کتاب بودجه: ‏مسیر ‏توسعه ‏وعدالت ‏( ‏نگاهی ‏به ‏مفاهیم ‏بودجه ‏و ‏روش ‏های ‏مدرن ‏بودجه ‏ریزی)

کتاب بودجه: مسیر توسعه و عدالت (نگاهی به مفاهیم بودجه و روش‌های مدرن بودجه‌ریزی)

درباره کتاب

کتاب بودجه: مسیر توسعه و عدالت یک مرجع جامع و علمی است که مفاهیم بنیادی و روش‌های نوین بودجه‌ریزی را با تأکید بر اهمیت عدالت اجتماعی و توسعه اقتصادی در ایران بررسی می‌کند. این کتاب به تحلیل اصول، اهداف، و فرآیندهای بودجه‌ریزی در سطح کلان پرداخته و به خوانندگان کمک می‌کند تا به درک عمیق‌تری از سیستم‌های بودجه‌ای و چالش‌های موجود در ایران برسند. با توجه به تأثیر بودجه بر سیاست‌ها و برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشورها، این کتاب در پی نشان دادن رابطه بودجه و توسعه پایدار است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه

فصل اول: تعاریف و اصول بودجه

• تعاریف بودجه
• دیدگاه‌های بودجه
• تاریخچه بودجه
  • تاریخچه بودجه در جهان
  • تاریخچه بودجه در ایران
• نقش بودجه
• اصول بودجه
  • اصل سالیانه بودن بودجه
  • اصل وحدت بودجه
  • اصل جامعیت بودجه
  • اصل شاملیت یا تفصیل
  • اصل تخصیص و عدم تخصیص
  • اصل انعطاف‌پذیری
  • اصل تخمینی بودن درآمدها
  • اصل تحدیدی بودن هزینه‌ها
  • اصل تعادل
  • اصل تنظیم بودجه بر مبنای عملیات
  • اصل تقدم درآمد بر مخارج
  • اصل تفکیک هزینه‌های مستمر از غیر مستمر
• اهداف بودجه‌بندی
• مزیت‌های بودجه‌بندی

فصل دوم: دسته‌بندی انواع بودجه

• بودجه کل (مفصل)
• بودجه فروش
• بودجه تولید
• بودجه مالی
• بودجه سرمایه‌گذاری
• بودجه موجودی نقدی
• کسری بودجه
• تعریف سیستم کنترل بودجه
• اهداف تهیه بودجه و سیستم کنترل بودجه
• مزایای بکارگیری سیستم کنترل بودجه
• اصول و ضوابط تهیه بودجه
• انواع بودجه و تشریح آن‌ها
  • بودجه عملیاتی
  • بودجه سرمایه‌ای
  • بودجه نقدی
• پیش‌بینی وضعیت نقدینگی
• دستورالعمل‌های مربوط به تهیه بودجه‌ها
• مراحل تنظیم بودجه
  • مرحله تهیه و تنظیم بودجه
  • مرحله تصویب بودجه
  • مرحله اجرای بودجه
  • مرحله نظارت بر بودجه
  • تفسیر بودجه
  • تفسیر تفصیلی

فصل سوم: روش‌های بودجه‌ریزی

• روش‌های نوین تنظیم بودجه
• روش‌های برآورد و تنظیم درآمدها
  • روش سال ما قبل آخر
  • روش حد متوسط‌ها
  • روش پیش‌بینی مستقیم
  • روش سنجیده منظم
• روش‌های برآورد هزینه‌ها
• روش تنظیم بودجه متداول
• مراحل تهیه و تنظیم بودجه متداول
• بودجه‌ریزی افزایشی
• بودجه برنامه‌ای

