کتاب نظام مدیریت مالی در شهرداری

کتاب نظام مدیریت مالی در شهرداری از انتشارات هورین: راهنمای جامع برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل امور مالی در شهرداری‌ها

مدیریت مالی کارآمد و مؤثر، نقشی حیاتی در عملکرد و پیشرفت هر سازمانی ایفا می‌کند. شهرداری‌ها به عنوان نهادهای عمومی متولی ارائه خدمات شهری به شهروندان، از این قاعده مستثنی نیستند.

کتاب نظام مدیریت مالی در شهرداری از انتشارات هورین، به عنوان یک مرجع جامع و کاربردی، به بررسی ابعاد مختلف مدیریت مالی در شهرداری‌ها می‌پردازد و راهکارهایی برای برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل امور مالی در این نهادها ارائه می‌دهد.

نویسنده کتاب:

این کتاب توسط سید عباس ارفعی, جاوید قیامیان و مرتضی دلیری همپا، متخصصان زمینه مرتبط با مدیریت مالی در شهرداری‌ها و با سال‌ها تجربه در این حوزه، به نگارش درآمده است.

مخاطبان کتاب:

این کتاب برای مدیران، کارشناسان و فعالان حوزه مدیریت مالی در شهرداری‌ها، دانشجویان رشته‌های مدیریت دولتی، حسابداری و سایر رشته‌های مرتبط، و همچنین کلیه افرادی که به دنبال درک عمیق از نظام مدیریت مالی در شهرداری‌ها هستند، مناسب است.

محتوای کتاب:

کتاب نظام مدیریت مالی در شهرداری در پنج فصل مجزا، به موضوعات مختلف مرتبط با این حوزه می‌پردازد.

برخی از عناوین و موضوعات کلیدی که در این کتاب بررسی می‌شوند عبارتند از:

• مفاهیم و اصول کلی مدیریت مالی: در این بخش، به بررسی مفاهیم و اصول کلی مدیریت مالی، از جمله بودجه‌بندی، حسابداری، گزارشگری مالی، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی، پرداخته می‌شود.
• ساختار سازمانی مدیریت مالی در شهرداری: در این بخش، به بررسی ساختار سازمانی مدیریت مالی در شهرداری‌ها، وظایف و اختیارات بخش‌های مختلف این ساختار و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر پرداخته می‌شود.
• بودجه‌بندی در شهرداری: در این بخش، فرآیند بودجه‌بندی در شهرداری‌ها به طور کامل تشریح می‌شود، از جمله مراحل تهیه، تصویب، اجرا و نظارت بر بودجه.
• حسابداری در شهرداری: در این بخش، به بررسی سیستم‌های مختلف حسابداری در شهرداری‌ها، از جمله حسابداری تعهدی، حسابداری نقدی و حسابداری بودجه‌ای، پرداخته می‌شود.
• گزارشگری مالی در شهرداری: در این بخش، به اهمیت گزارشگری مالی در شهرداری‌ها و انواع گزارش‌های مالی که باید توسط این نهادها تهیه و ارائه شود، پرداخته می‌شود.
• سرمایه‌گذاری در شهرداری: در این بخش، به بررسی فرآیند سرمایه‌گذاری در شهرداری‌ها، از جمله شناسایی پروژه‌های سرمایه‌گذاری، ارزیابی آنها و تأمین منابع مالی برای آنها، پرداخته می‌شود.
• تأمین مالی در شهرداری: در این بخش، به بررسی منابع مختلف تأمین مالی در شهرداری‌ها، از جمله درآمدهای عمومی، درآمدهای اختصاصی، وام و کمک‌های دولتی، پرداخته می‌شود.
• کنترل داخلی در نظام مدیریت مالی شهرداری: در این بخش، به اهمیت کنترل داخلی در نظام مدیریت مالی شهرداری‌ها و روش‌های مختلف انجام آن پرداخته می‌شود.
• چالش‌ها و راهکارهای ارتقای نظام مدیریت مالی در شهرداری: در این بخش، به بررسی چالش‌های پیش روی نظام مدیریت مالی در شهرداری‌ها و ارائه راهکارهایی برای ارتقای آن پرداخته می‌شود.

