مریم عزیزی

 

بخش اول: معرفی مترجم 💫

مریم عزیزی از چهره‌های جوان، پرتلاش و دقیق در عرصه‌ی ترجمه‌ی ادبی است که در سال‌های اخیر با ترجمه‌ی رمان‌های عاشقانه و تاریخی توانسته جایگاه ویژه‌ای میان خوانندگان فارسی‌زبان پیدا کند. نام مریم عزیزی به‌تدریج با ترجمه‌هایی همراه شده که نه‌تنها به انتقال داستان از زبانی دیگر می‌پردازند، بلکه حس و حال نویسنده، فضاهای احساسی و لایه‌های ظریف فرهنگی متن را نیز با نگاهی انسانی و لطیف بازآفرینی می‌کنند. او در کار خود، وفاداری به معنا و هم‌زمان توجه به موسیقی و لطافت زبان فارسی را اصل می‌داند؛ چیزی که ترجمه‌هایش را از حالت صرفاً لغت‌به‌لغت جدا کرده و به اثری ادبی و خواندنی تبدیل کرده است.

از میان آثار او، ترجمه‌ی «کتاب دوشیزه در میدان نبرد» نوشتهٔ الیزابت بیلی نمونه‌ای شاخص از سبک شخصی او در ترجمه است. این اثر که در سال‌های اخیر توسط انتشارات نیکی با شابک ‎۹۷۸-۶۲۲-۸۹۱۵۲-۲-۷ و در ۱۵۱ صفحه منتشر شده، یکی از رمان‌های عاشقانه‌ی تاریخی دوران گرجی انگلستان است. مریم عزیزی با ترجمه‌ای هوشمندانه و روان، توانسته است این اثر پرتعلیق و احساسی را برای خواننده‌ی فارسی‌زبان به تجربه‌ای ملموس تبدیل کند. در این ترجمه، نه تنها دقت واژگانی بلکه درک عمیق از فضاهای احساسی و اجتماعی داستان به چشم می‌خورد؛ چیزی که از او چهره‌ای جدی و دقیق در میان مترجمان جوان ساخته است.

✨ در ترجمه‌ی «دوشیزه در میدان نبرد»، او با شناخت ظریف از فرهنگ و آداب بریتانیایی قرن هجدهم، تلاش کرده روح ماجراجویانه و درعین‌حال لطیف داستان را با زبانی ساده، شاعرانه و قابل لمس برای مخاطب بازآفرینی کند. این ویژگی باعث شده تا ترجمه‌اش نه تنها در بین مخاطبان عام بلکه میان علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک عاشقانه نیز مورد توجه قرار گیرد.

مریم عزیزی در آثارش از افراط در بازنویسی و زیاده‌گویی پرهیز می‌کند و همواره به دنبال تعادلی میان دقت و زیبایی زبانی است. او با تسلط بر دستور زبان فارسی و شناخت عمیق از ظرافت‌های فرهنگی، به‌گونه‌ای می‌نویسد که خواننده احساس نمی‌کند در حال خواندن ترجمه است؛ بلکه با نثری روان، در جریان طبیعی روایت غوطه‌ور می‌شود.

🎯 سبک کاری او، نمونه‌ای از ترجمه‌ی خلاق است؛ ترجمه‌ای که به متن اصلی وفادار می‌ماند اما اجازه نمی‌دهد محدودیت‌های زبانی مانع انتقال حس و مفهوم شود. از همین‌رو، نام مریم عزیزی به‌تدریج در میان مترجمان نوگرای ادبیات داستانی جایگاه تثبیت‌شده‌ای پیدا کرده است.


بخش دوم: سبک، نگرش و جایگاه ترجمه‌های مریم عزیزی 🌿

آنچه کارهای مریم عزیزی را از سایر مترجمان متمایز می‌کند، توجه او به “جانِ متن” است. او خود را صرفاً مترجم کلمات نمی‌داند، بلکه معتقد است ترجمه باید بازآفرینی عاطفی و فکری اثر در بستر زبان مقصد باشد. در نگاه او، هر جمله‌ی نویسنده حامل نیتی پنهان و احساسی خاص است که مترجم باید آن را کشف کند و با دقت و همدلی به زبان مقصد منتقل نماید. در «کتاب دوشیزه در میدان نبرد»، این دیدگاه به‌روشنی دیده می‌شود. لحن عاشقانه و درعین‌حال شجاعانه‌ی شخصیت اصلی، در فارسی نیز همان‌قدر زنده و تأثیرگذار است که در نسخه‌ی اصلی انگلیسی.

