کتاب بررسی معضلات حاشیه نشینی شهر مشهد مقدس به روش (SWOT)

فهرست

عنوان                                                                                                                                                 صفحه

فصـل اول. 11

حاشیه نشینی.. 11

اسکان غیررسمی.. 11

توانمندی.. 11

مدیریت شهری و ساماندهی سکونت‌گاه‌های غیر رسمی.. 13

دلايل شكل گيري سكونت گا ههاي غير رسمي مشهد مقدس… 19

فصـل دوم. 21

مطالعات.. 21

منطقه باباييان زاهدان. 21

طرح توانمندي سنندج. 22

توانمندي حاشيه شهر تبريز. 22

در قسمت برون مرزي كشور اندونزي وجاكارتا 22

روش مطالعه، متغیرها و شاخص‌ها 24

محدوده مطالعه. 25

فصـل سوم. 27

پرسش نامه. 27

معيار هاي اجتماعي واقتصادي و فرهنگي.. 27

شاخص هاي كالبدي.. 27

شاخص هاي زيست محيطي. 27

شاخص هاي مديريتي. 27

ماتريس تهديدات، فرصت ها ونقاط قوت وضعف.. 29

معیار اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی.. 32

معیار های کالبدی.. 32

تفکیک غیر مجاز 33

زیست‌محیطی.. 33

ویژگی‌های اجتماعی- فرهنگی.. 37

ویژگی‌های کالبدی.. 39

نحوه تملک زمین.. 40

عدم هماهنگی بین سازمان های مؤثر در ساماندهی.. 40

فصـل چهارم. 45

برگرفته از تجزیه و تحلیل داده ها در قسمت عوامل درونی (ضعف ها و قوت ها) 45

بخش عوامل بیرونی (فرصت ها و تهدیدها) 46

کوتاه سخن.. 49

عدم توجه به حاشیه نشینی گناهی به مراتب نابخشودنی تر از کنسرت.. 49

سیاست های مورد لزوم پیشروی مدیریت واحد شهری.. 49

کتابنامه. 51

معیار اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی

وجود فقراز آیتم های موثر شناسایی شده است وهمت دستگا ههای مسئول مانند بهزیستی و کمیته امداد ودیگر دستگا ههای متولی وهمچنین ادارات فنی وحرفه ای در افزایش مهارت های شغلی وبکارگیری آن در اشتغال را میتوان نام برد

کمبود شغل عامل موثر اجتماعی و اقتصادی بر معضل حاشیه نشینی در مشهد شناخته شده است

وجود شغل‌های غیر مجاز از عوامل موثر دیگر می‌باشد که در بحث فروش مواد مخدر وشغل‌های غیر مجاز دیگر بحث ورود دستگا ههای امنیتی ومهمتر بکار گیری تمهیدات لازم در ایجاد شغل‌های متناسب با توانایی های سکنه وهمچنین اتخاذ تدابیری جهت استخدام ومعرفی افراد صلاحیت دار محله برای ادارات دولتی وغیر دولتی وهمچنین استفاده از پتانسیل شرکت ها وکارخانجات بزرگ با در نظر گرفتن ایتم های تشویقی در خصوص بکارگیری آن‌ها وهمچنین ایجاد کار گا ههای محلی با نظارت دستگا ههای فنی وحر فه ای میتواند موثر واقع شود

معیار های کالبدی

ریز دانگی به بلوک های که حداقل 50 درصد مساحت عرصه املاک محل کمتر از 200 متر مربع باشد ومعضل اساسی این بلوک ها این است که حد نصاب تفکیک قانونی وقطعه بندی را بر طبق ضوابط ومقررات طرح های جامع وتفضیلی را ندارند وبنابراین تراکم در این بافت ها افزایش یافته وباعث بروز ایجاد اصطلاح ریز دانگی بر خلاف طرح های مصوب گردیده اند فلذا در این قسمت مشارکت ساکنین با همکاری سازمان مسکن وشهرسازی وشهرداری در تهیه طرح مصوب وتفضیلی را میطلبد ونهایتا مدیریت این سازمانها توسط مدیریت واحد یکپارچه شهری انجام پذیردعمده را برون رفت از این مشکل مشو ق های مالی ومشوق های ضابطه ای در جهت جلب مشارکت محله وهمچنین دستگا های خصوصی سرمایه گذار مانند آستان قدس رضوی وسپاد خراسان میباشند

ساختمانهای نا ایمن وناپایدار: جز مهمترین شاخص های موجود در کالبد حاشیه شهر مشهد می‌باشد وهرلحظه احتمال وقوع زلزله وحوادث غیر مترقبه این سا ختمانهای ناپایدار را تهدید میکند و در بحث رفع مشکل در بخش پیشگیری از احداث ساختمانهای مذکور در ادامه کار و در بحث اقدامات تغییر وکاهش ساختمانهای نا ایمن محلی توجه به ورود دستگا ههای متولی مانند استانداری ها وفرمانداریها و شهرداری‌ها وبانک مسکن ونظام مهندسی در ایجاد مشوق های لازم در اخذ مشارکت لازم در طرح وام های کم بهره بلند مدت واعتبارات مالی لازم انجام پذیرد