ویژگی‌های برجسته کتاب:

• ارائه اطلاعات جامع و به‌روز: این کتاب با آخرین قوانین، مقررات و دستورالعمل‌های مربوط به نظام مدیریت مالی در شهرداری‌ها تطبیق داده شده است و اطلاعات ارائه شده در آن جامع و به‌روز است.
• رویکرد کاربردی: کتاب صرفاً به ارائه تئوری و مباحث علمی نمی‌پردازد، بلکه رویکردی کاربردی دارد و راهکارهای عملی برای برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل امور مالی در شهرداری‌ها ارائه می‌دهد.
• ارائه مثال‌های ملموس: در سراسر کتاب از مثال‌های ملموس و واقعی برای شرح مفاهیم و ارائه راهکارها استفاده شده است که این امر به درک بهتر مطالب توسط خوانندگان کمک می‌کند.
• استفاده از نمودارها و جداول: کتاب از نمودارها، جداول و تصاویر متعددی برای ارائه مطالب به صورت بصری و جذاب استفاده کرده است.
• تطابق با استانداردهای حسابداری و حسابرسی دولتی: مطالب ارائه شده در کتاب با استانداردهای حسابداری و حسابرسی دولتی تطابق دارد.

فهرست مطالب

فصل 1 9
مفاهیم نظام مدیریت مالی 9
مفهوم مدیریت مالی 10
تست سريع 11
صورت هاي مالي مؤسسات تجاري 11
تاریخچه مدیریت مالی 17
موضوعات اصلی مدیریت مالی 18
بررسی موضوع های اصلی مدیریت مالی 19
فرضیه بازارهای کارا 20
تصمیم گیری درباره ترکیب پرتفوی 20
ریسک و بازده (الگوهای عامل) 21
قیمت گذاری اوراق بهادار مشتقی 21
ساختار سرمایه سیاست تقسیم سود 22
تعیین ارزش دارایی ها و شیوه تعیین ارزش فرصت های رشد شرکت 22
مالیه بین الملل 23
تأمین مالی شهر تهران 32
خودکفایی و عدم تکافوی هزینه ها 32
عدم ثبات و پایداری منابع مالی 34
اصول و مبانی مدیریت مالی 36
اهداف مدیریت مالی 38
وظایف مدیریت مالی 39
فصل2 41
شهرداری 41
شهردار 42
وظایف شهرداری 42
مقدمه ای بر منابع تامین در آمد شهرداری 43
اهمیت درآمد در بودجه شهرداری 47
منابع درآمدی شهرداری ها جهان 48
منابع عمده درآمد شهرداری های ایران 48
مالیات محلی 52
عوارض ملی 53
نگاهی به منبع درآمدی بعضی از کشورها 56
منابع درآمدی شهرداری فرانسه به چهار دسته 57
واگذاری اختیارات از دولت و کمک های برآمده از آن 57
درآمدهای شهرداری 59
بررسی و شناخت درآمدهای پایدار شهرداری ها 61
منابع اصلی در آمد شهرداری 64
چهارچوب نظام درآمدی شهرداری ها در ایران 65
چالش های اساسی نظام درآمدی شهرداری ها 67
استقلال مالی شهرداری ها تضمین کننده منابع جدید درآمدی 68
منابع نوین درآمد شهرداری 70
مفهوم منابع نوین 71
کاربردهای خاص اوراق قرض الحسنه برای تأمین مالی شهرداری ها 75
اوراق بهادار اجاره 75
اوراق بهادار مضاربه 76
کاربردهای خاص اوراق مضاربه برای تأمین مالی شهرداری ها 76
کاربردهای خاص اوراق سلف برای تأمین مالی شهرداری ها 77
کاربردهای خاص اوراق مرابحه برای تأمین مالی شهرداری ها 77
اوراق بهادار مزارعه 78
کاربردهای خاص اوراق مزراعه برای تأمین مالی شهرداری ها 78
اوراق بهادار مساقات 78
کاربردهای خاص اوراق مساقات برای تأمین مالی شهرداری ها 79
انواع MFD 82
راهکارهای اصلاح نظام مدیریت مالی شهرداری تهران 83
اعطای صلاحیت به شوراها برای شناسایی منابع مالی پایدار و تصویب آن 86
تصویب قانون مدیریت شهری 87
اصلاح نظام بودجه ریزی شهرداری ها 88
ایجاد دیوان محاسبات شهر 89
فصل 3 91
عوارض شهرداری 91
عوارض نوسازی 93
ویژگی های عوارض نوسازی 96
چالش های وصول عوارض نوسازی 98
انواع عوارض شهرداری 101
عوارض مستقیم و یا غیر مستقیم 102
عوارض عمومی و خاص 102
عوارض پایدار 103
عوارض محلی 103
عوارض نوسازی 103
عوارض خودرو 103
نحوه پرداخت عوارض شهرداری 104
عواقب عدم پرداخت عوارض شهرداری 104
فصل 4 105
مشارکت مردم در مدیریت مالی 105
تعریف مشارکت 107
مفهوم مشارکت مردمی 108
سطوح مشارکت مردمی 108
سازمان شهرداری 108
مشارکت مردمی و نقش آن در توسعه مدیریت مالی شهرداری ها 109
فصل 5 111
آیین نامه مالی شهرداری ها 111
بررسی آیین نامه های معملاتی شهرداری 122
معاملات متوسط 128
ترک مناقصه یا مزایده و حراج 142
منابع و مآخذ 149

