحی بپرسید: 36

مراقب فراوانی سئوالات بسته باشید. 37

مصاحبه را هدایت کنید: 38

از سئوالات حدسی هم استفاده کنید: 38

تکرار سئوال در منطقه ی حساس… 39

حواستان پرت شده، برگردید: 40

مثال های بیشتر بخواهید: 41

کوتاه، ساده و روشن بپرسید: 42

پیش داوری و داوری ممنوع: 43

اگر نفهمیدید، توضیح بخواهید: 44

برای عقب نشینی آماده باشید: 45

پرسش های رنج آور را چه کنیم؟. 46

سئوالی که جوابش را می دانیم: 48

به دور برگردان نزدیک شوید: 48

راستی آزمایی کنید: 49

راوی، قهرمان داستان خودش است: 50

سخن کشی نکنید: 51

این جا! سکوت … 52

علاقه ای به گفتگو ندارد: 53

توصیفات کلی ارزش ندارد: 53

غافل گیر شده اید: 54

با مشکلات کنار بیایید: 55

حرف های نادرست او درست است: 55

نگذارید موتور مصاحبه شونده خاموش شود: 56

به فکر استراحت هم باشید: 57

حواستان کجاست: 58

از زبان بدن هم استفاده کنید: 59

چطور وقت اضافه بگیریم: 61

مصاحبه ای که شکست می خورد: 61

پرسش های زرد و جذاب: 63

چه سوژه ای! باید مستندش را ساخت: 64

از زبان صمیمی ادبی استفاده کنید: 64

متن یک دست و روان تهیه کنید: 65

تصمیم بگیرید چه ساختاری می خواهید: 66

لازم بود، اطلاعات متن را جابجا کنید: 67

بهترین آغاز از نقطه ی اوج است: 67

برداشت های خود را به گفتگو تحمیل نکنید: 68

برای مصاحبه ی خود «لید یا اشاره» بنویسید. 68

 

در ادامه بخشی از مطالب این کتاب قابل مشاهده است:

فرق تاریخ شفاهی با خاطرات شفاهی را بشناسید:

مخاطب ما در این راهنما مورخ شفاهی نیست، مصاحبه گر خاطرات شفاهی است. در تاریخ شفاهی با تاریخ سر و کار داریم منتهی بجای اینکه به سراغ اسناد و مدارک برویم سراغ کسانی میرویم که حادثه رو پدید آوردند یا رویدادها را بی واسطه شنیده اند وحالا مورخ یا مصاحبه گر میخواهد به زمینه ها و چگونگی آن رویداد بپردازد. در تاریخ شفاهی که شما به دنبال آموختن هستید مصاحبه گر شنونده حرفها، روایتها و یادمانده‎های یک خاطره دار است او فقط میخواهد خاطرات و حرفهای خاطره دار رو ثبت و ضبط کند شاید این حرفها زمانی به کار یه مورخ هم بیاید.

چرا این موضوع:

اگر نمیتوانید پاسخ روشن و معنا داری به این سئوال دهید حداقل این رو پاسخ دهید که مصاحبه نکردن دراین موضوعی که دنبالش هستیم چه خسارت معنوی و فرهنگی ای دارد، پاسخ به این سئوال موتور متحرکه و معنای تلاش شماست معنایی که از ابتدا تا انتهای کار با شما خواهد بود و انگیزه ای است برای تحمل سختی های پیش رو اگر به هر دلیلی نتوانستید پاسخ این پرسش بنیادین رو پیدا کنید بی خیال این مصاحبه شوید چه کاری است؟ بگذارید یک نفر دیگر که میداند چرا میخواهد در این موضوع مصاحبه کند مصاحبه رو دست بگیرد.

چرا این فرد:

باید خودتان دقیقا بدانید که چرا دارید به سراغ این شخص یا موضوع می روید باید بدانید که صحبتهایش چه شوق و انگیزه ای در مخاطبتان بر می انگیزد اصلا چرا باید کسی وقت بگذارد وحرفهای او را بخواند؟ اگر مصاحبه شونده شما تنها یک سری حرفهای کلی و دم دستی را تحویلتان دهد معلوم است که حتی خودتان هم حوصله خواندنش رو نخواهید داشت چه رسد به بقیه! گفتگویتان با مصاحبه شونده باید دارای ارزش افزوده به تاریخ و اطلاعات موجود باشد نه خنثی و بی فایده.

دست خالی نروید:

شاید پیش خودتان فکر کنید ما که با آنها این حرفها رو نداریم. به خاطر یک هدیه ی کوچک، این قدر آسمان ریسمان به هم نبافید! حداقل در جلسه ای اول دست خالی نروید. یک جعبه شیرینی، یک کادوی مناسبی یا شاید یک آلبوم زیبا برای عکسهایی که در خانه دارید، شاید هم یک تابلو نقاشی یا شعر خاص. این کار به مخاطب شما نشان میدهد که برایش ارزش قائل‌اید.