تفکیک غیر مجاز

این شاخص سهم بسزایی در آسیب شناسی معضلات شهرنشینی دارد و در این ایتم ابتدا شناسایی اراضی مطروحه ومشارکت دادن مالکین در نحوه تفکیک بطوریکه حق. حقوق آن‌ها تضییع نشود از اهمیت زیادی برخوردار است وهمچنین تعیین تکلیف زمین‌های قولنامه ای با مشارکت سازمان زمین ومسکن وفرمانداریها وادارات اسناد واملاک استان خراسان رضوی قابلیت رسیدگی دارد و در صورت عدم تمکین مالکین وانجان اقدامات خودسرانه ورود دادگستری وجاهت قانونی دارد هرچند بهترین رویکردابتدا شناسایی و سپس بکارگیری تمهیدات لازم در خصوص تفکیک مناسب براساس طرح های جامع وبر حسب ضرورت هادی ومشارکت طرفین با علم به تحقق حق وحقوق مالکین می‌باشد

زیست‌محیطی

انچه که بر اساس ماهیت تکالیف شرکتهای خدماتی محرز است هم افزایی شرکت های آب وفاضلاب مشهد واستان در بخش ساماندهی مسیل های رو باز جمع آوری فاضلاب وابهای سطحی بویژه در مسیر ورودی به کشف وکال سیس آباد وکال زرکش ودروی که به تصفیه خانه اولنگ در پرکند آباد از الویت ویژه ای برخوردار است و از طرفی تداخل وظایف وموکول نمودن خدمات لازم توسط ادارات شرکتهای خدماتبی مانند اب وفاضلاب به وجود طرح های مصوب شهری در پاسخگویی به مشکلات بنظر در این مقوله انتخاب مدیریت واحد شهری با مشارکت وموافقت تمامی ادارات سطح شهر ستان با ریاست استاندار میتواند راه باشد مدیریت یکپارچه ای که تمامی ادارت خدماتی اب وبرق ومخابرات وفاضلاب و از تصمیمات آن‌ها تبعیت کنند ومدیریت مذکور نیز از استقلال رای در انجام وظایف برخوردار باشد

– فرهنگی

نتایج بیانگر این است که بعد خانوار در این مناطق؛ به گونه‌ای که 54 درصد خانوارها، جمعینی معادل چهارتن و بیشتر دارند. همچنین سنجش وضعیت سواد در محله نشان اد که شصت درصد از سرپرستان خانوارها سوادی زیر دیپلم دارند و فقط شش درصد آن‌ها دارای تحصیلات‌ عالی‌اند. همچنین مطالعه‌ میدانی نمایاگر آن است که هشتاد و پنج درصد ساکنان کوی نه دره کسانی هستند که طی سال‌های 1365 تاکنون به این محله مهاجرت نموده‌اند. وبيشترين ساكنين اين محلات در منطقه 2 و 3 و 4 و 5 در قالب 42 هسته اصلي شامل پنجتن، التيمور، گلشهر، مهر آباد، ساختمان، سيس آباد، نوده، نودره، اسماعيل آباد، قدس، بولوار بهمن، خين عرب و…

ویژگی‌های کالبدی

بيش از نيمي از واحدهای مسکونی مناطق حاشيه مشهد مساحتی کمتر از صد متر مربع دارند و فقط ده درصد آن‌ها وسعتی مابين 150 تا 200 مترمربع دارندو 60 درصد ساختمانها وسعتي كمتر از 100 متر مربع دارند كه به لحاظ طرح جامع شهرسازي جوابگويي شهرداري براي زمين هاي كمتر از 100 متر مربع با مشكل مواجه ميگردد سنجش کیفیت بنای ساختمان‌های یانگر آن است که فقط یک درصد ساختمان‌ها بادوام است. سنجش قدمت ساختمان‌های محله نیز نشان ‌می‌دهد که بالغ بر 80 درصد از ساختمان‌ها بیش از ده سال عمر دارند و با توجه به اینکه ساخت و سازها اکثراً به صورت غیر قانونی و با حداقل استحکام و عدم رعایت مقررا ساختمانی احداث گردیده، در صورت بروز کوچکترین حادثه می‌تواند فاجعه بیافریندووچيزي بالغ بر يك سوم ساختمانهاي شهر مشهد كه در اين نواحي كم برخوردار قرار گرفته اند با مشكل وبحران مواجه خواهند شد كه خود تهديدي بس بزرگ از معضلات كالبدي حاشيه شهر مشهد است كه اگر فكري اساسي در اين زمينه از سوي مديريت يكپارچه شهري ومتوليان شهري واستاني نشود در آيند هاي نه چندان دور حاشيه شهر مشهد به گورستان بزرگي از ويراني تبديل خواهد شد.