مفاهیم نظام مدیریت مالی
يك واحد تجاري جدا از مالكان آن، يك واحد تجاري مي بايست اسناد مالي خود را حفظ كند. اين كار مستلزم وجود يك سري قوانين فدرال و ايالتي است. اما حتي اگر قوانين وجود نداشته باشد، حفظ اسناد، معقولانه به نظر مي رسد. شركت هاي تجاري كالاها و خدمات مهمي را براي اعضاي جامعه تأمين مي كنند. براي مرد شغل ايجاد مي كنند، با مالياتي كه مي پردازند جاده ها بازسازي مي شود و پارك ها و مدارس ساخته مي شوند و اين آرزوي تمام مردم است كه شركت هاي تجاري جامعة آن ها موفق باشند.
صاحبان واحدهاي تجاري ريسك مي كنند. اگر هيچ كس تمايلي به خريد كالاها و خدمات آن ها نداشته باشد، چه اتفاقي مي افتد؟
صاحب شركت براي شروع تجارت دقت و پول خود را صرف مي كند، زميني را خريداري مي كند و يا ساختمان و تجهيزات را خريداري مي كند. افرادي را بر كار در شركت به كار مي گيرد و. . . وي تمام اين كارها را به اميد موفقيت در تجارت انجام مي دهد. و اگر در تجارت خود موفقيت كسب نكند، ممكن است تمام پس انداز (سرمايه) خود را از دست دهد، كاركنان او بادي به دنبال شغل بگردند و بدهي طلبكاران نيز پرداخت نشود.
اگرچه اطلاعات مالي ممكن است موفقيت يك شركت را تضمين نكند اما به صاحبان شركت كمك مي نمايد در تجارت تصميمات معقولانه اي اتخاذ نمايند. اين اطلاعات همچنين مي تواند به بانكها و يا طلبكاران كمك نمايد تا نسبت به پرداخت وام يا سرمايه گذاري ارزيابي بهتري داشته باشند. و سازمان دارايي كشور نيز نسبت به جمع آوري صحيح ماليات علاقه مند مي باشد. بنابراين اطلاعات مالي با اهداف گوناگون تنظيم مي شوند. اطلاعات مالي به اشكال مختلف تدوين مي شوند اما مهمترين نوع آن به شكل صورت هاي مالي مي باشد.
اطلاعات مالي مرتبط به هم به شكلي كه براي تصميم گيري هاي مهم شركت مفيد واقع شود، در صورت هاي مالي جمع آوري مي شود. اگر اين كار ممكن نبود تمام فرآيند جمع آوري اطلاعات، اتلاف وقت بود. اطلاعات بسيار زياد هم به همين ميزان بي فايده مي باشد. صورت هاي مالي حجم زيادي از معاملات را در رديف هاي كوچكتر خلاصه مي كنند. اطلاعات مالي بر آنكه مفيد واقع شوند مي بايست منظم و سازمان يافته باشند.
مفهوم مدیریت مالی
مدیریت مالی عبارت است از فعالیت هایی مبنی بر تنظیم و حصول بودجه برای یک موسسه و ارزیابی بهترین طرق کاربری آن. در واقع کمیته، حسابرسی حسابرسی مستقل و حسابرسی داخلی به عنوان مثلث حسابرسی است و سه بخش مهم وظیفه حسابرسی برای تأمین پاسخگویی می باشند و مسئولیت های کمیته حسابرسی عبارت از انتخاب حسابرسان مستقل بررسی طرح حسابرسی بررسی صورت های مالی و اظها نظر، حسابرسان، بررسی نامه مدیریت حسابرسان، رسیدگی اقلام سوال برانگیز آماده نمودن گزارش سالانه و پاسخ به یافته های حسابرسی است.
مدیریت مالی بر اساس تعاریف ارائه شده عبارت است از فعالیت هایی مبنی بر تنظیم و حصول بودجه برای یک موسسه و ارزیابی بهترین طرق کاربری آن بودجه نیز عبارتست از پیش بینی درآمد و سایر منابع تأمین اعبتار و برآورد هزینه برنامه ها و عملیات معین که در دوره محدودی از زمان انجام می شوند.

تست سريع
صورت هاي مالي مؤسسات تجاري
1. شامل ترازنامه، صورت سود و زيان و اظهارنامه مالياتي مي باشند
2. اطلاعاتي در مورد ميزان سوددهي و وضعيت مالي شركت ارائه مي نمايد.
3. اولين قدم در فرآيند حسابداري مي باشد.
4. با صرف هزينه اي توسط هيئت استانداردهاي حسابداري مالي تنظيم مي شود.
صورت هاي مالي عموماً فرم يكساني دارند و از قوانين يكساني پيروي مي كنند. اين مسأله، تمام افراد را در يك زمينة كاري يكسان قرار مي دهد و مقايسة شركت هاي مختلف با يكديگر و يا ارزيابي عملكرد مالی هاي مختلف يك شركت را ممكن مي سازد سه صورت مالي اصلي وجود دارد:
• صورت درآمد
• ترازنامه
• صورت گردش نقدينگي
هر صورت مالي، موضوع مخصوص به خود دارد. صورت هاي مالي مختلف با هم يك تصوير مالي جامع از شركت، نتايج فعاليت هاي تجاري آن، شرايط مالي آن و منابع و موارد استفادة نقدينگي را تشكيل مي دهند. ارزيابي عملكرد گذشته به مديران كمك مي نمايد تا استراتژيهاي موفقيت آميزي اتخاذ كنند، هزينه اي غير ضروري را حذف كنند براي آينده بودجة مناسبي تعيين نمايند. مديراني كه مجهز به اين اطلاعات باشند قادرند تا به موقع تصميمات تجاري لازم را اتخاذ نمايند.
فرآيند حسابداري به طور خلاصه:
1. معاملات تجاري را ثبت و ضبط مي نمايد.
2. معاملات تجاري را در حساب هاي مناسب طبقه بندي مي كند.
3. اطلاعات مربوط به معاملات را در دفاتر حساب ثبت مي كند.
4. ترازهاي دفاتر حساب را خلاصه كرده و گزارش مربوط به آن ها را در صورت هاي مالي ثبت مي نمايد.