در کارنامه‌ی او، تمرکز بر آثار عاشقانه‌ی تاریخی نشان می‌دهد که مریم عزیزی علاقه‌مند به فضاهای احساسی و انسانی در ادبیات است؛ فضاهایی که شخصیت‌ها در میان عشق، غرور و تصمیم‌های سرنوشت‌ساز قرار می‌گیرند. او در چنین داستان‌هایی، با مهارت درک موقعیت‌های انسانی و روابط عاطفی، توانسته است ترجمه‌هایی خلق کند که مخاطب فارسی را درگیر می‌کند.

💡 ترجمه‌ی عزیزی از منظر زبانی، ترکیبی از نثر شفاف و آهنگین است. او از واژگان پرطمطراق دوری می‌کند و به‌جای آن، با انتخاب دقیق واژه‌های طبیعی و گفتاری، متنی خلق می‌کند که هم ادبی است و هم قابل لمس برای مخاطب امروزی. این ویژگی باعث شده تا آثارش برای نسل جوان نیز جذاب باشد و فاصله‌ای میان زبان ادبی و زبان روزمره ایجاد نکند.

در عین‌حال، وفاداری به لحن نویسنده در کار او چشمگیر است. وقتی بیلی در متن انگلیسی از شوخ‌طبعی یا کنایه‌های ظریف استفاده می‌کند، عزیزی نیز با دقت معادل‌های فرهنگی آن را می‌یابد تا لحن و نیت نویسنده در فارسی گم نشود. او معتقد است ترجمه موفق، نه تقلیدی خشک از متن اصلی است و نه بازنویسی آزاد؛ بلکه پلی است میان دو فرهنگ، با احترام به هر دو.

📚 ترجمه‌های مریم عزیزی نشان می‌دهد که او از جمله مترجمان نسل جدیدی است که دغدغه‌ی کیفیت دارند. برخلاف برخی ترجمه‌های بازاری، او در پی انتشار شتاب‌زده نیست و ترجیح می‌دهد هر اثر را با مطالعه‌ی پیش‌زمینه‌ی تاریخی، اجتماعی و زبانی آماده کند. در مقدمه‌ها و یادداشت‌هایش نیز به اهمیت «درک پیش از ترجمه» اشاره می‌کند؛ یعنی شناخت شخصیت‌ها، زمان روایت و دلالت‌های فرهنگی اثر پیش از آغاز ترجمه.

به همین دلیل، «کتاب دوشیزه در میدان نبرد» نه‌تنها ترجمه‌ای وفادار، بلکه روایتی ادبی و زنده از یک داستان کلاسیک است. عزیزی در این ترجمه توانسته میان احساسات زنانه، ظرافت زبان و تصویرگری ادبی تعادلی دل‌نشین برقرار کند.

🌺 از منظر فرهنگی، آثار ترجمه‌شده توسط مریم عزیزی به غنای ادبیات عاشقانه در ایران کمک کرده‌اند. او با انتخاب آثاری که بر محور عشق، شجاعت و کرامت انسانی می‌چرخند، به نوعی احیای ادبیات کلاسیک رمانتیک در قالبی معاصر کمک کرده است. این توجه به ارزش‌های انسانی و لطافت در بیان، او را به یکی از چهره‌های قابل‌توجه در ترجمه‌ی رمان‌های خارجی برای بازار ایران تبدیل کرده است.

در گفت‌وگوهایی که درباره‌ی ترجمه و ادبیات داشته، بر این نکته تأکید کرده که «ترجمه تنها انتقال زبان نیست، انتقال احساس است». همین جمله شاید بهترین توصیف برای شیوه‌ی کار او باشد؛ مترجمی که به‌جای تمرکز بر سرعت، بر کیفیت، صداقت زبانی و درک احساسی اثر تمرکز دارد.