فصل چهارم: بودجه و اقتصاد کلان در ایران

• نظارت
• کاهش وابستگی به نفت
• بودجه و توسعه اقتصادی
• انفجار جمعیت
• تفاوت دور گردش در سرمایه‌گذاری‌ها
• تربیت نیروی انسانی
• چالش‌ها و نارسایی‌های بودجه‌ریزی در ایران
  • عوامل انحراف بودجه از برنامه‌های توسعه‌ای
    • عوامل سازمانی و ساختاری
    • عوامل انسانی
    • عوامل قانونی
    • عوامل اقتصادی
    • عوامل سیاسی
    • عوامل اجتماعی-فرهنگی
• رابطه بودجه و عدالت اجتماعی
• روش بودجه‌ریزی کشورهای پیشرفته
  • نظام بودجه‌ریزی کشور آمریکا
  • فرآیند تهیه و تدوین بودجه آمریکا
  • محتوای بودجه آمریکا
  • نظام نظارت و کنترل بودجه آمریکا

منابع و مآخذ

ویژگی‌های کتاب

1. تحلیل جامع مفاهیم بودجه: کتاب به طور دقیق و علمی به بررسی انواع بودجه و مفاهیم پایه‌ای آن می‌پردازد و خوانندگان را با اصول، اهداف و روش‌های مختلف بودجه‌ریزی آشنا می‌کند.
2. تمرکز بر چالش‌های ایران: این اثر به‌طور خاص چالش‌های بودجه‌ریزی در ایران را در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی مورد بررسی قرار می‌دهد.
3. نقد و بررسی سیستم‌های جهانی: مطالعه روش‌های بودجه‌ریزی در کشورهای پیشرفته، به‌ویژه ایالات متحده، یکی از نقاط قوت کتاب است که می‌تواند به‌عنوان الگویی برای ایران مطرح باشد.
4. روش‌های نوین بودجه‌ریزی: در این کتاب به روش‌های نوین بودجه‌ریزی پرداخته می‌شود که شامل مدل‌های پیشرفته برای برآورد درآمدها و هزینه‌ها است.

چرا این کتاب را بخوانید؟

اگر به‌دنبال درک دقیق از فرآیندهای بودجه‌ریزی و تأثیر آن‌ها بر توسعه اقتصادی و اجتماعی هستید، این کتاب می‌تواند به‌عنوان یک منبع مهم و راهنما برای مدیران دولتی، اقتصاددانان، و پژوهشگران در حوزه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی مفید باشد. همچنین، مطالعه این کتاب برای دانشجویان رشته‌های اقتصاد، مدیریت، سیاست‌گذاری عمومی و مدیریت مالی توصیه می‌شود.

مخاطبان کتاب

• پژوهشگران و محققان حوزه‌های اقتصادی، مالی و مدیریت
• دانشجویان رشته‌های اقتصاد، مدیریت، سیاست‌گذاری عمومی
• مدیران و مسئولان دولتی و نهادهای سیاست‌گذاری
• علاقه‌مندان به موضوعات مرتبط با توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی

خرید کتاب

برای خرید کتاب، به بخش سفارش کتاب در سایت مراجعه فرمایید.

📘 پرسش و پاسخ درباره کتاب “بودجه: مسیر توسعه و عدالت”

1️⃣ بودجه چیست و چه نقشی دارد؟

✅ بودجه به برنامه‌ریزی مالی یک سازمان یا دولت برای یک دوره زمانی مشخص گفته می‌شود که منابع درآمدی و هزینه‌ها را پیش‌بینی می‌کند. در فصل اول، تعریف و اهمیت بودجه و نقش آن در فرآیند مدیریت منابع مالی به‌طور مفصل توضیح داده شده است.

2️⃣ اصول کلیدی بودجه چه هستند؟

✅ اصول کلیدی بودجه شامل اصل سالیانه بودن، اصل وحدت، اصل تخصیص و عدم تخصیص، اصل انعطاف‌پذیری و بسیاری دیگر است. این اصول در فصل اول تشریح شده‌اند و هر کدام اهداف خاصی را دنبال می‌کنند تا فرآیند بودجه‌ریزی به شکل کارآمد و منظم انجام شود.