پنج نوع حساب وجود دارد:
• حساب سرمايه
• حساب بدهي
• حق سهام مالك (حق سهام سهامدار براي سرمايه گذاري در شركت)
• حساب هزينه ها
تمام اين حساب ها در يك سيستم حسابداري در يك جدول مربوط به حساب ها، ليست مي شوند. اين حساب ها به ترتيب بالا قرار مي گيرند.
صورت هاي مالي
ترازنامه، تراز تمام سرمايه ها، بدهيها و حقوق سهام سهامدار را نشان مي دهد.
صورت درآمد، تراز تمام درآمدها و هزينه ها را نشان مي دهد.
ترازنامه و صورت درآمد مي بايست با يكديگر هم خواني داشته باشند تا با GAAP هماهنگ باشند صورت هاي مالي كه به صورت جداگانه ارائه مي شوند با اصول حسابداری پذیرفته شده همگانی سازگار نيستند. اين كار براي ارائه يك تصوير مالي حقيقي و كامل از شركت به كاربران صورت هاي مالي ضروري مي باشد.
تمامي حساب ها در ترازنامه ها يا صورت هاي درآمد، و نه در هر دو آن ها، استفاده مي شوند. تمامي حساب ها تنها و تنها يك بار در صورت هاي مالي ثبت مي شوند. ترازنامه، تراز حساب ها در يك تاريخ مشخص را نشان مي دهد. صورت هاي مالي مجموع حساب هاي درآمد و هزينه را در طي يك دورة معين كه معمولاً يك سال مي باشد، نشان مي دهد. صورت درآمد را مي توان در براي هر دورة زماني تنظيم كرد و شركت ها اغلب اين صورت ها را به صورت ماهانه يا سه ماهه تهيه مي كنند.
در سازمان ها اينطور معمول است كه صورتي از سود انباشته و يا حقوق سهام سهامدار تهيه مي كنند اما يكي از اين صورت ها مورد نياز اصول حسابداری پذیرفته شده همگانی نمي باشد. اين صورت ها، يك نوع ارتباط ميان صورت درآمد و ترازنامه ايجاد مي كند. اين صورت ها همچنين سبب هماهنگي ميان حقوق سهام سهامدار و سود انباشته از آغاز تا پايان مي شود.
صورت گردش نقدينگي، سومين صورت مالي مي باشد كه از طرف اصول حسابداری پذیرفته شده همگانی براي بررسي كامل خواسته مي شود. صورت گردش نقدينگي ميزان ورود و خروج نقدينگي را طي يك دوة زماني كه معمولاً يكسال مي باشد نشان مي دهد.
دورة زماني صورت گردش نقدينگي با دورة صورت درآمد منطبق مي باشد. در حقيقت، ترازهاي حساب در صورت گردش نقدينگي استفاده نمي شوند. اين حساب ها مورد تحليل قرار مي گيرند تا منبع (ورود نقدينگي) و استفاده (خروج نقدينگي) نقدينگي را در طول يك دوره تعيين نمايند.
سه نوع گردش نقدينگي وجود دارد:
1. جريان هاي نقدينگي عملياتي كه با فعاليت هاي عادي شركت ايجاد مي شوند.
2. جريان هاي نقدينگي سرمايه گذاري كه از طريق خريد / فروش سرمايه: ساختمان، املاك غيرمنقول، اوراق بهادار و تجهيزات ايجاد مي شوند.
3. جريان هاي نقدينگي تأمين مالي كه از محل سرمايه گذاران و يا سرمايه گذاريهاي بلندمدت ايجاد مي شوند.
كميسيون بورس و اوراق بهادار (SEC) از شركت ها مي خواهد تا مطابق مقررات اصول حسابداری پذیرفته شده همگانی در تنظيم صورت هاي مالي خود عمل نمايند و اين بدان معناست كه شركت ها اجازه ندادند هر چرا كه خواستند انجام دهند. مديران اجرايي شركت انرون به دلايل شخصي دست به جعل اطلاعات مالي بردند چرا كه از اين طريق ميليون ها دلار به جيب بردند. حسابرسان شركت هاي مستقلي هستند كه توسط واحدهاي تجاري به كار گرفته مي شوند تا مشخص سازند كه آيا تمامي مقررات اصول حسابداری پذیرفته شده همگانی و حساب هاي مالي به درستي در صورت هاي مالي رعايت شده است يا خير.
در مورد انرون و آرتورافدرسون، حسابرسان نتوانستند مشكلي در صورت هاي مالي پيدا كنند و در برخي موارد ممكن است در انجام مسئوليت هاي خود به عنوان مسئول حسابداري، كوتاهي نمايند.
معادله حسابدار
شايد شنيده باشيد كه يك نفر در هنگام اشاره اسناد به حساب هاي شركت بگويد كه «حساب ها تراز است.» اين اصطلاح به استفاده از يك سيستم دو جانبه در حسابداري اشاره دارد كه از دو ورودي برابر در دو يا چند حساب استفاده مي كند تا هر معاملة شركت را ثبت نمايد. از آنجايي كه مقادير دو حساب با هم برابر مي باشد، ممكن است بگوييم كه معامله «تراز» مي باشد.
مي توان اين شيوه را به دو كفة ترازو تشبيه كرد، كه به جاي پاوند، (وزن) ارزش اجناس را با دلار (وزن) ارزش اجناس را با دلار (قيمت آن) اندازه گيري مي نمايد.
حسابداري دو جانبه از يك قانون ساده پيروي مي كند كه معادله حسابداري ناميده مي شود. معادلة حسابداري، يك معادلة جبري ساده است كه به صورت تساوي E = MC2 oops بيان مي شود! البته در واقع اينطور نيست.
معادلة حسابداري واقعي به صورت زير است:
حقوق سهام مالكان + تعهدات (بدهيها) = سرمايه
راه ديگري كه مي توان به آن نگاه كرد به صورت زير مي باشد:
چه كسي اين سرمايه ها را تأمين مالي مي كند هر آنچه كه ما داريم.
به خاطر داشته باشيد گفتيم كه هر معامله، هم يك شی دو هم نحوه تأمين مالي آن را نشان مي دهد. در معادلة حسابداري، سرمايه ها همان اشياء مي باشند كه در طرف چپ معادله قرار مي گيرند. بدهيها (تعهدات) نمايانگر قرض و طلب مي باشند. حقوق سهام سهامدر نشان دهندة، سرمايه گزاريهاي سهامداران ارزش خالص مازاد و درآمد انباشته حاصل از فعاليت هاي تجاري آتي مي باشد.
در معادلة حسابداري از اعداد رياضي استفاده مي شود و تنها مستلزم جمع و منها مي باشد. در حقيقت، تقريباً تمام عملياتي كه شما در اين رشته استفاده مي كنيد همين رياضيات معمولي مي بشاد. گاهي اوقات از ضرب و تقسيم هم استفاده مي شود اما تمام تضمرات مربوط به حساب ها، از طريق جمع و تفريق محاسبه مي شود.
براي يك لحظه به يك شركت جديد فكر كنيد. تقسيم حسابداري آن از يك مجموعه دفاتر جديد، خالي تشكيل شده كه هيچ نوع اطلاعاتي وارد آن شده است و تراز تمام حساب ها صفر مي باشد.
حقوق سهام سهامداران +تعهدات = سرمايه ها
0 دلار + 0 دلار = 0 دلار
دفاتر تراز مي باشند.
اگر هر معامله اي كه انجام مي شود به صورت يك آرتيكل تراز در دفاتر ثبت شود، دفاتر نيز به صورت تراز باقي مي مانند. عموماً سه نوع معامله و آرتيكل وجود دارد :
اتفاقات عملياتي عادي و روزانه، بالغ بر 99 درصد تعاملات را تشكيل مي دهد.
رويدادهاي موضعي كه شامل معاملات مهم سرمياه ها، تعهدات و حقوق سهام سهامداران مي باشد.
تطبيق و تبين حساب ها، كه براي تهية صورت ها و تبين دفاتر در پايان سال به كار مي رود.
در اينجا چند مثال معمول از دو نوع معامله، آمده است. قبل و بعد از هر معامله، دفاتر مي بايست در تراز باشند.
سرمايه گذار مبلغ 100 دلار در شركت سپرده گذاري مي كند.
حقوق سهام سهامدار + تعهدات = سرمايه
100 دلار + 0 =100 دلار
پول نقدر يك نوع سرمايه مي باشد كه در طرف چپ معادله قرار دارد. سهم سهامدار نيز در سمت راست قرار دارد. مقدار آن ها برابر مي باشد.
يك كامپيوتر به قيمت 000/1 دلار به صورت قطعي خريداري شده است.
سهم سهامدار + تعهدات = سرمايه
0 دلار + 000/1 دلار = 000/1 دلار
كامپيوتر يك نوع سرمايه مي باشد كه در سمت چپ قرار دارد. حساب هزينه (پرداخت) يك تعهد است كه در سمت راست قرار مي گيرد. مالك يك قطعه زمين را به شركت مي دهد و قراردادي براي ساخت يك ساختمان با شركت متعقد مي نمايد.
ارزش زمين 000/10 دلار مي باشد و ساختمان 000/90 دلار ارزش خواهد داشت. هزينة ساختمان توسط يك وام بانكي پرداخت مي شود.
سهم سهامدار +تعهدات = سرمايه
000/10 دلار+ 000/90 دلار = 000/100 دلار
زمين و ساختمان سرمايه مي باشند و در سمت چپ قرار مي گيرند. وام بانكي هم يك تعهد است كه در سمت راست قرار مي گيرد. اين نوع معادله يك راديكال مركب است و بيش از 2 حساب را شامل مي شود.
معادلة حسابداري را مي توان به 3 روش بيان كرد.
حقوق سهامدارن + تعهدات = سرمايه
حقوق سهامدارن سرمايه ها= تعهدات
تعهدات سرمايه ها = حقوق سهامداران
اينطور معمول است كه معادله حسابداري را به صورت A = l + OE نشان مي دهند. با استفاده از ارقام موجود در ترازنامة بالا، به معادلات زير مي دهيم.

33/000 = 14/000 + 19/000 [A = L + OE]
14/000 = 33/000 ، 19/000 [L = A ، OE]
1/900 = 33/000 ، 14/000 [OE = A ، L]
اگر شما دو تا از اين مقادير را داشته باشيد مي تواند مقدار سوم را محاسبه كنيد.
تست سريع عملاً اين معادلات را حل مي كند.
حقوق سهامدار + تعهدات = سرمايه
سعي كنيد خودتان براي تمرين، چند مثال متفاوت بزنيد.
مشاهده مي كنيم كه معادلة حسابداري در ساختار ترازنامه، همانطور كه در زير نشان داده خواهد شد، منعكس مي شود. توجه داشته باشيد كه ارزش سرماية نهايي با مجموع تعهدات نهايي و سهم سهامداران، برابر مي باشد.