🌸 در پایان می‌توان گفت که مریم عزیزی نه‌تنها با ترجمه‌ی اثر «دوشیزه در میدان نبرد» توانسته مخاطبان ایرانی را با بخشی از ادبیات عاشقانهٔ انگلیسی آشنا کند، بلکه نشان داده که ترجمه می‌تواند هنری مستقل باشد؛ هنری که نیازمند حساسیت، ذوق و شناخت فرهنگی عمیق است. انتظار می‌رود او در آینده نیز با انتخاب آثاری مشابه، مسیر حرفه‌ای خود را در ادبیات ترجمه ادامه دهد و نامش در فهرست مترجمان معتبر کشور بیش از پیش بدرخشد.


📖 مشخصات کتاب دوشیزه در میدان نبرد
ناشر: انتشارات نیکی
تعداد صفحات: ۱۵۱
شابک: ‎۹۷۸-۶۲۲-۸۹۱۵۲-۲-۷
نویسنده: الیزابت بیلی
مترجم: مریم عزیزی

🌟 در مجموع، می‌توان گفت مریم عزیزی با نگاهی هنرمندانه، احساسی صادقانه و زبانی لطیف، ترجمه‌هایی می‌آفریند که خواننده را درگیر جهان داستان می‌کند. آثار او، چه از نظر فنی و چه از نظر احساسی، گامی مثبت در مسیر ارتقای کیفیت ترجمه‌های ادبی در ایران به‌شمار می‌آیند و نامش در دنیای نشر و ترجمه، نویدبخش حضور مترجمان تازه‌نفس و اندیشمند است.

 

 

 

بخش اول️⃣

پرسش و پاسخ درباره مترجم کتاب «دوشیزه در میدان نبرد» (مریم عزیزی)
این گفت‌وگو با هدف معرفی مترجم و شناخت نگاه او به ترجمهٔ ادبیات عاشقانهٔ تاریخی انجام شده است.


۱. مریم عزیزی کیست و در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کند؟
مریم عزیزی مترجم جوان و کوشایی است که با دقت زبانی و وفاداری به لحن نویسنده، آثار ادبی معاصر و تاریخی را برای خوانندگان فارسی‌زبان ترجمه می‌کند. او تمرکز خود را بر ادبیات رمانتیک تاریخی گذاشته و تلاش دارد نثری روان و امروزی را با حال‌و‌هوای اصیل دوران گذشته ترکیب کند. 🌸


۲. انگیزه او از ترجمهٔ «دوشیزه در میدان نبرد» چه بود؟
او به دنبال معرفی آثار کمتر شناخته‌شدهٔ نویسندگان زن انگلیسی است. به‌گفتهٔ خودش، این رمان را انتخاب کرد تا عشق و شجاعت زنان در قرن هجدهم را به زبانی دلنشین برای مخاطب ایرانی بازآفرینی کند.


۳. آیا مریم عزیزی پیش‌تر آثار دیگری هم ترجمه کرده است؟
در حال حاضر «دوشیزه در میدان نبرد» نخستین اثر منتشرشدهٔ اوست؛ با این حال، گفته می‌شود در حال آماده‌سازی ترجمهٔ چند رمان دیگر از نویسندگان انگلیسی و فرانسوی قرن نوزدهم است. 📚


۴. سبک ترجمهٔ او در این اثر چگونه توصیف می‌شود؟
ترجمهٔ او ساده، شاعرانه و در عین حال دقیق است. او تلاش کرده تا اصطلاحات تاریخی را با معادل‌های بومی و روان جایگزین کند تا خواننده بدون فاصله‌گیری از متن، وارد فضای داستان شود.


۵. همکاری او با انتشارات نیکی چگونه شکل گرفت؟
انتشارات نیکی با تمرکز بر ادبیات عاشقانه و ترجمهٔ آثار منتخب زنان نویسنده، بستری مناسب برای معرفی مترجمان تازه‌نفس فراهم کرده است. مریم عزیزی از طریق همین مسیر توانست ترجمه‌اش را در قالب اثری چاپی با شابک 978-622-89152-2-7 منتشر کند.


۶. آیا مریم عزیزی در ترجمه از زبان اصلی کار می‌کند یا از نسخه‌های واسطه؟
او ترجمه را مستقیماً از زبان انگلیسی انجام داده است. دقت در بازآفرینی گفت‌وگوها و توصیف صحنه‌ها نشان می‌دهد که ترجمه بر مبنای نسخهٔ اصلی سال ۲۰۱۲ از رمان Mademoiselle At Arms صورت گرفته است.


۷. چالش اصلی او در ترجمهٔ این کتاب چه بود؟
چالش اصلی بازآفرینی اصطلاحات اجتماعی و لحن اشرافی دوران گرجی بود؛ زیرا باید در عین حفظ اصالت تاریخی، برای خوانندهٔ امروزی نیز قابل‌درک می‌بود. او با بهره‌گیری از زبان معیار و آهنگ طبیعی گفت‌وگوها این تعادل را برقرار کرده است.


۸. چرا آثار تاریخی–عاشقانه برای او جذاب‌اند؟
او باور دارد که عشق در دل تاریخ معنا و عمقی ویژه پیدا می‌کند. از نظر او، چنین رمان‌هایی نه‌تنها سرگرم‌کننده بلکه آموزش‌دهنده‌اند؛ چون روحیهٔ انسان در مواجهه با قید و بندهای اجتماعی را آشکار می‌سازند. 💫


۹. آیا مریم عزیزی با نویسندهٔ اثر، الیزابت بیلی، آشنایی دارد؟
او با آثار بیلی آشنایی گسترده‌ای دارد و از میان چند اثر این نویسنده، «دوشیزه در میدان نبرد» را به دلیل مضمون شجاعت زنانه و نگاه انسانی به عشق برگزیده است.


۱۰. آیندهٔ کاری او در حوزهٔ ترجمه چگونه پیش‌بینی می‌شود؟
مریم عزیزی در حال گسترش دامنهٔ فعالیت خود است و گفته می‌شود ترجمهٔ چند اثر دیگر از رمان‌نویسان کلاسیک در دست انجام دارد. انتظار می‌رود در سال‌های آینده نام او در فهرست مترجمان فعال ادبیات تاریخی بیش از پیش شناخته شود. 🌿


بخش دوم️⃣

پرسش‌های تکمیلی کوتاه و متنوع برای سایت


۱. آیا ترجمهٔ او برای مخاطب جوان مناسب است؟
بله، زبان ساده و نثر روان کتاب باعث شده خوانندگان جوان هم به راحتی با داستان ارتباط برقرار کنند.


۲. آیا در ترجمه از سانسور یا بازنویسی استفاده شده؟
ترجمه با حفظ خط داستانی و محتوای اصلی انجام شده و تنها در واژگان نامتعارف تعدیل‌هایی صورت گرفته است.


۳. چه ویژگی باعث تمایز ترجمهٔ مریم عزیزی شده است؟
وفاداری به حس صحنه‌ها و بازتاب دقیق احساسات شخصیت‌ها؛ بدون زیاده‌گویی یا حذف جزئیات مهم.


۴. آیا مترجم در مقدمهٔ کتاب توضیحی ارائه کرده؟
خیر، اما مقدمهٔ کوتاه ناشر دربارهٔ معرفی نویسنده و زمان نگارش رمان وجود دارد.


۵. نظر خوانندگان دربارهٔ ترجمه چیست؟
اغلب خوانندگان از خوانایی و نثر لطیف ترجمه ابراز رضایت کرده‌اند و آن را مناسب فضای عاشقانهٔ کتاب دانسته‌اند. 🌷


۶. آیا مترجم به سراغ ژانرهای دیگر هم خواهد رفت؟
برخی منابع اشاره دارند که او علاقه‌مند است در آینده به ترجمهٔ آثار کلاسیک با تم فلسفی و روان‌شناختی بپردازد.


۷. پیام اصلی ترجمهٔ او از این رمان چیست؟
بازنمایی قدرت انتخاب و استقلال زنان در برابر ساختار سنتی جامعهٔ آن دوران.


۸. آیا مترجم با پروژه‌های فرهنگی دیگر همکاری دارد؟
بله، گفته می‌شود در همکاری با گروهی از مترجمان جوان برای مجموعه‌ای از رمان‌های تاریخی جدید فعالیت دارد.


۹. نقش مترجم در موفقیت کتاب چقدر بوده است؟
ترجمهٔ روان و خوش‌خوان او سبب شده این رمان با استقبال چشمگیر مخاطبان فارسی‌زبان روبه‌رو شود.


۱۰. چه پیامی برای خوانندگان دارد؟
او معتقد است ترجمه زمانی موفق است که خواننده حس کند نویسنده به زبان خودش سخن می‌گوید؛ و این همان هدف او در هر ترجمه است. 🌹