آراسته و تمیز باشید:

با ظاهری مرتب و رسمی بروید. علاوه بر این که احترام به مصاحبه شونده است، در برخورد او با شما نیز تاثیر فراوان خواهد داشت. ظاهرشما نخستین شاخص جدی بودن و جدی گرفتن کارتان از نظر دیگران است. فراموش نکنید، صمیمی بودن به معنی شلخته بودن نیست و برعکس!

برای حال و احوالپرسی وقت بگیرید:

گاهی پیش می آید که برای انجام مصاحبه با مقاومت آنها روبرو شویم، یا به دلیل تصورشان از مصاحبه یا برای فرار از تفاخر و خود نمایی. هنگام قرار گذاشتن با این افراد بهتر است برای عرض ادب، دیدار و احوال پرسی وقت بگیرید و اگر مجلس گرم شد و شرایط آماده بود بروید پای گفتگو و مصاحبه.

مکان مصاحبه را درست انتخاب کنید:

گذشته از این که به سرما و گرما، نور و صدا و … باید توجه داشته باشید مصاحبه باید در محیطی آرام و مطلوب شکل بگیرد و حتی خانه‌ی آن خاطره گو می تواند بهترین جا برای مصاحبه باشد. در هر حال، بهترین مکان برای مصاحبه جایی است که مصاحبه شونده آن را دوست دارد و خاطراتش را برایش تداعی میکند.

عکس را فراموش نکنید:

خودتان یا عکاستان حتما از جلسه مصاحبه عکس بگیرید، توانایی گرفتن عکس قابل قبول از شرایط کاری شماست. اگر برایتان ممکن نیست باید یک آشنا به عکاسی همراهتان باشد. عکس درمصاحبه فقط به معنای عکاسی از صحنه و مصاحبه گر نیست چراکه خاطره دار شما ا حتمالا از خاطرات و یاد مانده هایش نیز عکسهای خوبی دارد. آلبوم عکسهایش را ببینید، با صلاح دید خودش عکسهایی مرتبط با مصاحبه و حرفهایش امانت بگیرید. اگر هم امکانش نیست. با نرم افزارهایی میتواند عکسهایش را اسکن کنید. به هر حال هر جور شده این فرآیند را طی کنید.

متواضع باشید:

خودتان را به رخ مصاحبه شونده نکشید که من چه خدمات ارزشمندی به فرهنگ جامعه ارائه کرده ام و چقدر اطلاعات دارم و … در برابر مصاحبه شوندگان متواضع و فروتن باشید.

 

ستایش و احترام، چگونه و چه اندازه؟

این خیلی مهم است که بدانیم در یک مصاحبه تا چه حد میتوان از مصاحبه شونده تعریف و تمجید کرد و آثار و کارهایش را ستود. باید بدانیم که گاهی این کار باعث می شود فرد بیش از اندازه خود را دست بالا بگیرد و گاهی هم واکنش منفی نشان بدهد. مثلاً اگر وقت دارید، اطلاعات جانبی را مروری کنید و در باره ی آن ارائه کنید. تعریف واقع بینانه بهترین حالت تعریف است. علاوه بر این، اظهار نظر محبت آمیز، به طور حتم بهتر از اظهار نظر نکردن است، بالاخره مصاحبه شونده هر کسی که باشد. نکته ای دارد که قابل تعریف باشد. بهترین ارتباط گیران کسانی هستند که میتوانند به طرف مقابل‌شان انرژی مثبت دهد! بیشتر انسانها نیز به کسانی که انرژی مثبت از خود صادر میکنند، علاقه نشان میدهند.

زاویه ی نگاه درست را انتخاب کنید:

شاید اگر با دیدی تازه با مصاحبه شونده روبرو شوید، حرفهایی از او بشنوید که خودش هم فراموش کرده بود و یا نمیدانست این قدر با اهمیت است! خاطره داران رادست کم نگیرید، از سردار تا سرباز. همه حرفهایی برای گفتن دارند. خیلی ها سراغ سرداران و امیران رفته ان؛ اما آدمهای معمولی هم گنجینه های فراموش شده ی تاریخ شفاهی اند.

آدمها و خاطراتشان:

آدمهایی هستند که با آنها روبرو می شوید، دو دسته اند: دسته ای تمام جزییات کارهای و رفتارهای خود و دوستان شان یادشان است و حتی شاید بتوانند با اطمینان به شما بگویند که در فلان موقعیت، ناهارشان چه بوده است! در این موارد، یک مصاحبه ی خوب در انتظارتان است، البته اگر خودتان کار را خراب نکنید. دسته ای هم هستند که باید خیلی تلاش کنند تا خاطرانشان را به یاد بیاورند. این گروه معمولا از کسانی هستند که کاری به خاطرات گذشته شان نداشته اند و مصاحبه گر خبره باید با تلاش حرفه ای خود، خاطرات دست اول اینها را استخراج کند.