3️⃣ چه انواعی از بودجه‌ها وجود دارند؟

✅ فصل دوم به دسته‌بندی انواع مختلف بودجه‌ها می‌پردازد که شامل بودجه کل (مفصل)، بودجه فروش، بودجه تولید، بودجه مالی و بودجه سرمایه‌گذاری هستند. هر کدام از این‌ها برای برنامه‌ریزی‌های خاصی طراحی شده‌اند و در تنظیم مالی سازمان یا دولت نقش دارند.

4️⃣ مراحل تنظیم بودجه چگونه است؟

✅ فصل دوم به مراحل تنظیم بودجه پرداخته که شامل تهیه و تنظیم، تصویب لایحه، اجرا و نظارت بر بودجه است. این مراحل به ترتیب برای تهیه و استفاده از بودجه در سازمان‌ها و دولت‌ها ضروری است.

5️⃣ روش‌های نوین بودجه‌ریزی چیست؟

✅ فصل سوم به معرفی روش‌های نوین بودجه‌ریزی می‌پردازد. این روش‌ها شامل روش سال ماقبل آخر، روش پیش‌بینی مستقیم، روش سنجیده منظم و روش‌های برآورد هزینه‌ها هستند که به منظور دقت بیشتر و بهینه‌سازی منابع به‌کار گرفته می‌شوند.

6️⃣ مشکلات بودجه‌ریزی در ایران چیست؟

✅ فصل چهارم به بررسی چالش‌ها و مشکلات بودجه‌ریزی در ایران پرداخته است. از جمله مشکلات مهم می‌توان به وابستگی به نفت، انحراف از برنامه‌های توسعه‌ای، مشکلات اقتصادی و سیاسی اشاره کرد. همچنین، عواملی مانند عوامل انسانی، قانونی، اجتماعی و فرهنگی بر بودجه‌ریزی تاثیر می‌گذارند.

7️⃣ رابطه بودجه و عدالت اجتماعی چیست؟

✅ در فصل چهارم، رابطه مستقیم بین بودجه و عدالت اجتماعی بررسی شده است. بودجه‌ریزی می‌تواند تاثیر زیادی بر توزیع عادلانه منابع و رسیدن به اهداف عدالت اجتماعی داشته باشد، به‌ویژه در تخصیص منابع به مناطق و افراد نیازمند.

8️⃣ تفاوت روش‌های مختلف بودجه‌ریزی چیست؟

✅ بودجه‌ریزی افزایشی، بودجه‌ریزی برنامه‌ای و بودجه‌ریزی متداول از جمله روش‌های مختلف بودجه‌ریزی هستند که در فصل سوم به تفاوت‌های آن‌ها پرداخته شده است. این روش‌ها بر اساس نیازها و اهداف مختلف، متناسب با شرایط سازمان‌ها و کشورها انتخاب می‌شوند.

9️⃣ چرا نظارت بر بودجه اهمیت دارد؟

✅ نظارت بر بودجه از مهم‌ترین مراحل بعد از اجرای بودجه است. در فصل چهارم، به اهمیت نظارت در اطمینان از انطباق با اهداف بودجه و جلوگیری از هدر رفت منابع پرداخته شده است. این فرآیند همچنین به شفافیت و کنترل بهتر منابع کمک می‌کند.

🔟 چه مزایایی از بودجه‌ریزی می‌توان برداشت کرد؟

✅ بودجه‌ریزی مزایای زیادی دارد که شامل ایجاد نظم مالی، شفافیت در تخصیص منابع، توانمندی در پیش‌بینی مشکلات مالی و توسعه اقتصادی است. در فصل اول، مزایای بودجه‌ریزی به تفصیل توضیح داده شده‌اند.

📚 این کتاب به‌طور جامع به مفاهیم بودجه، روش‌های نوین بودجه‌ریزی و چالش‌های آن در ایران و دیگر کشورها پرداخته است، با تأکید بر رابطه بودجه و توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی.